Modern Felsefe 2

Yanıt Açıklaması: Schopenhauer'e göre yeterli neden ilkesinin dört formu fiziksel nesneler, matematiksel objeler, soyut kavramlar ve ben bilgisidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Marx'a göre ilk tarihsel olsu insanın gereksinimlerinin giderilebilmesi için gereçli araçların üretilmesidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Schopenhauer’e göre doğadaki birincil itki yaşamın üretilmesidir. Doğa dünyası yaşama istencinin sürekli çatışmalar doğurduğu acımasız bir savaşımı alanıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Schopenhauer, ayrıca idelerin (kavramların) daha ileri bir sınıfını ayrımlaştırdı; bunlar yansıma ideleri ya da bazen ifade ettiği gibi idelerin ideleridir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Hegel Aris­toteles gibi, insanın en yüksek toplumsal başarısının devlet olduğunu belirtir. Ai­le ayrımlaşmamış birlik anlamında tümellik, sivil toplum ise tikellik momentini temsil ederken devlet ayrımlaşmamış birlik yerine, tümelin ve tikelin ayrımlaşmış birliğini temsil eder. Burada yalın tikellik yerine tikel istencin tümel istenç ile öz­ deşliği bulunur. Başka bir anlatımla, devlette bireysel öz­bilinç tümel öz­bilinç düzeyine yükselmiştir. Devlet aynı zamanda öz­bilinçli etik tözdür, etik tindir. Hegel’e göre devlet, nesnel tin olduğu için bir anlamda zorunlulukla tanrısaldır ama o da Aristoteles gibi devlette aşırılıkları ve despotizmi önleyecek güvenlik mekanizmalarının bulunması gerektiğini kabul eder. Yine Hegel'e göre savaş devletlerin doğal bir koşulu olmasa da, barış durumunun bir kesintiye uğraması olarak onu, devletler sistemi­ nin bir olgusu şeklinde görmekten başka bir yol yoktur. Savaş, bireysel insanlar arasında değil, devletler arasında bir ilişki olduğuna göre, savaşçı olmayanların hakları ve çıkarları en üst düzeyden korunmalıdır ve yine savaş profesyonel or­ duların da varlık nedeni olarak görünmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bentham, genel yarar ilkesini türetme yoluna gitti: “Bir topluluğun ortak ilgileri ya da yararları bakımından onların mutluluğunu ar­tıran eylemleri ahlaksal olarak değerlendirmek, buna karşılık mutluluğu azaltan, bir başka deyişle acıyı ya da mutsuzluğu çoğaltan eylemleri ise ahlaki bulmamak,” evrensel yarar ilkesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Böylece birincileri doğru ya da iyi eylemler, ikincileri yanlış ya da kötü eylemler olarak ifade etmek çok doğal bir sonuç olmaktadır. Şu hâlde genel yarar ilkesi seçtiğimiz eylem ve davranışlarımı­zın sonuçları en büyük sayıda insanın en büyük mutluluğunu ortaya koyabilme­lidir.

Yanıt Açıklaması: Zerdüşt Böyle Buyurdu’da ve S¸en Bilim’de Nietzsche, sonsuz yineleniş (döngü) düşüncesine yer verir. O¨zellikle Zerdüşt’te bu düşünce, üst-insan düşüncesiyle birlikte kitabın ana eksenidir. Bu düşüncenin ontolojik bağlamda özeti şudur: Dünyamız gezegen olarak sona erdikten sonra, parçacıkların gücü tarafından tıpkı daha önce olduğu gibi yeniden yapılaşacak, bir başka deyişle yeniden varlığa gelecektir ve bu dünyada olup-biten her şey yeni baştan ve aynen yinelenecektir. Sözgelimi Nietzsche, tekrar 1844’te doğacaktır. U¨stelik bu olgu sayısız aralarla sayısız kez yinelenecektir.

Yanıt Açıklaması: Schopenhauer yeterli neden ilkesinin dört temel formu olduğunu ve bunlara karşılık olarak zihnimizde dört farklı kavram ya da tasarım türü bulunduğunu öne sürmüştür. Bunlar; fiziksel nesneler, matematiksel objeler, soyut kavramlar, ben bilgisi'dir.

Yanıt Açıklaması: Mill Bir Mantık Sistemi adlı yapıtında tümeverım mantığını oldukça ayrıntılı bir biçimde incelemenin yanı sıra tümdengelimsel tasım mantığına da bir yer vermektedir. Ayrıca ahlaksal bilimler olarak adlandırdığı psikoloji ve sosyolojiyi de içeren bi­limler için de bir mantık geliştirmekle ilgilenir. Bunu yaparken fizik bilimlerinin deneysel yöntemini bu bilim dallarına uygulama girişiminde bulunur. Bu şekilde David Hume’un tasarladığı ama her nedense uygulayamadığı bir insan doğası bi­limini geliştirmede deneysel yöntemi kullanma programını Mill uygulamış olur.

Yanıt Açıklaması: Yeterli Neden İlkesinin dört formu şunlardır: Fiziksel nesneler, matematiksel objeler, soyut kavramlar, ben bilgisi.

Yanıt Açıklaması: İnsanlık tarihsel süreçte şu aşamalardan geçmiştir: ilkel komünal toplum, köleci toplum, feodal ve kapitalist toplum.

Yanıt Açıklaması: Hegel varlık mantığı ile öz mantığının sentezi olarak gördüğü kavram mantığının şu ana diyalektik üçlüye dayandığını söyler: öznellik, nesnellik ve kavram (idea ya da düşünce). Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Friedrich Engels  askerde Feuerbach'dan etkilenerek idealizmden maddeciliğe geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: Nietzsche, sözü geçen eserde ideal bir biçim ve güzellik dünyası yaratmanın Apolloncu bir yol olduğunu ve epik ve plastik sanatların Apolloncu sanatlar olduğunu savlar. Bunun yanı sıra, aynı eserde, varoluşu tüm karanlığı ve ürkütücülüğü içinde onaylamanın ve kucaklamanın Dionysosçu tutum olduğunu ve Yunan kültüründe Sokratik ussalcılık tarafından bozulmadan önce gerçekleştirilen üstün başarıların Dionysioscu ve Apolloncu öğelerin bir kaynaşmasından oluştuğunu iddia eder. Bu nedenle Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kavram mantığının diyalektik üçlüsünün tez olarak düşüneceğimiz ilk adımı öznelliktir. Burada özne açısından tümel kavramın birliği önce "yargı"da bölünür; birtakım yargılar olarak karşımıza çıkar ve daha yüksek bir düzeyde "tasım (kıyas)"da yeniden kurulur. O¨znelliğin anti­tezi olan nesnelliğe geçildiğinde ise bu bölümün üçlüleri olarak karşımıza mekanizm, kimyasallık ve ereksellik çıkar. Bu kate­ goriler doğa dünyası ile ilişkilidirler. Kavram mantığının üçüncü aşamasında ise öznellik ve nesnelliğin sentezi olarak karşımızda artık kavram yani idea (düşünce) vardır. İdea’da artık biçimsel ve maddesel, öznel ve nesnel gibi tek yanlı etmenler bir araya getirilir.

Yanıt Açıklaması: Nesnel tini oluşturan diyalektik üçlü, hak ya da yasa, öznel ahlak ve toplumsal ahlaklılığı kapsar. Birinci bölüm mülkiyet, sözleşme ve ceza ile örneklenebilen yasal hakları ve ödevleri içerir. İkinci kısım büyük ölçüde niyet ve vicdan ahlaklılığı ile ilgilidir. Üçüncü kısım kendi içinde yine bir üçlü adım içerir: Toplumsal ahlak ise aile, sivil toplum ve devlet diyalektik üçlüsüne dayanır.

Yanıt Açıklaması: Mantık Bilimi haricindeki eserler Verdiği derslerin metinleri, belli ölçüde öğrencilerinin karşılaştırmalı notlarına dayalı olarak ölümünden sonra yayımlanmıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hegel'in Felsefe Ansiklopedisi’nin üçüncü büyük kitabı, Tin Felsefesi adını taşımaktadır. Bu yapıttaki büyük üçlü O¨znel Tin, Nesnel Tin ve Mutlak Tin'dir. Öznel tinin anti­tezi nesnel tindir ve mutlak tin de ikisinin sen­tezi durumundadır. Burada mutlakın tinselliğe geçmesinin öyküsü verilmektedir. Mutlak, tinselliği öncelikle bireysel insanların zihinselliklerinde yakalamakta, ar­dından aile, sivil topluluklar ve devlet gibi toplumsal kurum ve kuruluşlarda bu tin­selliğini biraz daha geliştirmekte ve böylece nesnel tine dönüşmekte, sonul olarak da din, sanat ve felsefe etkinliklerinde en yüksek düzeye ulaşarak mutlak tin ha^line gelmektedir. O¨znel tin insan zihninin içsel çalışmalarına işaret ederken nesnel tin, zihnin toplumsal ve politik kurumlardaki dışsal cisimleşmelerine göndermede bu­lunur. Bilginin doruğunda mutlak tinin başarısı olan din, sanat ve felsefe yer alır. Nesnel tini oluşturan diyalektik üçlü ise hak ya da yasa, öznel ahlak ve toplumsal ahlaklılığı kapsar.

Yanıt Açıklaması: 1755’te doktora düzeyinde bir derece alarak üniversitede eğitmen olarak göreve başlayan Kant bu görevi yaklaşık 15 yıl sürdürmüş ve 1770’de mantık ve metafizik profesörü olarak atanmıştır. Kant bu dönemde sadece mantık, metafizik ve ahlak alanında değil, matematik, fizik, coğrafya, antropoloji, pedagoji ve mineroloji gibi alanlar üzerine de dersler vermiştir. Felsefesinin gelişimi bakımından bu dönem eleştiri öncesi olarak nitelendirilmektedir. Bu döneme ait başlıca yapıtları: Canlı Güçlerin Doğru Değerlendirilişi Üzerine Düşünceler adlı fizik tezi, 1755’de yayımladığı Genel Doğa Tarihi ve Gök Teorisi adlı çalışması, yine aynı yıl yayımladığı Ateş Üzerine başlıklı çalışması, Genel Doğa Tarihi ve  Gök Teorisi başlıklı çalışması , ve bunların yanı sıra Yer Ekseni Etrafında Dönerken Birtakım Değişikliklere Uğradı mı?, Yer İhtiyarlıyor mu?, Deprem Üzerine gibi çoğu fiziki coğrafya alanına ait yazılardır. 1770’de Duyu Dünyası ve Düşünce Dünyasının Form ve İlkeleri başlıklı tezi ile profesör olarak atanmıştır. Bu tarih onun eleştirel döneme geçişinin de başlangıcı olmuştur. Kant’ın asıl eleştirel dönemi 1781’de yayımladığı Salt Aklın Eleştirisi (Kritik der reinen Vernunft) adlı yapıtıyla başlamıştır. Bu yapıtın ardından 1788’de Pratik Aklın Eleştirisi (Kritik der Praktischen Vernunft), 1790’da Yargı Gücünün Eleştirisi (Kritik der Urteildkraft) yayımlanmıştır. Bunların dışında Her Bir Metafiziğe Önsöylem (Prolegomena zu einer jeden künftigen Metaphysik), Ahlak Metafiziğinin Temelleri, Ahlak Metafiziği, Dünya Yurttaşlığı Bakımından Bir Genel Tarih Tasarımı, Sonsuz Barış Üstüne, Aklın Sınırları İçindeki Din, Pragmatik Bakımdan Antropoloji gibi yapıtları da yayımlanmış ve her biri kendi alanında ses getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bentham’a göre tüm eylemlerimiz hazza ulaşma isteği ve acı çekme korkusunca güdülenir. Doğru cevap B'dir.