Siyaset Felsefesi 1

Yanıt Açıklaması: Liberal devlet anlayışı (devletin kökeni bireylerin özgür ve eşit oldukları doğa durumundan çıkmak için yapılmış bir sözleşmedir) John Locke 'a aittir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Felsefe, hem teorik aklı hem pratik aklı soruşturmalarında ilke olarak alır. Siyaset felsefesi de etik gibi pratik aklın etkinliklerini soruşturur. Başka bir deyişle, eylemlerimize yön veren pratik aklı soruşturur. Bu anlamda Etik gibi siyaset felsefesi de pratik bir felsefe disiplinidir. Ama Etik, özellikle kişi olarak eylemde bulunan insanı soruşturmasına konu eder. Oysa siyaset felsefesi, insanın siyasi etkinliklerini, yani toplumsal yaşamını, bir bütün olarak toplumu ve toplumsal düzenlemeleri belirleyen ilkeleri eleştirir ve sorgular. Buna göre sadece etik, ilişkilerde ortaya çıkan eylemin belirleyici ilkelerini araştırmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Felsefenin pratik disiplinleri teorik disiplinlerden farklı olarak insanın pratik, toplumsal, siyasi yönünü oluşturan değerleri, eylemleri ve eylem ilkelerini soruşturan alanlarıdır.

Yanıt Açıklaması: İstenç tercih etme, seçme ya da karar verme yetisidir. Genel istenç ise toplumun bütününün belirli bir amaca yönelik olarak bilinçli etkinlikte bulunma gücüdür. Burada geçen “genel istenç” ifadesiyle bireylerin bütün uğruna, yani hem kendileri hem de başkaları uğruna hareket etmesi anlamı çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Locke doğa durumunu bir özgürlük ve eşitlik durumu olarak tasarlar. Doğa durumu doğal hukukun, doğa yasalarının egemen olduğu durumdur. Doğal hukuk açısından herkes eşit ve özgürdür. Doğal hukuka göre hiç kimse başka bir kimsenin canına, malına ve özgürlüğüne zarar veremez. Doğa durumunda doğal hukuka aykırı davranarak doğa yasasına karşı gelen birini diğer insanların cezalandırma hakkı yine doğal hukuktan gelen bir haktır. Doğa durumunda her insan suç işleyenleri, yani doğal hukuka karşı gelenleri cezalandırma hakkını elinde tutar. Devlet durumunda olduğu gibi doğa durumunda da işlenen suç cezalandırılabilir. Yasa koyucular yurttaşlar için yasa koyuyorlarsa bu yasalar aynı zamanda hem doğa yasalarına uygun olmalı hem de bu yasaları yapanların kendilerini de bağlamalıdır.

Yanıt Açıklaması: Platon dört bozuk yönetim biçimi olduğunu söyler. Şan, şeref düşkünü insanların yönettiği yönetim biçimine timokrasi ya da timarşi der. Para sever ve zenginlik tutkusuna sahip insanların başta bulunduğu yönetim biçimine oligarşi der. Oligarşi devleti gelir üstünlüğüne dayanan devlettir. Eşitliği savunan insanların ve halkın oyuyla seçilenlerin başta bulunduğu yönetim biçimi demokrasidir. Başta bulunan kişinin bir zorba olduğu yönetim biçimi de tiranlıktır. Platon bu yönetim biçimlerinin her birinin bir diğerinden doğduğunu söyler. Bir yönetim biçiminin bozulmasıyla diğer bir yönetim biçimine geçildiğini söyler. Buna göre aristokrasiden timokrasi, timokrasinin bozulmasıyla oligarşi, oligarşinin bozulmasıyla demokrasi ve demokrasinin bozulması da tiranlığı ortaya çıkarır. Bu bağlamda doğru seçenek E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir siyaset araştırması olan “Nikomakhos’a Etik” adlı yapıtı Aristoteles yazmıştır.

Yanıt Açıklaması: Siyaset felsefesi, olanı eleştirmek üzerinden, olması gerekeni vurgular.

Yanıt Açıklaması: Bu toplum ve devlette mülkiyet eşitliğine dayalı bir düzen vardır. Bu yüzden de adaletsizlik yoktur. Para kullanılmadığından mal değiş tokuşu ile gereksinimler karşılanmaktadır. Böyle bir toplum ve devlet düzeninde bilim ve sanat gelişmiştir. Böyle bir devletin amacı ideal bir toplumu sağlamaktır. Bunun için de bu toplumda herkes eşit olmalıdır, oysa mülkiyet eşitliği ortadan kaldırır. Bu yüzden de özel mülkiyet yoktur. Devlet toplumun ve bireylerin bütün gereksinimlerini karşılamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğa durumu hiçbir devlet örgütlenmesinin, siyasi örgütlenmenin ve yönetimin olmadığı zamanki durumu dile getiren ya da insanın toplum dışında bozulmamış hâlde veya tamamen doğal hâlde bulunduğu durumu ifade eden bir tasarımdır. Doğa durumu devletin temeli sorununa varsayım olarak ele aldığı bir tasarımından hareketle yaklaşır. Doğa durumunda herkes doğa yasalarına bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Siyaset etikten önce gelen bir disiplindir, sözü yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Çözüm: Ütopya terimi Yunancada olmayan ülke anlamına gelir. Ütopyalarda gerçeklikte şimdiye kadar var olmamış olan ya da gerçekleşmesi olanaksız olan adil toplum ve devlet tasarımları dile getirilir.

Yanıt Açıklaması: Platon adaletin ne olduğunu araştırmak için başladığı yapıtında adil insan nasıl olur sorusunu sorduktan sonra bu soruyu yanıtlamak üzere insandan daha büyük ölçekte olan toplumda adalet nasıl ortaya çıkar, adil toplum nasl olur sorusuna geçer.

Yanıt Açıklaması: Francis Bacon (1561-1626) Nova Atlantis adında bir ütopya yazmış İngiliz filozofudur. Bu yapıtta da Ben Salem adındaki bir adada kurulmuş olan ve bilime dayalı ideal bir toplum ve devlet tasarımı sunulur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Şan, şeref tutkusunun zenginlik tutkusuna dönüşmesi sonucu gelir üstünlüğüne dayanan oligarşi ortaya çıkar. Oligarşide toplum zenginler ve yoksullar diye iki kutba bölünür. Yoksul ve mutsuz insanların sayılarının artmasıyla iç savaş kaçınılmaz hâle gelir ve sayıca çok olan yoksullar bu savaşı kazanınca çoğunluğun yönetimi olan demokrasi ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Egemen güç ne kadar dokunulmaz olursa olsun bütünü oluşturan  genel uzlaşmaların sınırını aşamaz düşüncesi Rousseau'a aittir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tommaso Campanella (1568-1639) Civitas Solis (Güneş Devleti) adını verdiği yapıtında ideal bir toplum ve devlet düzenini betimlemiştir. Bu devlette bilim ve felsefe egemendir. Bu devletin yöneticileri de iyi bir eğitim alarak yetişmiş kimselerdir. Güneş devletinin başında hem filozof hem de rahip olan bir yönetici vardır. More’un Ütopya’sında olduğu gibi bu yapıtta anlatılan ideal toplum düzeninde de özel mülkiyet yoktur, her şey ortaklaşa kullanılmaktadır. İnsanların kendi evleri, karıları, kocaları, çocukları yoktur. Bu toplumda yaşayanlara göre bu gibi şeyler insanı bencil kılar ve toplumun bütününe ve devlete karşı sevgisini azaltırlar. Halbûki önemli olan bütün toplumun iyiliği ve yararı olmalıdır. Campanella da More gibi özel mülkiyeti eleştirmiş ve adil bir toplumun ve ahlaklı bireyler olmanın koşulunu mülkiyetin olmadığı herkesin eşit olduğu durumda bulmuştur. Campanella’nın bu yapıtını da zamanının toplum ve devlet düzenlerine getirdiği bir eleştiri olarak görmek gereklidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Platon ideal biçimler öğretisini Devlet adlı yapıtında dile getirdiği devlet tasarımına da taşır. Platon’un yapıtında ele aldığı devlet ideal devlettir. Bu anlamda gerçeklikte varolan tek tek devlet biçimlerinin hepsinden farklı mükemmel olan bir devlettir. İdeal olduğu için de asla görülenler alanındaki devletlerden biri olamaz. Başka bir deyişle, Platon’un ele aldığı devlet ideal devlettir, yani devlet ideasına uygun devlettir. Böylece Platon bize ussal bir devlet kuramı sunarak kelimenin en tam anlamında bir siyasal öğretiyle, bir siyaset kuramıyla karşımıza çıkan ilk düşünür sayılabilir. Platon yapıtında ideal devlet ve yönetim biçiminin ne olduğunu, bozuk yönetim biçimlerinin neler olduğunu ayrıntılı olarak tartışır.Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Felsefede ussallık kavramı temellendirme anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Sofistlere göre ortak ve evrensel bir insan doğası olmadığından, insan doğasına uygun bir toplumsal düzen aramak da boşunadır. Devlet ve toplum doğal değil, yapma bir varolandır. Böylece Sofistler “doğal olan” ve “insanlar tarafından konulmuş olan”, yani “doğal olmayan” ayrımını (physei - thesei ayırımı) yapmışlardır. İnsanların sahip olduğu hak ve ödevlerin doğuştan mı olduğu, yani doğal mı olduğu, yoksa insanların koydukları yasalar tarafından mı belirlendiği, yani doğal olmayıp yapay olarak konulmuş mu olduğu sorunu düşünce tarihindeki en temel belirlemelerden biri olmuştur.Doğru yanıt C şıkkıdır.