Tarih Felsefesi 1

Yanıt Açıklaması: Collingwood'a göre tarih insanın kendini bilmesi için yapılır. Onun bundan kastettiği insanın insan olarak doğasını yani onu insan yapan şeyleri bilmesidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Hıristiyan Gnostiklerinden olan İskenderiyeli Clemens’e göre, inanmak, bilmekten önce gelir ve bilmenin temelini oluşturur, fakat insanın nihai ereği, Tanrı hakikatini anlamaktır.

Yanıt Açıklaması: Historein, Yunanca’da “araştırma yoluyla bilme/öğrenme” anlamında, ayrıca “hikâye” ve “tarih” anlamlarında kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: M.S. 529’da Iustinianus’un Akademia’yı kapatması, bazılarınca Ortaçağ’ın açıkça başladığı tarih olarak da görülür. Katolik Kilisesi, merkezi Vatikan’da bulunan ve Ortaçağ boyunca tüm devletlerin otorite olarak tanıdıkları, eğitimden kültüre, ekonomiye, hatta savaşlara dek Avrupa’yı ilgilendiren her şey üzerinde başlıca söz sahibi olmuş bir kurumdur. Kilise’nin Antikçağ felsefesine ilişkin benimsediklerini, “barbar” kabul ettikleri Roma-Germen toplumlarına öğretmesiyle, Antikçağ düşüncesi, Hıristiyanlaşarak Avrupa’da yayılmaya başlamıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Collingwood, tarihe ilişkin dört temel soru sorar: 1. Tarihin tanımı nedir?, 2. Tarihin nesnesi nedir-yani tarih neyi araştırır?, 3. Tarihin yöntemi nedir? ve 4. Tarihin (hem geçmişin tümü olarak hem de bir bilim olarak) ereği nedir? Collingwood’a göre tarihin değeri, insanın ne yapıp ettiğini dolayısıyla ne olduğunu, yani doğasını bize öğretmesindedir.

Yanıt Açıklaması: Wilhelm Dilthey (1833-1911), Alman Tarih Okulu’ndan etkilenerek tarih bilimini temellendiren, çağında gelişip yaygınlık kazanarak “bilimsel bilgi” tartışmalarını kuşatmış olan pozitivist anlayışa şiddetle karşı çıkmış ve onların öne sürdüklerinin aksine, doğa bilimleri yanında, insanın ve yapıp ettiklerinin inceleme konusu kılındığı başka bir bilimsel araştırma sahasının var olduğunu ısrarla savunmuştur. Yani tinsel dünyanın tarihsel bir temele sahip olduğunu savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Augustinus’a göre İsa Peygamber’in Hıristiyanlar’a kurtuluşu müjdelemek ve kurtuluşun yolunu göstermek için yeryüzünde beden olarak görünmesi, sonu Eskaton olan tarih sürecinin başlangıcıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kilise Babaları, Ortaçağ’a temel karakterini veren Hıristiyan felsefesinin zeminini hazırlayan düşünürler için kullanılan bir addır. Kilise Babaları’nın Hıristiyan dogmalarını Antikçağ Yunan felsefesinin araçlarıyla biçimlendirerek inancı da kavramsal bir forma dönüştürdükleri bu döneme Patristik Felsefe de denir. Ortaçağ felsefesinin ilk ana bölümünü oluşturan bu dönemde yazılanların önemli çoğunluğunu Hıristiyanlığı diğer inançlara karşı savunan, genel dinler tarihi ve Hıristiyan dogmalarının tarihini ilgilendiren metinler oluşturmuş olsa da Kilise Babaları Dönemi’nin felsefeye değinen, felsefeyle ilgili yönlerin de bulunduğu bir düşünce çığırı olduğunu söyleyebiliriz.

Yanıt Açıklaması: Heredotos edinilen bilgiyi değiştirmeden aktarma akımını tarihsel süreçte kullanan düşünürdür. Thukydides ise ekonomi ve savaşların etkileri üzerine çalışmış bir düşünürdür. Pindoros zaman kavramını çalışmalarında işleyen bir kişiliktir. Sokrates ise Ruh, idealar öğretisi, ideal devlet gibi Platon düşüncesinin özgün unsurları için de önemli bir kavram olma özelliği taşır. Sokrates Platon’un akıl hocasıdır çalışmaları iletişim ve ahlak üzerinedir. Platon’a göre ruh, hem ilk yaratılan varlıklardan biridir hem de tüm değişim ve dönüşümlerin başlıca nedenidir (Laws, 892a).

Yanıt Açıklaması: “Çizgisel” olarak da tanınan bu zaman anlayışı, fiziksel olmaktan çok, belirli bir başlangıcı ve bitimi olan, sonunda insanın yargılanarak ödüllendirilip cezalandırılacağı, başlangıçtan bitime kendi içinde bir süreklilik ve gelişim taşıyan, tanrı-bilimsel (teolojik) bir anlayıştır ve Batı’da “tarih bilinci”ni uyandırmak gibi önemli bir etkiye sahiptir. Doğru yanıt "D" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: “Çizgisel zaman”, Yahudi-Hıristiyan tarih anlayışıyla şekillenen yeni zaman anlayışı için sık kullanılan bir addır. Bu anlayışta, tarih olaylarının bir daha tekrar etmeyen, düz bir çizgi üzerinde sürekli belirli bir sona ya da hedefe ilerleyen yapıda oldukları düşüncesi ön plandadır. “Çizgisel” olarak da tanınan bu zaman anlayışı, fiziksel olmaktan çok, belirli bir başlangıcı ve bitimi olan, sonunda insanın yargılanarak ödüllendirilip cezalandırılacağı, başlangıçtan bitime kendi içinde bir süreklilik ve gelişim taşıyan, tanrı-bilimsel (teolojik) bir anlayıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dialektike, ya da Türkçe yazılışıyla diyalektik, Platon’da felsefece düşünmenin bilgisine, bilginin gerçek nesneleri olan ideaları kavrama yoluna yönelten bir yöntemdir. Doğru cevap "E"  şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Res gestae, Latince'de yapılmış işler/şeyler anlamında kullanılan bir tamlamadır. Bu tamlama, zamanla geçmişte yapılmış tüm işlere göndermede bulunmak üzere kullanılmış ve bu kullanım bizde tarih sözcüğüyle karşılanan historia sözcüğünün ilk anlamını oluşturmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Plotinos, kendisi başka hiçbir varlığa gereksinmeden var olan “Bir” savı ile, Hıristiyan görüşlü bir felsefenin temelini oluşturmuştur. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kilise’nin Antikçağ felsefesine ilişkin benimsediklerini, “barbar” kabul ettikleri Roma-Germen toplumlarına öğretmesiyle, Antikçağ düşüncesi Hıristiyanlaşarak Avrupa’da yayılmaya başlamıştır. Doğru yanıt "D" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hesiodos, çağlar öğretisiyle, tarihte “kötüye gidiş” fikrinin ilke olarak kabul edilmesinde ve tarih felsefesinin oluşumunda öncü olmuştur. Doğru cevap D’ dir.

Yanıt Açıklaması: Panteizm ise, kökeni Yunanca’ya dayanan panta-yani her şey ve theos-yani tanrı sözcüklerinden oluşan, dilimize tümtanrıcılık biçiminde de çevrilen bir metafizik anlayışın adıdır. Bu anlayışın felsefe tarihinde bilinen başlıca temsilcilerinden birisi de Plotinos’tur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok