Zihin Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Entelekheia tamamlanma ya da mükemmellik durumu, edimsellik, kendini gerçekleştirme anlamına gelen Yunanca bir terimdir. Aristoteles bu terimi, ruhun gizil güç halinde varlığı kendini gerçekleştirmek üzere düzene sokması ve yönlendirmesi anlamında kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Zihnin üç temel kapasiteye sahip olduğunu söyleyebiliriz; bunlar “biliş” (bilme), “duygulanım” (duygular) ve “istenç” (isteme) olarak sıralanabilir. Her bir zihinsel kapasite farklı zihinsel olguları barındırır. Biliş içsel ve dışsal bilgi kaynaklarını, her türlü bilme edimini içerir. Duygulanım bedensel duyumlar, duygu ve hisler kadar kişilik özelliklerini de barındırır. İstenç alanı, bir eyleyici olarak, öznenin sahip olduğu arzular, güdüler, kararlar, niyetler, çabalamalar, eylemeler, yapar gibi görünmeler gibi, edimler ve davranış özellikleridir.

Yanıt Açıklaması: Panteizm tüm tanrıcılık demektir. Panteizme göre, Tanrı her şeyde, doğada, nesnelerde, insan dünyasındadır. Tanrının evrenden bağımsız ve ayrı bir varlığı yoktur; evren Tanrı ile doludur; evren Tanrının kendisidir.

Yanıt Açıklaması: Zihinsel olanın var olmayabilen bir nesnesinin ve içeriğinin olması ya da bir nesneye yönelmiş olması özelliğine “yönelimsellik” adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Hume’un bilginin bütün içeriğini ya da bütün anlamlı önermeleri ya ide ilişkileriyle ya da olgu ilişkileriyle ilgili iki sınıftan birine girecek şekilde ayırması Hume Çatalı olarak bilinir. Hume’un bilgiye ilişkin bu ayrımı, Aydınlanmanın bilim anlayışının temellerini sarsmış ve 20. yüzyılda mantıksal pozitivizmin doğrulanabilirlik ilkesinin temelini oluşturmuştur.

Yanıt Açıklaması: Zihin felsefesinde bilgi ile ilişkisi bağlamında ele alınan ve insanın duyumlar, sezgiler ya da hisler yoluyla algıladığı ve kavramlaştırdığı bir olgu olarak tanımlanan kavram 'İnanç'tır.

Yanıt Açıklaması: I. Seçenekte yer alan ifade ‘’İlyada Antik Yunan’da, şair Homeros’un yazdığı varsayılan Truva savaşını anlatan büyük bir destandır.’’ ve V. seçenekte yer alan ifade ‘’İlyada’nın kahramanlarının, bugün anladığımız anlamda, özerk bir bilince sahip bireyler olarak davranmak yerine, tanrılara ve kahinlere danışarak davrandığı görülür.’’ olması gerektiğinden yanlıştır. Bu durumda II.III ve IV. Seçeneklerin yer aldığı B doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Anaksagoras’a göre, “nous”, “başka türlü anlaşılmayan bir evren için anlaşılır bir taslağı uygulamaya koyan, tümüyle yaygın akıl’dır; bütün şeyleri, onlar olmadan etkileyen maddesel varlıktır” (akt. Soccio, 2010: 140). Bu ilkenin işleyişi “düzenleme”, “düzene sokma”, “çekidüzen verme”,”tanzim etme”, “nizam kurma” olarak betimlenir ve “nous” her şeyi, geçmişi, şimdiyi, geleceği bilir (akt. Peters, 2004: 247). “”Nous” sonsuz ve başına buyruktur, hiçbir şeyle karışmamıştır... o her şeyin en incesi ve en arısıdır, şeyler hakkında her çeşit bilgiye sahiptir, en büyük güç ondadır, ruhun sahip olduğu büyük küçük her şeye nous hükmeder” (Anaksagoras, Fr. 12; Capelle, 2006: 200).

Yanıt Açıklaması: Descartes’a göre açıklık ve seçiklik, zihnin kavrayışında en yüksek nokta ve bir şeyin doğruluğunun şaşmaz bir kanıtıdır. Descartes, açık seçik ayrımını hatalı ya da yanlış yargılarda bulunmamanın yollarını araştırmak amacıyla yapmaktadır. Çünkü; ona göre “ancak açık ve seçik olarak kavradığımız şeyler üzerine yargıda bulunduğumuzda hiç bir zaman aldanmamıza olanak yoktur. Ancak açık ve seçik olarak kavradığımız şeyler üzerine bir yargıda bulunduğumuz sürece, hiçbir zaman yanlışı doğru yerine koymayacağımız kesindir”

Yanıt Açıklaması: Leibniz Yasası olarak bilinen bu prensip bir şeyin bir başka şeyle eşdeğer mi yoksa ona taban tabana zıt mı olduğunu anlamak için uygulanır: diyelim x A, B ve C niteliklerini taşıyor ama D, E ve F niteliklerine sahip değil, buna karşın y ise D, E ve F niteliklerine sahip ama A, B ve C niteliklerini taşımıyor. Bu durumda x, y değildir. Eğer x ve y’nin birbirinin tıpatıp aynısı olduğu ortaya çıkarsa, yani birbiriyle eşdeğer iseler, o zaman tıpatıp aynı nitelikleri taşıyorlar demektir.

Yanıt Açıklaması: Rene Descartes modern felsefede ikicilik (düalizm) akımının öncüsü olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Gilber Ryle 19. yüzyılda Descartes’ın zihin-beden ayrımını eleştirerek bedenden bağımsız ve ayrı bir zihin olamayacağını ve zihinsel kapasiteleri bilmenin ancak bedensel ipuçları yoluyla mümkün olacağını savunan çözümleyici felsefe geleneğine mensup bir filozoftur.

Yanıt Açıklaması: Descartes’a göre açıklık bir nesnenin kendisini aracısız olarak kavramaktır. Seçiklik ise nesnenin bilgisinin diğerlerinden ayrılmış ve kesin olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Düalizm (ikicilik) varlığın maddesel ve ruhsal olarak birbirine indirgenemeyen iki tözden oluştuğunu savunan görüştür. Kartezyen, yani Descartesçı düalizmde bu ikilik madde ve zihin arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Transendental sözcüğü yalnızca Kant felsefesi içinde anlamı olan, uydurma bir sözcüktür. Transendent sözcüğü akşın anlamına gelir, ama transendental sözcüğü, bir terim olarak, bilgimizin herhangi bir şeyi aşmasını değil, bilme yetimiz hakkındaki bilgiyi anlatır.

Yanıt Açıklaması: Ontoloji  “metafizik” terimiyle eş anlamı olarak kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Augustinus da Aristoteles gibi, ruhun bedenin yaşatıcısı olduğunu düşünür ve işlevlerine göre dört farklı ruh olduğunu söyler. Bunlardan ilki insanlarda ve hayvanlarda ortak olarak bulunan anima ’dır. İkincisi yalnızca insana ait olan animus ’tur. Mens insana ait olan ruhun en yüce tarafıdır. Bilgelik, düşünsel bilgiyi ve bilimi içerir. Augustinus, bunların hepsinin üstünde olan ve diğerlerini içeren spiritus adını verdiği dördüncü bir ruh olduğunu söyler. Spiritus akıl ya da zihin anlamında ruh kavramıdır.

Yanıt Açıklaması: Herakleitos her ne kadar Elea okulunu takip etmişse de görüşleri bakımından Miletli düşünürlerle benzerlik gösterir. Her şeyin akış içinde olduğu” savıyla tanınan Herakleitos, aynı zamanda Miletli düşünürlerin maddeci (tekçi) felsefesini sürdüre- rek, her şeyin değiştiği evrende değişmeyen bir düzen olduğunu da savunmuş, bu değişmeyen düzenin ve varlığın temelini de ateşte bulmuştur. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Psikolojik olguların “yönelimsel olarak varoluştan yoksun olması” olarak betimleyen filozof, Franz Brentano'dur.

Yanıt Açıklaması: Ama Kant, zihin hakkındaki bu araştırmasında, kendine yeni bir yol inşa eder: Bu transendental felsefedir