Tarih Felsefesi 1

Yanıt Açıklaması: Hesiodos’ un çağlar öğretisine göre çağlar ve özellikleri: Altın Soylular Çağı/ Altın Çağ Gümüş Soylular Çağı/ Gümüş Çağ Tunç Soylular Çağı Dördüncü Soy Beşinci Soy (Demir Soyu) Altıncı Soy Şeklinde açıklanmıştır. Doğru cevap E’ dir.

Yanıt Açıklaması: Sorokin anlamlı tarih felsefelerinin, anlaşılabilir tarihsel olay yorumlarının ve toplumsal-kültürel süreçler üzerine yapılan önemli genellemelerin çoğu bunalım-felâket ya da geçiş-çözülme dönemlerinde, yahut bu tür dönemlerin hemen öncesinde ve sonrasında ortaya çıktığını savunur. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin kurulması 1299 (bazı kaynaklara göre 1302), İstanbul’un fethi 1453, Amerika’nın fethi 1492 tarihlerinde gerçekleşir. Bu dönemde Antik Yunan kültürü zenginleşmez, aksine zayıflamaya başlar. M.S. 529’da Iustinianus’un Akademia’yı kapatması, bazılarınca Ortaçağ’ın açıkça başladığı tarih olarak da görülür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kozmogoni: Antik Yunan dilinde “evren”, “düzen” anlamlarına gelen kosmos ile, “doğum”, “oluşum”, “köken” gibi anlamları karşılayan goneia sözcüklerinin birleşiminden oluşan, “evrenin kökeni hakkında ortaya atılmış bilimsel kuram ya da efsane temelli açıklama” anlamında kullanılan terimdir. Doğru yanıt "B" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hıristiyan Gnostiklerinden olan İskenderiyeli Clemens’e göre, inanmak, bilmekten önce gelir ve bilmenin temelini oluşturur, fakat insanın nihai ereği, Tanrı hakikatini anlamaktır. Avrupa felsefesinin neredeyse bütününe sinen bu anlamaya yönelik yaklaşımı en iyi ifade eden de Clemens’in, “Credo ut intelligam”, yani “Anlayayım diye inanıyorum” sözüdür. Doğru yanıt "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ruh nasıl bir varlıktır, özellikleri nelerdir? Platon’un ruha yüklediği temel özellikleri ölümsüzlük, maddesizlik ve görünmezlik olarak sayabiliriz. Aynı zamanda ruh, tutku, cesaret ve akıl olmak üzere üç ana bileşene sahip bir yapıdır; hatta ruhun söz konusu bölümlerinin toplumlarda görünümü de bulunur. Doğru cevap "E" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İdealar, zaman ve mekandan bağımsız, sonsuz-ölümsüz, ne ise o olarak kalan, hiçbir zaman değişmeyen soyut varlıklardır ve ancak salt akılla, düşünce yoluyla bilinebilirler. Doğru cevap E’dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Dialektike, ya da Türkçe yazılışıyla diyalektik, Platon’da felsefece düşünmenin bilgisine, bilginin gerçek nesneleri olan ideaları kavrama yoluna yönelten bir yöntemdir. idea, felsefe literatürüne Platon’un armağan ettiği bir kavramdır. Aslında, tekili biçim, form anlamına gelen eidos sözcüğünün çoğul halinin, yani eide’nin, Platon tarafından değiştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Platon’a göre idealar, değişmeyen şeylerdir ve sağlam temelli, doğru bilgi (episteme), yalnızca ideaları bilme yoluyla elde edilebilir. Tarih metafiziği, temelde, insanı bütünlüklü bir yapı olarak ele alıp tarih bağlamında ortaya koyan düşünce tarzıdır. Her üç madde de doğrudur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Plotinos, mistik-panteist bir düşünce ortaya koyarak her türlü maddeciliğe tutarlı biçimde karşı çıkmış düşünürlerdendir.  Plotinos’a göre gerçek maddeden oluşmaz, salt tinsel niteliktedir. Ayrıca, gerçek varlığa daha yakın özellikler sergileyen ruh, Plotinos’ta, bedeni bir araç olarak kullanan, bölünemez bir birliğe sahip, anımsamalarına bağlı olarak hep kendisiyle özdeş, bileşik bir yapı olan bedenden önce var olmuş bir temel neden ya da ilkedir.

Yanıt Açıklaması: Hesiodos, Theogonia’ da evrenin oluş sürecini, tanrıların özelliklerini ve görevlerini, insanın ortaya çıkışını ele almış, daha çok tanrıların tarihini anlatmaya yoğunlaşmıştır.  Doğru cevap D’ dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kilise Babaları, Ortaçağ’a temel karakterini veren Hıristiyan felsefesinin zeminini hazırlayan düşünürler için kullanılan bir addır. Kilise Babaları’nın Hıristiyan dogmaları nı Antikçağ Yunan felsefesinin araçlarıyla biçimlendirerek inancı da kavramsal bir forma dönüştürdükleri bu döneme Patristik Felsefe de denir. Ortaçağ felsefesinin ilk ana bölümünü oluşturan bu dönemde yazılanların önemli çoğunluğunu Hristiyanlığı diğer inançlara karşı savunan, genel dinler tarihi ve Hıristiyan dogmalarının tarihini ilgilendiren metinler oluşturmuş olsa da Kilise Babaları Dönemi’nin felsefeye değinen, felsefeyle ilgili yönlerin de bulunduğu bir düşünce çığırı olduğunu söyleyebiliriz

Yanıt Açıklaması: Aristoteles (M.Ö. 384-322), Akademia’ sından mezun olduğu hocası Platon’un pek çok konuda izinden gitmiştir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: “Tarih Felsefesi” bir çalışma alanının adı olarak ilkin 18. yüzyılda telaffuz edilmiştir (Bıçak 2004, s. 23). Collingwood’a göre bu terimi ilk kullanan düşünür Voltaire olmuştur (Collingwood 1994, s. 1).

Yanıt Açıklaması: Karl Popper’e göre, insanın tarihinin en önemli kısmı felsefeyi ve dini de içeren insan düşüncesi ve bilgisinin tarihidir.

Yanıt Açıklaması: Tarih felsefesi Walsh’a göre kendi içinde ikiye ayrılır: bunlardan ilki, tarihte anlam, bütünlük, yasa, amaç gibi sorunları inceleyen tarih metafiziği; ikincisi de tarih çalışmalarında ortaya çıkan sorunları, tarihte araştırma yöntemi/yöntemleri, bilginin güvenilirliği, açıklama, kanıtlama vb. sorunları konu edinen analitik tarih felsefesidir. Analitik tarih felsefesini, bu konulara eğilmesiyle, bilim felsefesinin bir kolu olarak değerlendirmek olanaklıdır.

Yanıt Açıklaması: Yunancada asıl anlamı şehir olan, fakat Antikçağ Yunan Dünyasında şehir devleti anlamı da yüklenmiş olan sözcük ve siyasi terim Polistir.

Yanıt Açıklaması: Sorokin’e göre, anlamlı tarih felsefeleri, anlaşılabilir tarihsel olay yorumları ve toplumsal-kültürel süreçler üzerine yapılan kayda değer genellemelerin önemli çoğunluğu, bunalım ya da geçiş, bazen çözülme dönemlerinde, yahut bu tür dönemlerin hemen öncesinde ve sonrasında ortaya çıkmaktadır. Sorokin, bu tezine İbn Haldûn’un Mukaddime adlı yapıtını örnek olarak gösterir.