Tarih Felsefesi 1

Yanıt Açıklaması: Kartacalı Tertullianus, gnostiklere karşı olan bir düşünürdür. Felsefe tarihinde en iyi bilinen sözü, “Credo quia absurdum est” yani “Akıl almaz olduğu için inanıyorum” olan Tertullianus’a göre gerçek îman, kişinin Tanrı önünde kibrini kırması ve nefsini alçaltmasıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Plotinos, mistik-panteist bir düşünce ortaya koyarak her türlü maddeciliğe tutarlı biçimde karşı çıkmış düşünürlerdendir. Plotinos’a göre gerçek maddeden oluşmaz, salt tinsel niteliktedir.

Yanıt Açıklaması: Verilen ifadeden antik çağdaki değerlerin hıristiyanlaşarak devam ettirildiği sonucuna ulaşılamaz.

Yanıt Açıklaması: Alman Tarih Okulu, kökeni ve gelişimi bakımlarından daha çok Alman İdealist filozof Johann Gottfried von Herder’e bağlı olan ve seçkin düşünürleri arasında Wilhelm von Humboldt’un (1767-1835) bulunduğu tarih okuludur. Bu okulun yaklaşımına göre tarih bilgisi, bir halkın kendisiyle ilgili bilincinin ne olduğunun belirlenmesi yoluyla yalnızca o halk için geçerli olabilecek türden bir bilgidir.

Yanıt Açıklaması: Tarih felsefesini tarih düşüncesinden ilk bakışta ayırmak zor olabilir. Buna ilişkin birçok görüş mevcuttur. Ancak belge odaklı olması bunlardan birisi değildir. Çünkü tarih felsefesi yapısı itibariyle teoriktir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İsa Peygamber, “seçilmiş” insanlara-yani Hıristiyanlar’a kurtuluşu müjdelemek ve kurtuluşun yolunu göstermek için yeryüzünde beden olarak görünmüştür. Bu görünme, sonu Eskaton (Tanrı mahkemesi, kıyâmet) olan tarih sürecinin de başlangıcıdır.

Yanıt Açıklaması: Ortaçağ felsefesinin ilk ana bölümünü oluşturan bu dönemde yazılanların önemli çoğunluğunu Hıristiyanlığı diğer inançlara karşı savunan, genel dinler tarihi ve Hıristiyan dogmalarının tarihini ilgilendiren metinler oluşturur. Bu dönemin başlıca düşünce akımı olarak gnostisizm, başlıca düşünürleri arasındaysa Kartacalı Tertullianus (160-222), İskenderiyeli Clemens (150-215), Origenes ve Skolastiğe geçişin de sembolü olarak kabul edilebilecek Augustinus yer alır. Ancak dönem felsefeye değinen, felsefeyle ilgili yönlerin de bulunduğu bir düşünce çığırı olur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Tarihi, geçmiş hakkında bilgi veren, dahası, sistemli, düzenli ve güvenilir bilgi veren bir çalışma alanı, hatta bilim olarak tanımladığımızda, ona yüklenen ikinci anlamla da karşılaşmış oluruz, yani historia rerum gestarumla. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tarih felsefesi Walsh’a göre kendi içinde ikiye ayrılır: bunlardan ilki, tarihte anlam, bütünlük, yasa, amaç gibi sorunları inceleyen tarih metafiziği; ikincisi de tarih çalışmalarında ortaya çıkan sorunları, tarihte araştırma yöntemi/yöntemleri, bilginin güvenilirliği, açıklama, kanıtlama vb. sorunları konu edinen analitik tarih felsefesidir (Walsh 1976, s. 26). Analitik tarih felsefesini, bu konulara eğilmesiyle, bilim felsefesinin bir kolu olarak değerlendirmek olanaklıdır. Ancak tarihte yasa var mıdır?sorunu tarih metafiziği ile ilişki bir sorundur.

Yanıt Açıklaması: Batı dillerinde history, historia, vb. biçimlerde karşımıza çıkan ve Türkçemizdeki tarihin karşılığı olan sözcük de Yunanca historeinden gelmektedir. Historein, Yunanca’da araştırma yoluyla bilme/öğrenme anlamında, ayrıca hikâye ve tarih anlamlarında kullanılmıştır. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İsa Peygamber, “seçilmiş” insanlara görünmüştür. Bu görünme, sonu Eskaton (Tanrı mahkemesi, kıyamet) olan tarih sürecinin de başlangıcıdır.

Yanıt Açıklaması: Anglikan ve Presbiteryen kiliseleri Protestanlık mezhebinin farklı kollarıdır. Ortodoks ve Protestan mezheplerinin kilise kurumları ise Katolik Kilisesi gibi Vatikan'da olmamakla birlikte, Katolik Kilisesi kadar Avrupa'nın Orta Çağ siyasetine hâkim bir kurum durumuna gelmemişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Hıristiyanlık da Yahudiler arasında ortaya çıkmış bir din olarak, bu tarih anlayışından etkilenmiş; İsa Peygamber, Tanrı’nın bedene bürünmüş (Inkarnation) bir görünümü olarak tarihsel sürecin içinde yer alması şeklinde yorumlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tarih, insanların farklı zamanlarda değişik biçimlerde kendilerini ifade etmelerini kapsamakta, insanın bir bakıma karakterini oluşturmaktadır. Tarihi yapan insan olduğu için, tarih insan tarafından bilinebilir, hatta Yeni Bilim’de doğruluğun bilgisi için tek sağlam kalkış noktası, verum ile factum’un -yani doğru ile olgunun- birbirlerine geçtiği ve dönüştüğü “toplumsal-sivil dünya”nın bizzat kendisi olarak gösterilmektedir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Raymond Aron tarihe, dar anlamıyla insan geçmişinin bilimi, geniş anlamıyla kültürün, türlerin gökyüzünün ve yeryüzünün araştırılması tanımını getiren ve bu tanımlamada doğa-insan ilişkisini göz önünde bulundurmuştur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Tarih felsefesi Walsh'a göre tarih metafiziği ve analitik tarih olmak üzere iki ana gruba ayrılır. İlki, tarihte anlam, bütünlük, yasa, amaç gibi sorunlar› inceleyen tarih metafiziği; ikincisi de tarih çalışmalarında ortaya çıkan sorunları, tarihte araştırma yöntemi/yöntemleri, bilginin güvenilirliği, açıklama, kanıtlama vb. sorunları konu edinen analitik tarih felsefesidir.

Yanıt Açıklaması: “İnsan her şeyin ölçüsüdür; olanların olduklarının, olmayanların, olmadıklarının” sözünün sahibi Protagoras, tanrıları dışarıda tutup, kültürü oluşturan her tür değerin üreticisi olarak insana işaret etmiştir. Diğer düşünürlerin çalışmaları da dünyanın kökenini bilmeye yöneliktir.