Zihin Felsefesi

Yanıt Açıklaması: İdealizm yalnızca zihinsel olayların ya da zihinlerin var olduğunu ileri süren görüştür. İdealizm hem zihinsel, hem de fiziksel olayların ve şeylerin, birbirinden bağımsız var olduğunu ileri süren düalizm görüşüne taban tabana zıttır. Ancak, idealizme göre fiziksel olayların ve şeylerin var olmadığını söylemek, yanlış ve yanıltıcıdır. İdealizm zihinsel olmayan hiçbir fiziksel olay ve şeyin olmadığını savunur.

Yanıt Açıklaması: McGinn gibi beynin, bilincin nedensel temeli olduğunu kabul eden, ama bu bağlantının doğasının, bizler için bir giz olduğunu iddia eden araştırmacılar yeni gizemciler olarak bilinir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 20. yüzyılda Freud’un id, ego, superego modeli, bilinçli zihinle bilinçdışı zihni, yatay olarak ikiye ayırmış ve onu takiben Jung da arketipler kura­mıyla bilinçdışında birbirinden ayrı güçlü bazı varlıklar olduğunu iddia etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kişisel özdeşliği ve kendiliği ölümsüz bir ruhla tanımlayan Kartezyen düalizm görüşüne karşı 17. yüzyıl düşünürü David Hume deneyci bir yaklaşımla Bundle (Yığın) Kuramı olarak bilinen görüşü ortaya atmıştır.

Yanıt Açıklaması: Malebranche ile Leibniz’ in paralelizm görüşleri arasındaki fark şu şekilde ifa­de edilebilir: Leibniz’ e göre Tanrı, iki nedensel zincirin hareketini başlatır ama, sonradan onların hareketine karışmaz. Buna karşın Malebranche Tanrı’nın, iki nedensel zincirin hareketini başlattığını, her etkinin esas nedeni olarak, bu iki zin­cirin hareketini sürekli olarak kontrol ettiğini kabul eder.

Yanıt Açıklaması: Searle’in kuvvetli yapay zekaya karşı çıkışı, makinelerin düşünemeyeceğini savunması onun, zihin ve bedenin ilişkisine ilişkin görüşleriyle bağlantılıdır. Searle’e göre, zihin ve beden etkileşim içindedir, ama töz düalizminin aksine zihin ve beden birbirinden ayrı ve farklı şeyler değildir.

Yanıt Açıklaması: Davranışçılık görüşüne nazaran daha gelişmiş bir materyalizm görüşü işlevselciliktir. İşlevselciler belli bir zihinsel durumu, belli bir işlevsel rolle tanımlarlar. Örneğin; dışarıda yağmur yağdığına inanmak, dışarı çıkıyorsak yanımıza şemsiye almamıza, asılı çamaşırımız varsa onları toplamamıza sebep olan bir durum olarak tanımlanır. Bu işlevsel rolü yerine getiren her durum, yağmur yağdığına inanmak olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Kişisel özdeşlik sorunu “ben kimim?” sorusunun felsefede ele alınış şeklidir. Kişisel özdeşlik kuramları bir kişinin zaman içinde aynı kişi olarak kalmasının koşullarını açıklamaya çalışır. Yıllar önceki ben ile şimdi, şu anda var olan benin, aynı ben olmasını sağlayan şey nedir?

Yanıt Açıklaması: Zamansal'ın karşıtı uzamsal-zamansal'dır ve zamansal bu ayrımda zihinsel tarafa denk düşer. İçsel'in karşıtı dışsaldır ve bu ayrımda içsel zihinsel tarafa denk düşer. Şekle sahip'in karşıtı ise şekilsiz olup, şekle sahip yüklemi bu ayrımda fiziksel bir niteliktir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Eğer bir bilgisayar bir robotun içine yerleştirilirse ve etrafını algılayabilmesi ve çevresi ile bağlantı kurabilmesi için duyu organları verilirse o zaman insanlar gibi anlayabilir. Bu cevaba karşılık olarak Searle ufak bir değişiklikle aynı deneyin robot için de geçerli olduğunu ileri sürer. Searle’e göre, C¸ince odasını ve Searle’in kendi- sini bir robotun içine koysak ve C¸ince odasına gelen sembollerin bir televizyon kamerasından geldiğini varsaysak ve Searle’ün diğer C¸ince sembolleri dışarı verirken robotun içinde bir motoru çalıştırarak robotun el ve ayaklarını hareket ettirdiğini de varsaysak yine de sonuç değişmez. “Robotun içinde de olduğumda sembol eş- leştirmeye ilişkin kuralların dışında hiçbir şey anlamam” (Searle, 1980: 420) der Searle. “programı yeni bir örnekle de desteklesem yine de uygun, yani anlamlı veya yönelimsel türden bir zihinsel duruma sahip olamam. Bütün yaptığım, formel sembolleri eşleştirmeye ilişkin formel kuralları uygulamaktır” (Searle, 1980: 420). Günümüzde hala bir “anlam”a sahip olabilmesi için sembollerin fiziksel dünya ile gerçek deneyim içinde temellenmeleri gerektiğine inanan bazı yapay zeka araş- tırmacıları vardır. Ama ne olursa olsun, fiziksel dünyayla gerçekten ilişki kurarak öğrenilmeden Turing testini geçmek için zorunlu olan fiziksel dünyaya ait bütün bilgiyi içeren bir program yazmak herhalde nerdeyse olanaksızdır.

Yanıt Açıklaması: Descartes, Locke gibi düşü­nürler, bilinçli olmanın zihnin içeriklerini bil­mek olduğunu savunurken Freud gibi düşünür­ler, özellikle materyalist yönelimli araştırmacılar, bilincinde olmadığımız zihinsel durumların olduğunu savunur.

Yanıt Açıklaması: Aranedencilik de bir paralelizm çeşididir. Paralelizmden farkı, Tanrı’ya daha etkin bir rol vermesidir.

Yanıt Açıklaması: Kant’a göre kendilik bilinci sayesinde, özne yetileri aracılığıyla kurduğu tasarımsal dünyayı ve bilgisini, bir birlik içinde, aynı kendilik altında tutar. Kant’a göre, özne tam algısı ya da “bilinçli algılaması” sırasında kendi bilincine varmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İdealizm yalnızca zihinsel olayların ya da zihinlerin var olduğunu ileri süren görüştür.

Yanıt Açıklaması: Kişi olmak için, yeterli ve gerekli koşulların belirlenmesinde, iki farklı görüş karşımıza çıkmaktadır. Bunlar düalist görüşleri temele alan ego kuramı, materyalist görüşleri temel alan bundle (yığın) kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: Descartes’a göre iki töz vardır, zihin ve madde. Her tözün de belirleyici bir niteliği vardır. Zihnin belirleyici niteliği düşünme, maddenin belirleyici niteliği ise yer kaplamadır.

Yanıt Açıklaması: Yönelimsel Olmayan Fiziksel Niteliklerdir.

Yanıt Açıklaması: Benzerlik argümanını, kişinin ağrı ya da kızgınlık gibi zihinsel bir durumu önce­likle belirleyebilmesini, daha sonra ortaya çıktığında da tanımlayabilmesini gerek­tirir. Wittgenstein’ın benzerlik argümanına eleştirisi, bu yaklaşımda, doğru olan ve doğru olmayan tanımlamayı, birbirinden ayırt etmeye yarayan bir ölçütün olma­masıdır. Oysa doğru ve yanlış, tanımlamanın birbirinden ayrılması ve bu ayrımın belli ilkelere bağlanması, sağlıklı bir tanımlama yapmak için son derece gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Sembolik yapay zekada kullanılan en yaygın anlayış üretim sistemi anlayışıdır. Bir üretim sistemi genellikle üç kısımdan oluşur. Üretim kuralları adı verilen eğer ise-o zaman formunda bir kurallar listesi; belli kuralların ne zaman, nasıl uygulanacağına karar vermekte kullanılan bir kontrol mekanizması; ve çalışan bir bellek, kullanılan ateşlenen kuralların sonuçlarının yazıldığı bir “karatahta”.

Yanıt Açıklaması: Yönelimsellik, bilincin, her zaman bir şeyin bilincinde olması demektir. Ancak bilincin nesnesi, her zaman, gerçekten orada var olan bir şey olmak zorunda değildir.