Zihin Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Bilinçle ilgili en temel sorunsal, kendinin farkında olma, yani öz bilince sahip olmadır. Bir yandan, dünyada neler olup bittiğinin farkında olabiliriz, diğer yandan kendimizin dünyada bir şeyler yaptığının ya da kendimizin farkında olduğumuzun farkında olabiliriz. O¨z bilinç, kişinin kendisinin bilincinde olmasını ifade eder. Kendilik bilinci, aynı zamanda kişinin kendi zihinsel durumu ve davranışlarında yansıyan zihinsel süreçleri hakkında bilgi sahibi olması, kendilik bilgisiyle de bağlantılıdır.

Yanıt Açıklaması: Wittgenstein’ın benzerlik argümanına eleştirisi, bu yaklaşımda, doğru olan ve doğru olmayan tanımlamayı, birbirinden ayırt etmeye yarayan bir ölçütün olmamasıdır. Oysa doğru ve yanlış, tanımlamanın birbirinden ayrılması ve bu ayrımın belli ilkelere bağlanması, sağlıklı bir tanımlama yapmak için son derece gereklidir.

Yanıt Açıklaması: “bana kalırsa ben, kendilik dediğim şeyin en yakınına girecek olursam, her zaman sıcaklık ya da soğukluğun, ışık ya da gölgenin, sevgi ya da nefretin, acı ya da hazzın şu ya da bunun tikel algısına çarparım. Hiçbir zaman benliğimi bir algı olmaksızın yakalayamam ve hiçbir zaman algıdan başka bir şey gözleyemem” (Hume, 2009: 174). Hume, içebakışla kişinin kendi öznel bilincine ilişkin bir bilgi edinemeyeceğini savunur.

Yanıt Açıklaması: Kendilik, belli şeyler yapabilen belli şeylere maruz kalabilen özel bir tür şey olarak düşünülür. Rahip Berkeley’in “düşünen aktif bir ilke” tanımı, kendilik hakkında, bu anlamda yapılan en iyi tanımlardan biridir.

Yanıt Açıklaması: Yönelimsellik, bilincin, her zaman bir şeyin bilincinde olması demektir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Halk psikolojisi kuramı başka kişilerin davranışlarını, arzular, niyetler, duyular bağlamında açıklayabiliyorsak o zaman onların da kendimiz gibi birer zihne sahip olduğunu kabul etmeliyiz.

Yanıt Açıklaması: Panpsişizm (Tüm Ruhçuluk) bilincin evrende her yerde, her şeyde olduğunu savunan görüştür.

Yanıt Açıklaması: Farkındalık sorunu bilinçle ilgili en temel sorundur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Wittgenstein’ın, kutudaki böcek benzerliği düşünce deneyi, bir kişinin “ağrı” terimiyle isimlendirilmiş içsel zihinsel durumuyla bir başka kişinin “ağrı” adı verilen içsel zihinsel durumunun, birbirinden son derece farklı olabileceğini gösterir.

Yanıt Açıklaması: Locke’a göre, insanın kendi zihninin içeriklerini algılamasıdır. Locke’a göre, “bi­linç, her zaman duygu ve algılarımızla birliktedir, herkes, kendisi için, kendim dediği şeydir”

Yanıt Açıklaması: Parfit’e göre, kişisel özdeşlik teke tek bir ilişkidir.

Yanıt Açıklaması: Kişisel özdeşlik sorusu, bir yandan Hume’un bir takım filozoflar için söz konusu ettiği kişisel özdeşliğin, kişinin kendi bilincinde olmasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı sorusunu, diğer yandan da kimin kim olduğu sorusunu, genel olarak nasıl cevapladığımız sorusunu içermektedir. Bu sorular sırasıyla “bütünlük sorusu” ve “kimlik sorusu” olarak sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Kişisel özdeşlik sorununa iki temel yaklaşım söz konusudur. Bir kişinin, zaman içinde aynı kişi olarak sürekliliğini sağlayan şeyin ne olduğuna bağlı olarak, iki temel kişisel özdeşlik ölçütü vardır. Bunlar bedensel süreklilik ve zihinsel süreklilik ölçütleridir.

Yanıt Açıklaması: Wittgenstein, Felsefi Soruşturmalar’da, herkesin kendine özel bir kutusunun olduğu ve kutunun içindeki şey yalnızca kişinin kendisinin görebildiği, kimsenin bir başkasının kutusunun içindekileri görme şansının olmadığı, bir düşünce deneyi geliştirir. Herkesin kendi kutusunda bir böcek olduğunu söylemektedir.

Yanıt Açıklaması: Platon ve özellikle Descartes’ın düalist görüşlerinden kaynaklanan ego kuramına göre kişisel özdeşlik, maddi olmayan, uzamsal olmayan, ölümsüz ruha dayanmak- tadır. Kartezyen düalizm anlayışı, zihnin ve bedenin birliğini varsayar. Bu görüşe göre zihin, kişinin zihinsel yaşamının gerçekleştiği yerdir ve bedenin içinde yer alan zihnin etkinlikleri, kendini bedenin eylemlerinde gösterir. Ancak töz düa- lizmi, zihnin, bedenin yokluğunda da var olacağını varsayar. Descartes zihni ve bedeni birbirine indirgenemez iki töz olarak tanımlarken birbirlerinden bağımsız var olabileceklerini öne sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: IV. Seçenekte yer alan bilgi, ‘’Aristoteles’e göre ruh ve beden farklı olmalarına rağmen bireyin ayrılamaz parçasıdırlar.’’ olması gerektiğinden yanlıştır. Buna göre I.II ve III. ifadelerin yer aldığı C doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: John Searle, çığır açan Zihinler, Beyinler ve Bilim adlı kitabında, zihin beden so- rununa çözüm olarak önerilen, işlevselci ve indirgemeci materyalist kuramlara karşı, indirgemeci olmayan bir materyalizm öne sürer. Searle’e göre kuvvetli yapay zeka görüşünden çıkarılacak sonuç, insan zihninde biyolojik hiçbir öğenin bulunmadığıdır.

Yanıt Açıklaması: Weiskrantz’ın “kör görü” hastalarıyla yaptığı deneylerdeki bütün nitel zihin halleri, yani algılanmış niteliklerin tamamı, hastanın bilincinin dışında olursa ne olur, sorusunu akla getirmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Beden kavramı zihin felsefesinin temel kavramları arasında yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Döngüsellik eleştirisini bertaraf etmek üzere, Locke’un bellek ölçütünü ilk düzeltme girişimi Sydney Shoemaker’dan (1975) gelmiştir. Shoemaker, kişisel özdeşliği, iki soruyu birbiriyle bağlantılı bir şekilde cevaplamayı amaçlayan işlevselci bir yaklaşımla ele almıştır. Bu sorular “çeşitli zihinsel durumların doğası nedir?” ve “farklı zihinsel durumlar birlikte var olmak, yani aynı ve tek kişiye ait olmak için birbirine nedensel olarak nasıl bağlanmalıdır?” sorularıdır.