Siyaset Felsefesi 1

Yanıt Açıklaması: Kültürel görecilik hiçbir ilke ve değerin genel geçer ya da “evrensel” olmadığı, onların kültürlere ya da toplumlara göre değişiklik gösterdiği düşüncesidir.

Yanıt Açıklaması: Ussalcılara göre eşitsizliği ortadan kaldırmaya yönelik her devlet ya da toplum müdahalesi, doğası gereği antidemokratiktir ve bireyi devletin kontrolüne bırakmak totaliter politikalar doğurur.

Yanıt Açıklaması: İnsan haklarının, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde ve 1966 BM Sözleşmeleri’nde yer alan haklar olduğu görüşü, bu konuda bir görüş birliğinin olması, sonuçta bu hakları temellendiren bir araç hâline getirilmektedir. Kimilerine göre bu konudaki görüş birliği insan haklarının neler olduğu konusunda elimizdeki tek somut dayanaktır.Doğru yanıt E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Özgürlükçülük, insanın özgürleşmesine engel olan her türlü belirlenimciliğe karşı çıkan, insanın özgürce eylemesine sınır koyan her türlü kural ve düzeneğe itiraz eden ve bilinçli insan eylemlerinin sonuçlarını nedensel açıklamalara indirgenemeyeceğini savunan öğreti veya klasik liberalizmin ilkelerini benimseyerek devlet denetimlerine karşı çıkan bakış açısıdır denebilir.

Yanıt Açıklaması: Özgürlükçülüğe göre, devletin temel görevini, toplum refahını ve mülkiyet ya da sermaye dağılımını düzenlemek değil, yalnızca toplum düzenini korumak ve kendiliğinden oluşmayan kamu hizmetlerini sağlamak olarak düşünen  görüştür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: “Birinci kuşak haklar” denilenler sivil, siyasi ve kişisel haklardır. Başta yaşama hakkı olmak üzere özel yaşama, haberleşmeye, düşünceyi açıklamaya müdahale etmeme gibi dokunulmazlıklar bu hakların özünü oluşturmaktadır. Özünde kişiyi devletin ve diğer kişi ve grupların saldırılarından-baskısından korumayı, kişinin insanca yaşamasını sağlamayı temele alan haklardır bunlar.Doğru yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası düzeyde yürütülen insan hakları tartışmasında “kültürel görecilik”, bireylerin yararlandıkları sivil ve siyasal hakların olup olmamasını ve genişliğini tamamen (dinsel, siyasal ve yasal uygulamalar da içinde olmak üzere) kültürel gele- neklerin belirlediği, evrenselliğin söz konusu olmadığı düşüncesidir.

Yanıt Açıklaması: Özgürlüğün ve eşitliğin daha çok toplumsal yaşamda anlamlı olduğunu ve bu iki kavramı daha çok modern felsefe çerçevesinde ele alacağımızı söylemiştik. Öyleyse toplumun nasıl ortaya çıktığı konusunda modern felsefede ortaya atılmış düşünceleri kısaca tekrar hatırlayalım: 17. yüzyılda Thomas Hobbes (1588-1679) ve John Locke (1632-1704), 18. yüzyılda, yani Aydınlanma çağında Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) tarafından ortaya konulmuş düşüncelerde olduğu gibi, doğa durumu (state of nature) tüm insanlar için tam bir özgürlük ve eşitlik durumunu ifade eder. Fakat bu mutlak özgürlük ve istenilene erişmedeki eşitlik, her zaman bir çatışma potansiyelini kendinde taşır; herkes eşit olduğundan birinin doğa -akıl- yasasının dışına çıkarak diğerlerinin özgürlüğüne, canına malına el uzatması bir çatışmaya yol açar. Bu da insanları birbirine düşürür ve haksızlıkların, huzursuzlukların ve çatışmaların ortaya çıkmasına neden olur. İnsanın insanın kurdu (homo hominis lupus) olduğu bu durumdan da yalnızca bir toplum sözleşmesi ile çıkılabilir. Toplum sözleşmesi, bireylerin düzenli ve adil bir toplum oluşturmak üzere kendi aralarında yaptıkları ve egemenlik hakkını kendileri dışında bir güce devrettikleri, aslında yazılı olmayan bir sözleşmedir. Başka bir ifadeyle, toplum sözleşmesi de aynı doğa durumu gibi bir tasarımdır. Ernst Cassirer’in “İnsanlık tarihinde devletin ilk kez ortaya çıktığı belli bir an saptayamayacağımız apaçıktır” (Cassirer 1984, s. 174) sözünde dile getirdiği gibi, sözü geçen nitelikte bir toplum sözleşmesinin de ortaya çıktığı ve yazılı olarak kayda döküldüğü bir an belirlemek olanaksızdır. İşte ancak toplum sözleşmesiyle ortaya çıkan toplum düzenini temel alarak özgürlükten ve eşitlikten söz edebiliriz. Aydınlanmanın idealleştirdiği toplum düzeninin temelinde de özgürlük, eşitlik ve kardeşlik kavramları yer almıştır. Öyleyse özgürlük ve eşitliğin hem birbiriyle ilişkili olduğunu hem de bu iki kavramın toplum düzeniyle ve toplumsal yaşayışla karşılıklı bir içerme ilişkisinde olduklarını söyleyebiliriz. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda belirtilen tanım Normlar’ı ifade eder.

Yanıt Açıklaması: İngiltere'de geçerli olan bir insan hakkı düşüncesinin Türkiye'de de  geçerli olması olağandır.

Yanıt Açıklaması: John Stuart Mill, On Liberty (Özgürlük Üzerine) adlı yapıtında, bir insanın kendini ilgilendiren ve sonuçları yalnızca kendini bağlayacak olan her konuda özgür hareket edebilmesi gerektiğini, buna karşılık, başkaları adına hareket etmekte, sonuçları başkalarını bağlayan edimlerde -hele hele başkalarının amaçlarının kendi amaçlarıyla aynı olduğu veya birebir örtüştüğü varsayımına dayanıyorsa- aynı ölçüde özgürlüğe sahip olmaması gerektiğini vurgulamıştır (Mill 1966, s. 128). Mill’in işaret ettiği bu gereklilik, çoğunluğun belirli bir yönde görüş bildirirken azınlık adına, fakat söz konusu azınlık grubun haklarını çiğnercesine eylemde bulunduğu durumda da geçerlidir. Kısacası, belirli bir görüşü toplumda savunanlar sayıca ne kadar fazla olurlarsa olsunlar, kendileriyle aynı görüşü savunmayan insanları ve tercihlerini göz önüne almak zorundadırlar.

Yanıt Açıklaması: Shue’ya göre temel haklar yalnızca “güvenlik hakları” ya da yaşama hakkı ve dokunulmazlıklardan ibaret değildir.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma’nın yaygınlaştırmaya çalıştığı kültürel değerler içerisinde, insanın doğuştan iyi olduğu, hukuk önünde ve toplumsal yaşamda herkesin özgür ve eşit bireyler olduğu, her yerde ortak ve akılsal dayanakları olan evrensel değerlerin bize rehberlik ettiği gibi düşünceler birer önkabul olarak yer almıştır.

Yanıt Açıklaması: Dayanışma hakları olarak tartışılan şey üçüncü kuşak haklar içinde yer alır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Çoğulculuk, tek elden yönetime bağlı olarak ortaya çıkan sorunların üstesinden gelebilmek için, iktidarın olabildiğince tüm toplum katmanlarına yaygınlaştırılmasını ve azınlık haklarının çoğunluğa karşı korunması gerektiğini savunan bir siyaset felsefesi görüşüdür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 20. yüzyılın önemli düşünürlerinden Jürgen Habermas (1929-) liberal ve cumhuriyetçi görüşleri, negatif ve pozitif özgürlük bağlamında karşılaştırmış ve şimdi tartışacağımız yargılara varmıştır. Habermas’a göre, liberal görüş, demokratik sürecin görevini, devlet yönetiminin toplumun çıkarlarına uygun biçimde programlanmasıyla sınırlandırmıştır. Buna göre, yurttaşların ortaya koyduğu siyasal irade, öncelikle kişisel çıkarları bir araya getirir, sonra da bu çıkarları, kolektif amaçlara yönelik siyasal gücü toplumun yönetimi için kullanmada uzmanlaşmış siyasetçilerden oluşan bir yönetim aygıtına karşı savunur (Habermas 1999, s. 37). Oysa cumhuriyetçi görüşe göre, yurttaşların siyasal iradesi anlamında kullanılan siyaset, liberallerin ortaya koyduğu çıkar eksenli bir birey-devlet arabuluculuğundan çok daha fazlasıdır ve bir bütün olarak toplumdaki süreçlere esas oluşturur (a.y.). Habermas’ın bu değerlendirmesi, negatif özgürlüğün, aslında liberal görüşün yurttaşı demokratik toplum içerisinde nasıl konumlandırdığının bir ifadesi olduğunu görme olanağı tanır. Yani, demokrasilerde yurttaşın konumu, esas olarak, devlet ve öteki yurttaşlar karşısında sahip olduğu negatif haklarca belirlenmiş olur; yurttaş/birey, hukuki düzenlemelerce çizilmiş sınırların dışına çıkmadığı sürece, hükümetlerinki dahil, her tür müdahaleden korunur (a.y., s. 38). Diğer yandan, cumhuriyetçi görüş, siyasal hakları, en başta da yönetime katılma ve haberleşmeyi, daha çok pozitif özgürlükler niteliğine sahip haklar olarak yorumlar (a.y., s. 39).

Yanıt Açıklaması: “Birinci kuşak haklar” denilenler sivil, siyasi ve kişisel haklardır. Başta yaşama hakkı olmak üzere özel yaşama, haberleşmeye, düşünceyi açıklamaya müdahale etmeme gibi dokunulmazlıklar bu hakların özünü oluşturmaktadır. Özünde kişiyi devletin ve diğer kişi ve grupların saldırılarından-baskısından korumayı, kişinin insanca yaşamasını sağlamayı temele alan haklardır bunlar.Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sığınma hakkı Hugo Grotius tarafından 1625’te ortaya atılan birinci kuşak haklardandır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Karl Raimund Popper

Yanıt Açıklaması: İnsan haklarının Batı temelli olmasına yönelik olarak kültürel görecilik düşüncesini benimseyenler tarafından bir takım itirazlar yükselmiştir. Bunlardan ilki; insan haklarının tüm kültürler için geçerli olmayabileceği ya da farklı bir şekilde geçerli olabileceğidir. Diğer yandan insan haklarının Batı kaynaklı olması, insan haklarının yalnızca belirli bir kültürün ürünü olduğuna ve diğer kültürleri temsil etmediğine yönelik tartışmaları artırmıştır. Üçüncü olarak bu durum bir toplumda yasal olarak kabul edilen bir durumun diğer toplumda yasal olmayabileceğini tartışmasını yaratmıştır. Son olarak etik normların kültürler üstü geçerli olup olmayacağı tartışması ortaya çıkmıştır. Tüm toplumlar için evrensel etik doğrulara ve etikte genel geçerliliğe ulaşmanın kolaylaşması ise kültürel görecelik düşüncesinin savlarından birisi değildir.