Modern Felsefe 2

Yanıt Açıklaması: Uygulanış tarzı olarak ideal olanı doğrudan demokrasidir, ancak belli bir nüfus genişliğine ulaşmış toplumlarda bunun uygulanması nerede ise olanaksız olduğundan temsili olanından başka bir almaşık yok gibidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Varlık mantığının antitezi olan öz mantığı şu temel diyalektik üçlüden oluşur: öz, kuvvet ve edimsellik. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Schopenhauer’e göre ahlak insana istencin tiranlığından daha uzun süreli bir kurtuluş imkânı sağlar ve ancak istencin yadsınmasıyla başarılabilir.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hegel’e göre üç türlü tarih yazımı vardır: dolaysız tarih yazımcılığı olayları, eylemleri, durumları betimler. İkinci tarih yazımı türü düşünsel tarihtir ve öğretici niteliktedir. Üçüncü tarih yazımı türü ise felsefi tarih ya da tarih felsefesidir.

Yanıt Açıklaması: Mutlak tin kendisini üç aşamada açımlar: sanat, din ve felsefe. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hegel’e göre en temel sanat türü mimaridir ve insanların ilk denediği sanat türü de budur. C¸ünkü onun materyali tinsiz-­zihinsizdir ve onun formu bu tinsiz aracın fiziksel özelliklerine ve ağırlığına bağlıdır. İlk insanların mimari ürünü, onların bir araya gelerek tanrılara tapınabilmeleri için yapılan tapınaklardır, bu tapınaklar ayrıca topluluklarına birlik getirmeye de hizmet etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Matematiksel Objeler: Burada uzay ve zamanla ilişkili olan geometri ve aritmetikle karşılaşırız. Geometri uzay parçalarının çeşitli konumlarını yöneten ilke üzerinde temellenir. Aritmetikse zaman parçalarını içerir; zaman parçalarının bağlanışı saymayı ve tüm sayıları doğurur. Uzay ve zaman parçalarına ilişkin yasa, yeter neden ilkesinin bir başka biçimini, yani varlık dediğimiz ilkeyi ortaya çıkarır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Mutlak varlık (bundan böyle kısaca mutlak diyebiliriz,) tek evrensel gerçeklik olduğu için hem bilginin hem de felsefenin biricik konusudur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ben-kendilik (self) isteyen, istekte bulunan, istemde bulunan öznedir. Bu isteyen ya da davranan özne, bilen özne için konudur. Biz buna öz-bilinçlilik diyebiliyoruz. Ben ile onun istenç edimleri arasındaki ilişkinin bilgisini yöneten ilke, eylemin yeterli nedeni olarak, kısaca güdülenme (motivasyon) yasası olarak adlandırılabilir.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Mill, savunduğu nitel hazcı yaklaşımı temellendirebilmek için insan doğası kavramına yönelir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik alt yapı üzerinde toplumsal üst yapı olarak, insan topluluklarının politik yaşamı, devlet ve hukuk düzeni, ahlak, din, sanat, felsefe gibi kültür etkinlikleri yer alır. Bu şekilde kültürel üst yapı, ekonomik alt yapıya bağımlı olarak varlık kazanmış olur. Bir başka deyişle ekonomik alt yapı toplumsal üst yapıyı koşullandırmış olur. Ne var ki bu koşullandırmayı mutlak biçiminde almamak gerekir. Marx da, Engels de bu koşullandırmayı ekonomik yapının katı bir yansıması olarak düşünmediklerini belirtme yoluna giderler. Aslında politik ve yasal yapılar, alt yapı tarafından din ve felsefe gibi ideolojik üst yapılara göre daha doğrudan olarak belirlenirler. Bazı düşüncelerden etkilenmiş olan kişiler onları koşullandırmış olan alt yapıya tepki gösterebilirler. Eğer devrimcilik kabul ediliyorsa bu tür tepkilere de izin verilmesi gerekir.

Yanıt Açıklaması: Güç istenci kavramı Nietzsche felsefesinin merkezinde yer alır. Kavram, aforizmatik yapıtlarında yer alan insan davranışının tüm çeşitlerine ilişkin değerlendirmelerinde karşımıza çıkmaktadır. Zerdüşt Böyle Buyurdu’da, güç istencinin insanın temel güdüsü olduğu ve tüm canlı varlıklarda etkili olduğu söylenir. Örneğin hayvan içgüdüleri arasında birinci sırada yer alanı güç istencidir. Sonraki yapıtlarında inorganik doğada bile güç istencinin etkili olduğu öne sürülür. Kısacası Nietzsche’ye göre dünya ve tüm içindekiler güç-istencinden başka bir şey değildir. İnsan yaşamı baştan sona gücü istemekten başka bir şey değildir. Bu söylenenlerden anlaşıldığına göre, bu kuram a priori metafizik bir sav olmaktan çok, geniş kapsamlı empirik bir varsayımdır. Nietzsche, "İstencin nedenselliğine inanıyorsak biricik nedensellik biçimi olarak bu varsayımın yol göstericiliğine inanmamız gerekir." söyleminde bulunur. Gerçekten de tüm farklı fenomen sınıf­larını bu varsayımın ışığında birleştirme girişiminde bulunduğu söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Nietzsche'ye göre insanın ve tüm canlıların temel güdüsü güç istencidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yarar ilkesinin tam bir uygulanışı, Bentham’ın gördüğü kadarıyla monarşinin ve onun tüm benzerlerinin ya da uzantılarının yadsınmasını gerektirmektedir. Bunun için kral, aristokrasi ve kurumsal kilise işbaşından uzaklaştırılmalıdır, Birleşik Devletlerdeki gibi demokratik bir model yapılaştırmak tercih edilmelidir. Mademki “Tüm yönetim biçimleri kendinde kö­tüdür.” kötüyü uygulamanın tek haklılığı, daha büyük bir kötüyü önlemek ya da devre dışı bırakmak için olabilir.

Yanıt Açıklaması: 1801 yılnda Hegel, Jena U¨niversitesinde önemli bir konumda bulunan Fich­te’nin desteğiyle bu üniversiteye öğretim üyesi olarak atanmıştır ve burada ilk yayımla­nan kitabı, "Fichte ve Schelling’in Felsefi Sistemleri Arasındaki Ayrım başlığını" taşı­maktadır. Hegel 1807’de ise en büyük ve etkili yapıtı "Tinin Fenomenolojisi"ni ve 1812 yılında yine büyük bir çalışması olan Mantık Bilimi’ni (Wissenschaft der Logik) yayımlamıştır. Heidelberg Üniversitesi'nde göreve başladıktan sonra "O¨zet Olarak Felsefi Bilimler Ansiklopedisi"ni yayımlamıştır (1818). Bu yapıtta felsefi sisteminin üç ana bölümünü oluşturan Mantık Bilimi, Doğa Fel­sefesi ve Tin Felsefesi başlıklı bölümleri özetlemiştir. Estetik üzerine derslerini de ilkin Heidelberg’de vermiştir. Aynı yıl Berlin U¨niversitesi'ne geçmiş, ölüm tarihine kadar kaldığı bu üniversitede yoğun biçimde çalışmaya ve yazmaya devam etmiş­tir. 1821’de Ana C¸izgileriyle Hukuk Felsefesi, 1827 ve 1830’da Ansiklopedi’nin yeni düzenlemeleri yayımlanmıştır. Verdiği derslerin metinleri, belli ölçüde öğrencile­rinin karşılaştırmalı notlarına dayalı olarak ölümünden sonra yayımlanmıştır. Bu şekilde yayımlanan yapıtları arasında Tarih Felsefesi, Din Felsefesi, Sanat Felsefesi ve Felsefe Tarihi yer alır. 1831 yılında baş gösteren kolera salgınında altmış bir ya­ şında yaşamdan ayrılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Nietzsche, daha yüksek insan tipini temsil etmek üzere Üst-insan (der Übermensch) kavramını öne sürer. Buna göre hedef insanlık değil, üst-insandır. İnsan aşılması gereken bir şeydir, hedef değil, hedefe vardıran bir köprüdür. Nietzsche’nin burada öne sürdüğü üst-insan miti, kaçınılmaz bir süreç yoluyla insanın üst-insana evrimleşeceği anlamında değil, daha çok istenç için ulaşılmak istenen bir amaçtır, hedef­tir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Dinsel bilinç üç ana evreden geçmiştir: Birincisi tümellik, ikincisi tikellik, üçüncüsü bireysellik evresidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bahsi geçen görüşlerin hepsi Nietzsche'ye göre doğrudur. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneğidir.