Modern Felsefe 2

Yanıt Açıklaması: Kant'a göre Transsendental Estetik'te; Estetik teriminin burada ‘güzelin duyumlanması’ anlamındaki estetik terimi ile hiçbir ilişkisi yoktur.

Yanıt Açıklaması: Kant estetik beğeni yargılarını, insanların bir şeye “Bu şey güzeldir.” dediği dört ayrı tarzda dile getirmiştir: Bunlar, anlama yetimizin temel kategorileri olan nitelik, nicelik, ilişki, ve kiplik kategorilerine paralel bir biçimde ele almıştır.

Yanıt Açıklaması: Aynı yılda Kapalı Ticaret Devleti adlı yapıtını da yayımlamıştır. 1805’de Bilge İnsanın Özü Üzerine ve ardından Kutlu Yaşamın Yolu ya da Din Öğretisi başlıklı yayınlarındaki düşünceler üzerine dersler verdi. 1807’de Alman Ulusuna Söylevler isimli eseri yayımlandı.

Yanıt Açıklaması: Fichte'ye göre aslında empirik bilincin aracılığıyla salt ben’in kendini öne sürmesi sağlanıyorsa da benin kökensel etkinliği kendinde bilinçli değildir. O tersine sıradan bilincin yani birisinin doğal olarak kendisini bir dünya içinde ayrımsamasının en son tabanıdır. Bu nedenle felsefenin ikinci temel önermesi “ Ben’in karşısında genel olarak bir benolmayan vardır. ” Ben karşısına ben-olmayanı koyduğu için idealizm bundan bir zarar görmemektedir. Fichte’ye göre ben-olmayan sonlu nesneler kümesi olmaktan daha çok genel olarak nesnellik olması bakımından sınırsızdır ve bu sınırsız ben-olmayan, ben’in içerisinde ben’e karşıt olarak konulur. Böylece bilinç hem ben’i hem de ben-olmayanı kapsayan bir birliktir. Böylece ben ve ben-olmayan bilinçte birbirlerini sınırlayarak ortaya çıkarlar.

Yanıt Açıklaması: Kant, Salt Aklın Eleştirisi’nde, bilgi türlerimizi ve bunlara paralel zihinsel yetileri birbirinden ayırarak her birini ayrıntılı bir biçimde araştırmaya girişir. Ele alınan zihinsel yetiler duyarlık, anlık ve salt akıl, bunlara bağlı bilgi sistemleri matematik, doğa bilimleri ve metafiziktir.

Yanıt Açıklaması: Yargı gücü duygu için yasama işlevini yerine getirir. Kant’a göre duygu, bilgi ile istek arasında bir orta terimdir.

Yanıt Açıklaması: Kant’a göre özgürlük tanıtlanamaz ama salt bir kurgu olarak da düşünülemez. Kendimizi evrensel yasalar yapan, ahlaksal düzlemde özerk varlıklar olarak görmemiz özgür olabilmemize bağlıdır. O halde özgürlük ahlaksal eylemler için pratik bir zorunluluktur, pratik aklın alanında zorunlu olduğu kabul edilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Törebilim Sistemi, Doğal Hakkın Temeli, Tüm Bilim Kuramının Temeli ve Tüm Tanrısal Bildirişin Eleştirisi Johann Gottlieb Fichte'ye ait çalışmalardır. Evrensel Doğal Tarih ve Cennetlerin Teorisi ise Immanuel Kant'ın bir eseridir.

Yanıt Açıklaması: Kant hukuksal yükümlülükleri, ahlaksal yükümlülüğün bir alt türü olarak görür, kötü yönetilen devletlerde yönetime karşı isyan edilmesini yadsımıştır. Kant’ın politik görüşleri uluslararası ilişkiler bakımından çok daha hümanist, özgürlükçü ve barış yanlısı bir görünüm sergiler. Sonsuz Barış Üzerine adlı yapıtında, kalıcı bir barış için bir çözüm arayarak birtakım ilkeler öne sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: A posteriori yargılar, deneyimin sağladığı verilere ilişkin yargılardır. Bunların doğrulukları olumsal olduğu için zorunluluk ve evrensellik niteliği taşımazlar. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kant bu noktada yeni bir buluş yaparak aynı yargı bakımından hem sentetik, hem apriori olan önermelerin bulunduğunu öne sürer. Kısacası sentetik a priori yargı türünü önümüze koyarak bilinen sınıf­lamaları bozmuş olur. Hemen hemen matematiğin tüm önermelerinin bu kategoride yer aldığını, doğal bilimlerin temel ilkelerinin de sentetik apriori yargı tipinde olduklarını öne sürer. Burada seçilmiş iki örnek verilirse Maddesel dünyadaki tüm değişmelerde, maddenin miktarı değişmeden kalır. Devinimin tüm iletiminde etki ve tepki daima eşit olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Schelling’e göre, doğa felsefesi ile bilgi felsefesi birlikte alındıklarında bir bütünün sadece bir yarısını oluştururlar. Bu durumda öteki yarı ile bütünlenmeye gereksinimleri vardır, öteki yarıyı ise doğanın ve bilginin ayrımlaştırılamayan özdeşliği oluşturur. Gerçekliğin üretimi zihinsellik ile doğanın, özne ve nesnenin karşıtlığı üzerine kurulmaz, ama mutlaktan doğan bir şey olarak doğadaki tüm şeylerin özdeşliği üzerine kurulur.

Yanıt Açıklaması: Kant bu yapıtında doğa felsefesi dediği kuramsal felsefe ile özgürlük postülası üzerine temellendirilmiş pratik ya da ahlaksal felsefe arasında bağlayıcı bir etken aramaktadır. Kant bu bağlayıcı etkeni yargı yetisi dediği edimde bulur: Yargı yetisi anlama yetisi ile salt akıl arasında birleştirici halkayı oluşturmaktadır. Salt Aklın Eleştirisi’nde anlama yetisinin kategorileri ve ilkeleri açımlanmıştı. Bunlar ‘oluşturucu’ bir işlevde bulunur, nesnelerin ve doğanın bilgisini olanaklı kılarlar.

Yanıt Açıklaması: Kant, Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi adlı yazısında insanda ussal bir özgürlükle birlikte kötüye doğru bir eğilimin de bulunduğunu söylemektedir. O, bununla insanın özünden kötü olduğunu düşünmez, sadece akıl tarafından yönetilen insanın varlık yapısında olması gerekene karşı bir çabanın bulunduğunu dile getirir. Bu nedenle B seçeneği yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: İdealizm yolu seçildiğine göre sistemin ilk ilkesi olarak “ben” nedir? Bu soruyu yanıtlayabilmek için empirik ‘ben’in arkasında yer alan ‘mutlak (salt) ben’e gitmek gerekmektedir. Bunun nedeni şudur: ‘ben’i (kendi’yi) ne denli bilinç nesnesi yapmaya çalışırsak çalışalım, her zaman nesneleştirmeyi aşan bir ‘ben’ kalır. Bu ben tüm nesneleştirmenin ön koşuludur. Bu salt ya da aşkınsal (transsendental) ben olarak felsefenin ilk ilkesidir

Yanıt Açıklaması: Kant’ın doğal felsefenin alanından sıyrılarak salt felsefe alanına geçişi 1770’de yayımlanan Duyu Dünyası ve Düşünce Dünyasının Form ve İlkeleri adlı yazısı ile gerçekleşir

Yanıt Açıklaması: Schelling doğa felsefesine “transsendental idealizm” başlığı altında sunulan birtakım kuramsal bilgiler daha eklemiş, bu bilgilerin doğa felsefesini tümleyici bir rolü olduğunu dile getirmiştir. Mutlak-olan’ın öznellik ve nesnelliğin bir özdeşliği olduğunu zaten belirtmiş bulunuyoruz. Buradaki soru bilgi alanının arkasında ontolojik bir olgusallığın bulunup bulunmadığı sorusudur. Bunun için bu alandan başlamak gerekiyor. Özne ve nesnenin kökensel özdeşliğini kabul ediyorsak bilgi alanında bu özdeşlik öz-bilinçtir. Öz-bilinç Schelling tarafından ‘ben’ olarak betimlenir ama ‘ben’ terimi bireysel ‘ben’i göstermez. “ Genel olarak öz-bilinç ” edimini simgeler. Öz-bilinç, tek bir mutlak edimdir ve bu mutlak edim kendinin/benin nesne olarak üretilişidir. Ben, kendi öz nesnesi olan bir üretmeden başka bir şey değildir. Çünkü ‘ben’ kendini bilme yoluyla varlık kazanır. Bu öz-bilgi anlıksal bir sezgi edimidir ve bu edim tüm aşkınsal düşüncenin aracıdır. Anlıksal (zihinsel) sezgi ile aşkınsal düşünce nesnesinin üretimi bir ve aynı şeydir. Bu nedenle Schelling’e göre bir aşkınsal idealizm sistemi bir öz-bilinç yapılanması biçimini almalıdır.

Yanıt Açıklaması: A posteriori yargılar: Deneyimin sağladığı verilere ilişkin yargılardır. Bunların doğrulukları olumsal olduğu için zorunluluk ve evrensellik niteliği taşımazlar.

Yanıt Açıklaması: Kant, anlama yetisinin kategori şemalarını dört başlıkta toplar: 1. Zaman ve uzaya bağlı algının aksiyomları, 2. Algının beklentileri, 3. Deneyimin analojileri, 4. Empirik düşünmenin postülatları.

Yanıt Açıklaması: Salt usun üçüncü idesi olarak ele alınan ide Tanrı idesidir. Bu ide ile ussal teoloji uğraşmaktadır.