Zihin Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Kişilik özellikleri (dürüst, takıntılı, şakacı, içe dönük olmak), alışkanlıklar ve eğilimler (çalışkan, dakik olmak), zihni yetenekler, artistik beceriler vb. gibi şeyler, genelde “psikolojik nitelikler” başlığı altında yer alırlar. Ama bunlar aynı zamanda dolaylı olarak ya da çıkarım yoluyla zihinsel olarak da kabul edilebilirler. Dürüstlük zihinsel bir özelliktir; Çünkü; belli türden arzuların oluşmasına (örneğin, doğruyu söyleme arzusu, diğerlerini kandırmama arzusu gibi) ve buna uygun şekilde davranılmasına (özellikle, insanın inandığı şeyi söylemesi) sebep olan bir eğilimdir.

Yanıt Açıklaması: Descartes’a göre, kendi zihnimizin içinden geçenlere dolaysız bir şekilde, doğrudan doğruya birinci şahıs bilgisiyle ulaşırız.

Yanıt Açıklaması: Descartes, VI. Meditasyon’da kendisinin gerçekten bir ruh ya da zihin olduğunu ve bedeni varlıktan ayrıldıktan sonra da var olmaya devam edeceğini savunur. Bu görüş ve söylem, kesinlikle düalist bir iddiadır. Buna göre doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Kartezyen düalizm duyum bilgisinin kesinli­ğinden şüphe ederek, kesin bilginin kaynağı olarak aklı ve sezgiyi görür. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Benzerlik argümanı kişinin zihinsel durumları ile davranışları arasında bağlantı olduğu ve kişinin kendi zihinsel durumlarıyla ilgili birinci şahıs bilgisinin kişiye özel ve yanılmaz olduğu görüşüne dayanır.

Yanıt Açıklaması: Epifenomenalizm, özellikle sinir bilimciler tarafından kabul gören bir görüştür.

Yanıt Açıklaması: Psikoloji literatüründe, kendilik (self) ve kişi (person) kavramları, kimi düşünür ve araştırmacılar tarafından birbirinin yerine kullanılabilecek eş anlamlı kavramlar olarak ele alınmaktadır. Ancak felsefi bakış açısından kendilik ve kişi kavramları birbirinden farklıdır. White’ın (1991) tanımına dayanarak kişi (person), bedensel olarak ayırt ettiğimiz sosyal kişiyi tanımlar. Aynı zamanda; inançlar, arzular gibi yönelimseldir, ağrı hissetmek gibi nitelikseldir. Burada zihinsel durumların tamamının öznesi durumunda olan bireydir. Kendilikse (self) bütün kişisel yaşantıların, ilk elden, aracısız olarak içsel bir bütünlük içererek öznenin kendisine ait yaşantılar olarak, yansıtıldığı şekliyle bireyi temsil eder. Kendilik, dıştan gözlenen ve bilinen bireyi değil, içsel olarak bütün yaşantıların bir bütünlük ve birlik içinde bir araya geldiği, kendisine atfedildiği şekliyle kişiyi temsil eder.

Yanıt Açıklaması: Bir insan bedeninin belli bir kütlesi, ağırlığı, üç boyutlu bir yapısı, şekli, dokusu ve rengi vardır. Bu özellikleri olduğu için insanlar, bedenleri görebilir ve hissedebilirler. Buna karşın, fiziksel olmayan zihin ve ruh yukarıda sözü edilen özelliklerin hiç birine sahip olmayan, bu nedenle de hissedilemeyen, görülemeyen, bağımsız olarak var olan (var olma kapasitesine sahip) bir nesne olarak düşünülür. Zihinsel nitelikler düzeltilemez.

Yanıt Açıklaması: Paralelizm ve aranedencilik, zihinlerin ve bedenlerin, nedensel olarak birbirine bağlı oldu¤unun bir yanılsama olduğu konusunda hemfikirdir.

Yanıt Açıklaması: Felsefi davranışçılığın en önemli temsilcisi Gilbert Ryle, Zihin Kavramı (The Concept of Mind) adlı eserinde zihin beden sorununun, “klasik görüş” olarak adlandırdığı, Descartes’ın düalist anlayışından kaynaklandığını iddia eder. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kişi olmayı belirleyen zihinsel özellik ve kapasiteleri genel olarak şöyle sıralayabiliriz: Duygu ve hislere sahip olma kapasitesi Geçmişi hatırlama, geleceği öngörme ve plan yapma yeteneği Ahlaksal, estetik ve dinsel yargılarda bulunma yeteneği Soyut düşünme yeteneği Dil kullanabilme yeteneği Özsel bilince ve öznelliğe sahip olma yeteneği Kişilerarası ilişkiler kurabilme ve yürütebilme yeteneği Bir kişi her şeyden önce bir zihne sahiptir. Bir zihin her zaman bilinçli olmak zorunda değildir; uyku ya da koma halindeki biri, bilinci olmadığı halde hala bir kişidir. Ancak; her zihinsel var­lık kişi olmak zorunda değildir. Kediler de zihinsel varlıklardır. Bir kedi acıyı his­seder, acıkır, sevilmek ister ama, bir kedinin bir kişi olduğu söylenemez. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hem Wittgenstein hem de Strawson, kişinin kendinin veya başkalarının zihinsel süreçleri hakkında edindiği bilginin birinci şahıs perspektifinden değil üçüncü şahıs perspektifinden kazanması gerektiğini savunur. Bu yüzden her ikisi de davranışçı olmakla itham edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Nitelik düalizmi, töz düalizminin aksine, fiziksel dünyasıyla etkileşim içinde olan, fiziksel bedeni harekete geçiren ölümsüz zihinlerin var olduğu görüşüne karşıdır.

Yanıt Açıklaması: Sembolik yapay zekada kullanılan en yaygın anlayış üretim sis­temi anlayışıdır. Bir üretim sistemi genellikle üç kısımdan oluşur. Üretim kuralları adı verilen eğer ise-o zaman formunda bir kurallar listesi; belli kuralın ne zaman, nasıl uygulanacağına karar vermekte kullanılan bir kontrol mekanizması; ve çalı­şan bir bellek, kullanılan ateşlenen kuralların sonuçlarının yazıldığı bir “karatah­ta”.

Yanıt Açıklaması: Felsefi davranışçılığın en önemli temsilcisi Gilbert Ryle, Zihin Kavramı (The Concept of Mind) adlı eserinde zihin beden sorununun, “klasik görüş” olarak adlandırdığı, Descartes’ın düalist anlayışından kaynaklandığını iddia eder. Ryle, zihnin bedenin içinde, bedenden ayrı ontolojik varlığa sahip olan bir şey olarak tasarlanmasını “makinanın içindeki ruh” kavramıyla eleştirir. Kartezyen düalizmini kategori hatası yapmakla suçlar.

Yanıt Açıklaması: II. Meditasyon insan zihninin özünü anlamaya ve zihni tanımanın bedeni tanımaktan daha kolay olduğuna ilişkindir. Descartes II. Meditasyon’a, şüphesinin sınırlarını sorgulayarak başlar. Nasıl Arşimet yer yuvarlağını bulunduğu yerden oynatmak için sabit ve sağlam bir nokta istiyorsa Descartes da doğru, şaşmaz bir felsefi sistemin temelini atabilmek için, kesin ve kendisinden şüphe edilemez bir şey aramaktadır. Bu şey de kendi varlığıdır; “benim, ben varım önermesini her dile getirişimde ya da her tasarlayışımda bunun zorunlu olarak doğru olduğu sonucuna varmak gerekiyor”

Yanıt Açıklaması: Shoemaker, kendi ortaya attığı farklı zamanlardaki kişi ve durumlarının nedensel bir şekilde, psikolojik özellikler bağlamında, birbirine geçişli olmasına dayanan kişisel özdeşlik görüşünü desteklemek üzere, bir düşünce deneyi ortayaatmıştır. Buna göre, Mr. Brown adı verilen bir kişinin beyninin, Mr. Robinsonadı verilen bir kişinin kafasına nakledildiğini varsayalım. Ameliyatın sonunda Mr. Brown hemen ölür, Robinson’nun bedenini ve Brown’un beynini taşıyan “Brownson” adını vereceğimiz kişi yaşamayı sürdürür. Ameliyattan sonra, bilinci yerine gelir gelmez, Brownson Brown olduğunu iddia eder, Brown’un geçmişini kendi geçmişi olarak hatırlamakta ve Brown’a ait her şeyi birinci tekil şahıs ki-pinde anlatmaktadır. Shoemaker, “Brownson’un Brown’un beynine sahip olması, Brownson’un ameliyattan sonra sahip olduğu psikolojik özelliklerle ameliyat öncesi Brown’un sahip olduğu psikolojik özelliklerin birbirine nedensel bir şekilde bağlı olduğunu varsaymamız için yeterlidir”. Shoemaker,psikolojik sürekliliği, hem psikolojik özelliklerin benzerliği, hem de bellek izlenimlerinin geçişliliği bağlamında, kişinin sahip olduğu zihinsel durumların işlevsel olarak birbirine bağlanması olarak ele alır.

Yanıt Açıklaması: Kantçı anlayış  dünyayı bir tasarım olarak görür. Ancak Kantçı zihin anlayışının İngiliz deneycilerinden önemli bir farklılığı da vardır. İngiliz deneycilerinin vahye dayandırdıkları tanrı ve ölümsüz ruh kavramlarını insan zihninin tasarımı olduğu görüşünü savunur.

Yanıt Açıklaması: Psikolojik süreklilik ölçütünün en önemli ve ilk temsilcilerinden birisi John Locke’dur.

Yanıt Açıklaması: bir paralelizm çeşididir. Paralelizmden farkı, Tanrı’ya daha etkin bir rol vermesidir. Aranedencilik bütün olayların tek gerçek nedeninin Tanrı olduğunu öne süren, insana neden gibi görünen bütün öbür şeylerin, Tanrı’nın istencini yansıtan birer araneden olduğunu savunan, bir düalizm çeşididir.