Zihin Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Kant, anlama yetisi kavramlarının, idelerin kendi bilgisinin elde edilmesi amacıyla kullanılmasına “ aşkın kullanılış ” adını verir.

Yanıt Açıklaması: Eğer Descartes modern felsefenin kurucusuysa Spinoza da onun anlayışını sürdüren bir düşünürdür. Spinoza’nın felsefesi Tanrı ile evreni bir, aynı ve özdeş gören panteist bir felsefedir. Spinoza, Skolastik felsefenin Aristoteles felsefesini Hristiyanlıkla birleştirme geleneğine sıkı sıkıya bağlıdır. Spinoza’nın evren kuramı da bu gelenek çerçevesinde şekillenmiştir. Ne Spinoza’nın ne de Descartes’ın felsefesini, Skolastik felsefenin Aristoteles’ten devşirdiği töz kavramına dayanmadan anlamak mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması: Spinoza panteist bir düşünür olarak Descartes’ın düşünen ve uzamlı öz olmak üzere dünyayı iki töze ayırmasına karşın yalnızca tek bir töz ol­duğunu, onun da Tanrı olduğunu savunmuş­tur. Madde ve zihin Spinoza’ya göre ayrı birer töz değil, tek töz olan Tanrının nitelikleridir. Bu yüzden Spinoza’nın zihin anlayışı monisttir. Spinoza’da zihin bedenden ayrı değildir, aksine bedenin bir idesidir. Spinoza’ya göre, zihin ve beden zaman zaman düşünce ana niteliği, za­man zaman da yer kaplama ana niteliğiyle de­ğerlendirilen bir ve aynı bireydir.

Yanıt Açıklaması: Parmenides’in bir ve tek olan ve hiç değişmeyen varlığına karşı, evrendeki değişimi ve dönüşümü, çoğulcu bir anlayışla açıklamak isteyen Empedokles, ahlak alanına girerek, insani güdüleyiciler olan “sevgi” ve “nefret” kuvvetlerini tözleştirmiştir. Hareketsiz bir’e karşın gerçekliğin öncesiz, yaratılmamış, yıkılamaz ve değiştirilemez özellikte olan hava, toprak, su ve ateş olmak üzere dört temel kökten ibaret olduğunu, şeyler arasındaki birleşme ve ayrılmanın da sevgi ve nefret kuvvetlerine bağlı olduğunu öne sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Descartes’ın duygularla ilgili görüşlerini ele aldığı Ruhun İhtirasları, Önsöz’ün­de de belirttiği gibi, Prenses Elizabeth’in Descartes’ın zihin beden ilişkisine dair kuramına getirdiği eleştirilere bir cevap olarak yazılmış ve ona atfedilmiştir. Ancak eser, Prenses Elizabeth’in sorularını cevaplamanın ötesinde Descartes’ın genel olarak insan zihnine ve duygulara ilişkin görüşlerinin bir serim­lemesi niteliğindedir. Eser ana hatlarıyla üç kısımdan oluşur. Genel olarak ihtiras­ lar başlığını taşıyan ilk bölümde Descartes ihtirasların genel olarak özelliklerini ve zihin beden ilişkisini nasıl aydınlattığını ele alır. İhtirasların sayısı ve sırası adı­nı taşıyan ikinci bölümde ihtirasların genel bir sınıflamasını verir. Özel ihtiraslar başlığını taşıyan üçüncü bölümdeyse belli ihtiraslar ve onların ahlaki yaptırımları üzerinde durur. Descartes’ın duygularla ilgili çözümlemesi, VI. Meditasyon’da yaptığı zihin beden ayrımıyla bedenle ruhun karşılıklı etkileşimini anlamamızı kolaylaştırır. Duyguları, bedenin eylemleri yoluyla ruhun hissettiği ihtiraslar olarak tanımla­ması, soyut akıl yürütme ve irade gibi zihinsel etkinliklerde bedenden gelen etki­lerin de katkısının olması Descartes’ın felsefesinin açık göstergesidir. Descartes, IV. Meditasyonda insanların yaptık­ları hataların kökenini araştırmış, doğruya ve yanlışa ilişkin fikirlerine yer vermiştir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bilinç kavramı salt bir uyanık olma durumunun yanı sıra kendi kendinin farkında olmayı, kendilik bilincin kadar giden farklı zihinsel durumları ifade etmekte kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Anima’nın Aristoteles için dinamizmi, eylemi ve süreci ifade eden çok yönlü bir kavram olduğunu ve aşağıdaki niteliklere sahip olduğunu belirtir: • Anima bedenden ayrılamaz; salt bedenin içinde bulunan bir şey değildir; [bedene içkindir]. • Durağan bir şey değildir; biçimlendirici bir güce sahiptir. • Yaşamsal işlevlerin tümünü içerir. • Bedene canlılık veren ilkedir. • Bedendeki organların işlevlerini yerine getirmesini sağlar. Buna göre "bedenden ayrı olma ve durağanlık" animanın nitelikleri arasında değildir. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Epistemolojik ölçüte göre, bir durumun zihinsel bir durum olabilmesi için, o duruma ilişkin bilginin doğrudan (ya da dolaysız) elde edilmesi, kişiye özel olması, birinci şahıs önceliğine sahip olması ve kişinin kendisi için yanılmaz olması gerekir. I. Seçenekte yer alan bilgi yanlış olduğundan II ve III ifadelerin yer aldığı seçenek E doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Locke, iki tür tözden söz eder. Bunlardan ilki at, taş ve benzerine ilişkin maddesel duyulur tözlerdir ki bu tözlere ilişkin idelerimiz “tek bir şeyde birleşmiş düşünülen [ve o şeyin bütün niteliklerine tek tek karşılık gelen], belli sayıda yalın idelerin bir öbeğidir” (II, 23, 14: 402). Locke, cisimlere ya da duyumsal nitelikleriyle bilinen şeylere ilişkin maddesel tözün dışında, bir de tinsel töz olduğunu söyler. Locke’un Descartes’ın doğuştan ideler fikrini reddetmesine rağmen, zihni ve maddeyi iki ayrı töz olarak belirlemesi, Kartezyen düalizmin bir devamı olarak değerlendirilebilir (Soccio, 2010: 484).

Yanıt Açıklaması: David Hume deneyci zihin anlayışının en önemli ve tutarlı temsilcisidir. Kendinden önce gelen Locke’un görüşlerini daha öteye taşımış, kendinden önceki bütün metafizik kurguları hedef alan eleştirel deneyci bir felsefe geliştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: II. Seçenekte yer alan ifade ''İlk ve Ortaçağlarda zihin kavramı yerine ruh kavramı kullanılırdı.'' olacağından yanlıştır. Bu durumda I ve III seçenekler doğrudur ve cevap D’dir

Yanıt Açıklaması: Aristoteles yalın bir bilme ve düşünme yetisi anlamındaki usa “edilgin us” adını verir (pathetikos nous).

Yanıt Açıklaması: Ontoloji; Aristoteles’in ilk felsefenin görevi olarak belirlediği varlık nedir, varlığın özü nedir gibi sorular üzerinde yoğunlaşır.