Final Sınavı - Tarih Felsefesi 1

Soru 1:

Rönesans’ın ve hümanizmin temel sloganı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Daha az tanrı, daha fazla insan B) Yok olsun Kilise, varolsun özgür toplum C) Daha fazla din, daha az bilim D) Daha fazla tanrı, daha az insan E) Daha az din, daha az sorun

Soru 2:

Tarihi “....içinde yaşadığımız en kesin güncelliğin bilimidir,” şeklinde tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karl Popper B) Ortega y Gasset C) Karl Jaspers D) Pitirim Sorokin E) Braudel

Soru 3:

İslâm Medeniyeti’nde bilgi, daha çok hangi kavram ile ilişkili olarak değerlendirilmiştir?

A) İyilik B) Hayırlı olma C) Hikmet D) Akıl E) İlim

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi, Voltaire'e göre, tarihle uğraşmanın faydalarından biri değildir?

A) Siyasetçilere ve halka, kendi toplumlarını diğer toplumlarla karşılaştırma fırsatı verir B) Geçmişte yapılmış hatalarının yinelenmemesi için örnek sağlar C) Eski yöneticiler hakkındaki herşeyi öğretir D) Tarihteki devletlerin başarısının altında yatan sebeplerin anlaşılmasını sağlar E) Analitik düşünmenin önünü açar

Soru 5:

I. Felsefe-us II. Tarih-imgelem III. Şiir-anımsama. Bacon’a göre, olgularla ilişkiler sırasında etkin olan yetilerimize ait yukarıda verilen eşleştirmelerden hangisi/hangileri doğrudur?

A) Yalnız III B) Yalnız II C) I ve II D) Yalnız I E) I ve III

Soru 6:

Aşağıda İbn Haldûn’un Mukaddime adlı eserinde kullandığı kavramlardan oluşan hangi eşleşme taşıdığı anlam bakımından doğru verilmiştir?

A) Umrân → cahil halk B) Bedevî → şehir halkı C) Sanat → zanaat D) Asabiyet → öfke E) Mülk → demokrasi

Soru 7:

Aşağıdaki İslam düşünürlerinden hangisi İslam tarih yazıcılığının ilk metinlerini oluşturan Siyer-Meğazi literatürüne eser vermiştir?

A) El-Vakıdi B) İbn Haldun C) Gazzali D) İbn Sina E) Taberi

Soru 8:

Bacon’ı tarih felsefesi için özel kılan nedir?

A) Ne Theoria ne de Empeiria’nın bilimsel etkinliğin dayandığı temel olmadığını göstermesi B) Theoria’nın bilimsel etkinliğin dayandığı temel olduğunu göstermesi C) Hem Theoria hem de Empeiria’nın bilimsel etkinliğin dayandığı temel olduğunu göstermesi D) Empeiria’nın bilimsel etkinliğin dayandığı temel olduğunu göstermesi E) Felsefenin bilimsel etkinliğin dayandığı temel olduğunu göstermesi

Soru 9:

İlk tarih filozofu Augustinus'un zaman-tanrı kavramı hangi şıkta doğru açıklanmıştır?

A) Tanrı, kendi başlangıçsızlığı ve sonsuzluğu ile varlıkların gelip geçiciliği arasında salınıp duran insana, İsa Peygamber aracılığıyla, sonsuzluğa kavuşmanın yolunu açmıştır. B) Zaman ve tanrı Hıristiyan bir anlayış doğrultusunda yazılan tarihtir. C) Zamanın tanrı için değil, insan için var olan bir yapısı vardır. D) Zaman geçmişi vahiy öncesi ve sonrası olarak ikiye ayırır. E) Zaman-tanrı günahtan kurtulmanın anahtarıdır.

Soru 10:

18. yüzyılın geneli göz önünde bulundurulduğunda “tarih” hakkında aşağıdaki hangi sonuca ulaşılabilir?

A) Aydınlanma’da tarihe karşı ilgi artmıştır. B) Tarih çalışmaları azalmıştır. C) Tarih, edebi bir tür olmaktan çıkmıştır. D) Tarih felsefesinin duraklama dönemi olmuştur. E) Kilise etkisi görülmüştür.

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi İbn Haldun'un eserlerinden birisi değildir?

A) Mukaddime B) Kitabu'l-İber C) Et-Ta'rif D) Şifau's-Sail E) Tarihu'r-Rusul ve'l-Müluk

Soru 12:

Ünlü düşünür Hitti’ye göre 14. yüzyıl İslam dünyasının genel durumu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?

A) İslam dünyası, Moğol İstilası ve Haçlı Seferleri gibi olaylar sonucunda sarsılmıştır. B) Yaşanan gelişmeler, İslam dünyasını sadece askeri olarak olumsuz etkilemiştir. C) Bağdat, Moğol istilası sonrasında ününü yitirmiştir. D) İslam Medeniyeti bu dönemde gerileme yaşamıştır. E) Yaygın hastalıklar ortaya çıkmıştır.

Soru 13:

Aydınlanma’da egemen tarih anlayışına ilişkin aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Kuşkuculuk artmıştır. B) Modern tarih anlayışının temelleri atılmıştır. C) Tarihe olan özel ilgi azalmıştır. D) Önemsiz bir geçiş dönemidir. E) Tarihin işe yaramayacağı görüşü sona ermiştir.

Soru 14:

Yunanca sağlam temelli bilgi anlamına gelen ve bilgi kuramı olarak adlandırılan alan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ontoloji B) Antoloji C) Epistemoloji D) Antropoloji E) Metodoloji

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi, Hıristiyan felsefesinin zeminini hazırlayan düşünürlerin, Hıristiyan dogmalarını Antikçağ Yunan felsefesinin araçlarıyla biçimlendirdikleri dönemi tanımlar?

A) Gnostik çağ B) Yüksek Skolastik dönemi C) Skolastiğin düşüş dönemi D) Erken Skolastik dönemi E) Kilise Babaları dönemi

Soru 16:

Hangisi Rönesans hareketinin getirdiği yeniliklerden biri değildir?

A) Ortaçağ düzeni çözülerek, Yeniçağı oluşturacak ilkelerin ve düşünce yapısı kendini belli etmeye başlamıştır. B) Ortaçağ’daki tek sesliğin yerine çok seslilik söz konusu olmuştur. C) Düşünürler yapıtlarında kendi dilleri yerine Latince kullanmaya başlamıştır. D) Din adamları değil, yazarlar, araştırmacılar ve üniversite öğrencileri felsefe yapmaya ve işlemeye başlamıştır. E) Yaşamın bütün yönleri madde ve mekanik ilişkisi temelinde değerlendirilmeye başlanmıştır.

Soru 17:

Vico’ya göre tarihin gerçek ereği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Savaş-kahramanlık B) Düşüş-batış C) İlerleme-gelişme D) Kültür-sivil dünya E) Eskaton-kurtuluş

Soru 18:

Voltaire’ e göre doğru ve nesnel tarih yazmak ne gerektirir?

A) Dürüstlük B) Yalınlık C) Tutarlılık D) Felsefe E) Özlülük

Soru 19:

Ortaçağ İslâm medeniyetindeki bilimler düşünüldüğünde aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

A) Bilgi, “ilim ve akıl ile gerçeği yakalama” durumudur. B) İlimler, ontolojik ve epistemolojik ölçüte göre sınıflandırılır. C) Felsefeye akılcı bir bakış açısıyla yaklaşılır. D) Önemli düşünürlerin hepsi “tarih”e ilimler sınıflamasında yer verir. E) Evrenin nasıl yaratıldığı konusunda Allah tek ve en doğru kaynaktır.

Soru 20:

David Hume’un Genel İngiltere Tarihi adlı yapıtının, Voltaire’i aşağıdakilerden hangisi konusunda esinlediği ileri sürülebilir?

A) Tarih yazıcılığının bir bilim olması gerektiği B) Tarihin ontolojik esaslara göre kurulması gerektiği C) Felsefece yazılan bir tarihe gereksinim olduğu D) Tarihçiliğin anlamsızlığı ve gereksizliği E) Tarihte genel-geçer yasaların bulunabileceği