Final Sınavı - Tarih Felsefesi 1

Soru 1:

İslâm Medeniyeti’nde Peygamber ve yakın çevresinin başına gelen önemli olayların anlatıldığı, yani içeriği özel sınırlarla belirlenmiş tarih kitaplarına verilen genel ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tabâkât B) Fütûhu’l Buldân C) Ensâbu’l-Eşrâf D) Meğâzi E) Siyer

Soru 2:

Vico’ya göre, hangisi, tarih bilgisinin güvenilirliği konusunda göz önüne alınması gereken şartlardan değildir?

A) Eskiçağa ilişkin yüceltici yargılardan kurtulunmalıdır. B) Öznellikten olabildiğince uzak durulması gereklidir. C) Tarihçi bilginin kendini beğenmişliğinden uzak durulmalıdır. D) Kökenler konusundaki yanılgıdan kaçınmalıdır. E) Eskiler, kendilerine daha yakın çağlar hakkında bizlerden daha bilgilidir.

Soru 3:

Meşşai olarak adlandırılan İslam filozoflarının ilimleri sınıflandırırken yaptıkları ayrım aşağıdaki ikililerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Ontolojik-Epistemolojik B) Biyolojik-Fiziksel C) Ontolojik-Psikolojik D) Sosyolojik-Psikolojik E) Felsefik-Epistemolojik

Soru 4:

Wartenburg ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Hıristiyanlık, zaman anlayışı bakımından Antik çağın bir ardılıdır. B) Antikçağ Yunan düşüncesi çizgisel zaman anlayışıyla tanışık değildir. C) Çizgisel-teolojik zaman anlayışı, Yeniçağ Avrupası’nda dünyevileşmiştir. D) Çizgisel zaman anlayışı, neredeyse tüm Batılı tarih filozoflarında görülür. E) Yahudilik ve Hıristiyanlık, çizgisel-teolojik bir zaman anlayışı geliştirmiştir.

Soru 5:

Vico'nun, Yeni Bilim'i boyunca, insanın doğadan ayrı var ettiği kültür dünyasının, medeniyetlerin tümüne işaret edecek şekilde kullanılan anahtar kavramı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çatı B) Medeniyet C) Kültür D) Sivil E) Doğadışı

Soru 6:

Umrân sözcüğünü, bir bütün olarak medeniyet kavramını içerecek biçimde kullanan düşünür kimdir?

A) İbn Sina B) Farabi C) İbn Haldûn D) Gazali E) İbn Rüşd

Soru 7:

I. Doğa hakkındaki bilgimizin duyu verilerinden çıktığını savunmuşlardır. II. Evrenin matematik bir yapısı olduğunu savunmuşlardır. III. Usumuz ve kavramlarımızla evrendeki nesnelerin kendileri arasında tam bir uygunluk olduğunu savunmuşlardır. Usçularla ilgili yukarıda verilenlerden hangileri söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

Soru 8:

İbn Haldûn’un kendi kullanımı izlendiğinde “mülk” terimi aşağıdaki hangi anlamda kullanılmaktadır?

A) Örgütlenme B) Egemenlik C) Mutlak monarşi D) Asabiyet E) Riyaset

Soru 9:

Orta Çağ İslâm Medeniyeti’nin ve düşüncesinin temel özelliklerine ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?

A) Dini bir temelden yoksundur. B) Devlet örgütlenmesinde cumhuriyet benimsenir. C) Şamanizm inancı yaygındır. D) Gelişmelerden tarihçilik de etkilenir. E) Bilimler, yaşanan gelişmelerden bağımsızdır.

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi Ortaçağ’ın bir özelliğidir?

A) Düşünürler kendi özelliklerini belli etmeye başlamışlardır B) Düşüncede çok seslilik kendisini belli eder C) Yazı dili olarak Latince yerine ulusal dillerin kullanımına başlanmıştır D) Felsefeyi yapanlar ve işleyenler yazarlar, araştırmacılar, üniversitelerin öğrencileridir E) Düşüncede tek seslilik baskındır

Soru 11:

Descartes’ın, insanı evrenin merkezine yerleştiren ve Yeniçağ evren kavrayışının temel bir aksiyomu olan Latince sözü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Verum et factum convertundur B) Iustitia est fundamentum regnorum C) Cogito ergo sum D) Ratio non est res extentia E) Historia est magistra vitae

Soru 12:

Aydınlanma’yı düşüncede ve kültürde bir laikleştirme çabası olarak tanımlayan düşünür?

A) Immanuel Kant B) David Hume C) Collingwood D) Paul Hazard E) Giambattista Vico

Soru 13:

Vico’nun, insanlıktaki, 1. Gelişme ve ilerlemelere, 2. Düşüş, gerileme ve barbarlaşmaya işaret etmek üzere kullandığı kavramlar, sırasıyla aşağıdakilerden hangileridir?

A) Gratia ve Teoloji B) Mondo civile ve Mondo naturale C) Verum ve Factum D) Ricorso ve Corso E) Corso ve Ricorso

Soru 14:

Daha çok, kişiye özel, duyu deneyimlerinin sınırlarını aşan ve metafizik boyutu olan deneyimleri kapsayacak biçimde kullanılan kavram hangisidir?

A) Mistik B) Panteizm C) Nous D) Sudûr teorisi E) İdea

Soru 15:

Fârâbî’ nin yaşadığı dönemde önemli ilim merkezlerinden biri olan, Moğol istilasından sonra ününü yitirmiş ve bir daha eski düzeyini yakalayamayan şehir hangisidir?

A) Habeşistan B) Bağdat C) Mekke D) Medine E) Cidde

Soru 16:

Macchiavelli'ye göre olayları neden-sonuç ilişkisi içerisinde açıklayacak olan bir siyasi tarih yazımı, öncelikli olarak aşağıdaki amaçlardan hangisine hizmet edecektir?

A) Devlet yöneticilerine yararlı bilgi sağlayacaktır B) Gelecekteki tarihçilere doğru bir metot sunacaktır C) Ataların tecrübelerinin daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır D) Analitik düşüncenin gelişimine katkıda bulunacaktır E) Bilim adamları arasındaki tartışma ortamına katkı sağlayacaktır

Soru 17:

“ İbn Haldûn’un doğduğu ve yetiştiği dönemde Endülüs ve Kuzey Afrika’da siyasî ve medenî yaşam ile ilim ve düşünce faaliyetleri gerileme aşamasındadır. ” Yalnızca yukarıda verilen cümleden hareketle aşağıdaki hangi sonuca ulaşılabilir?

A) İbn Haldûn’un Anadolu’da yaşadığına B) İbn Haldûn’un coğrafi ve bölgesel gelişmelerden etkilenmiş olabileceğine C) İslâm Medeniyeti’nin büyük bir medeniyet olduğuna D) İbn Haldûn’un büyük eserler verdiğine E) Bölgenin kısa sürede toparlanacağına

Soru 18:

Tarih sürecinin önemine, pozitif hukukun kavranması bağlamında değinen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hugo Grotius B) Francis Bacon C) Thomas Hobbes D) Niccolo Macchiavelli E) Jean Bodin

Soru 19:

Usçuluk hangi yüzyıllar arası etkili olmuş ve o çağa “Us Çağı” adını verebilmiş bir akımdır?

A) 16. ve 17. Yüzyıllar arası B) 17. ve 18. Yüzyıllar arası C) 18. ve 19. Yüzyıllar arası D) 15. ve 17. Yüzyıllar arası E) 17. ve 19. Yüzyıllar arası

Soru 20:

Bir bilgi alanı olarak tarihin epistemolojisi, bir varlık alanı olarak tarihin ontolojisi olan ilim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tarih ilmi B) Umran ilmi C) Doğa ilmi D) Matematik ilmi E) Sanat ilmi