Ortaçağ Felsefesi 2

Yanıt Açıklaması: Etki ve sonuçları bakımından toplumsal bir nitelik taşıdığı için İslam’ın büyük günah saydığı fiiller arasında sadaka vermemek yoktur.

Yanıt Açıklaması: McCarthy’nin tespitlerine göre Kindî’nin eserlerinden 17’si Latince’ye, 4’ü İbranice’ye; modern dönemde ise 5’I Almanca’ya, 4’ü İtalyanca’ya, ikişer tanesi de İngilizce ve Fransızca’ya tercüme edilmiştir. Dolayısıyla görüyorüz ki Kindî hem Ortaçağ hem de Modern dönem Avrupa’sında tanınmış ve etkili olmuştur. Aynı şekilde tıp, matematik, astronomi gibi bilimlerler de ilgilendiği için pozitif bilim dallarıyla ilgilendiği seçeneği de doğrudur. Felsefe kapsamında ise teorik ve pratik bilgi dallarıyla da ilgilenmiştir. Abbasi halifelerinden yani devlet başkanlarından ilgi ve destek görmüştür, öyle ki sarayda astronom, filozof ve astrolog görevlerinde yer almıştır. “ Kindî Kütüphanesi” adıyla anılan içinde pek çok ilmi eserin yer aldığı bir özel kütüphane de kurmuştur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Râzî, ahlak anlayışını akıl, irade ve tutku kavramları etrafında şekillendirmekle, bir bakıma ahlakı psikoloji temeli üzerine oturtmuş olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kindî her ne kadar başta İlk Felsefe Üzerine olmak üzere eserlerinde Aristoteles’e göndermeler yapsa da kendi düşünce sisteminin ana unsuru denebilecek bir hususa odaklanmış görünmektedir: Sonluluk sonsuzluk (hudûs-ezelîlik) ve birlik-çokluk (vahdetkesret) kavram çiftleri bağlamında Aristoteles’in âlemin ezelî olduğu yönündeki tezine karşı âlemin yoktan (an leys) yaratılmışlığı tezini temellendirmektir.

Yanıt Açıklaması: Raziye göre, öfke, kıskançlık, kendini beğenme, hırs ve cinselliğe düşkünlük mutluluğa engeldir.

Yanıt Açıklaması: Bu arada Râzî’nin atomlara yahut mutlak maddeye dönmek üzere âlemin çözülüp dağılacağı şeklindeki yaklaşımıyla âlemin yaratılmış olduğunu kabul etmekle birlikte onun ebedî olduğunu söyleyen Eflâtun’dan ayrıldığı belirtilmelidir. Aynı şekilde Aristoteles’in hareket teorisini eleştirmek üzere yazdığı fakat günümüze ulaşmayan bir eserinde cisimlerin doğal olarak hareket ilkesini kendi özünde taşıdığı yani maddenin dinamik olduğu tezini savunmuştur (Bîrûnî, 1366: 10; Râzî, 2003: 97-98; Kaya, 2007: 481).

Yanıt Açıklaması: Gazzâlî sonrasında XII-XIII. yüzyıllarda Şehâbeddin es-Sühreverdî, Muhyiddin İbnü’l-Arabî ve İbn Seb’în gibi sûfî filozoflar eliyle tasavvuf felsefî bir yapıya bürünmüştür. Bu mutasavvıflar kendi tasavvufî zevk ve eğilimlerini felsefî öğretilerle harmanlayıp başka mistik kültürlerden aldıkları birçok unsuru da buna katarak felsefî-mistik bir tasavvuf oluşturmuşlardır. Özellikle İbnü’l-Arabî’nin vahdet-i vücûd ve tecellî nazariyesi etrafında ördüğü sistemi, ortaya atıldığı andan itibaren büyük yankılar uyandırmış, en çok eleştirilen nazariyelerin başında yer almış ve sonraki dönemlerde gerek tasavvuf çevreleri gerekse edebiyat ve sanat muhitleri üzerinde çok önemli etkiler meydana getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kozmik varlığı değişen ve değişmeyen şeklinde iki kısma ayıran Kindî’ye göre, fizik (tabî’iyyât) değişen, metafizik (mâba’de’t-tabîiyyât) ise değişmeyen varlıkları araştırır. İnsan bilgisinin tam olması için, bilinenin sebeplerini de içermesi gerektiğine dikkat çeken filozof, teorik planda varlığın ilk sebebini ve en son gayesini araştıran bir disiplin olarak gördüğü metafiziğe özel önem atfederek, bu disiplini kuşatmayan birinin gerçek bir filozof olamayacağı kanaatindedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: VIII. yüzyıldan itibaren üç asır boyunca ilim ve düşünce ürünlerinin Grekçe, Süryanice, Farsça ve Sanskritçeden Arapçaya kazandırılmasını sağlayan tercüme faaliyetinin kurumsallaştığı Beytülhikme kadrosunda yer alan ilk islam filozofu Kindî ile başlayan felsefe hareketi XIII. yüzyıla kadar devam etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Rasyonellik akla ve mantık temeline paralel olmak ve savunulan tezi bu temellere oturtabilmek olduğuna göre I ve II’de belirtilenlerin kaynak olarak Kur’an’da referanslar ile gösterilebilmesi ve yine III’te olası itirazların yine kaynaktan referans ile karşılık verilebilecek olması İslam dininin rasyonel olduğunu savunan biri için kullanılabilir.

Yanıt Açıklaması: İslam dünyasında Kindî’nin çalışmalarıyla başlayan felsefi düşünceyi problemleri, yöntemi ve terminolojisi ile bir sistem haline getiren ünlü Türk filozofu Fârâbî’dir.

Yanıt Açıklaması: Üretken olma özelliğini filozofumuzun söylediği “ bir yıl zarfında yirmi bin varaktan fazla yazdım” cümlesiyle paraleldir. Aynı şekilde uzun vadeli ve sistemli çalıştığını da “bu uğurdaki çalışmalarım gençliğimden bugüne kadar aralıksız devam etmektedir” cümlesiyle örtüşmektedir. Kendini geliştirmeye açık olduğunu ise söylediği “okumadığım bir kitap veya tanımadığım bir ilim adamı bulunursa o kitabı okumadan ve o alimi tanımadan edemem” cümlesinden anlıyoruz. Fakat IV. madde filozofumuzun cümlesine ters düşmektedir zira yine söylediği gibi “büyük bir zarara uğramam söz konusu olsa dahi her şeyi bir kenara bırakır ve okumadığım kitap ve tanımadığım ilim adamını tanırım” anlamını içeren cümlesinde risk alabildiğini açıkça görüyoruz.

Yanıt Açıklaması: Razi’nin en etkilendiği tıpçı Calinus’tur.

Yanıt Açıklaması: Razinin kabul etmemesine rağmen bazı Yunan düşünürlerinden etkilendiği düşünülmektedir. Fakat Kindi ile aralarında ciddi görüş farklılıkları vardır.

Yanıt Açıklaması: Tıp ve felsefe başta olmak üzere çağının bütün ilimlerine dair eserler veren Râzî’nin özellikle kimya ve tıp alanındaki birçok eseri Latinceye çevrilmekle kalmamış bazılarının XIX. yüzyıla kadar kırktan fazla baskısı yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Grekçe ve Koptçadan tıp, astronomi ve kimyaya/simyaya dair bazı eserleri İskenderiyeli rahiplerden Staphon ve Maraianos’a tercüme ettiren Emevî prensi Hâlid b. Yezîd b. Muâviye’dir.

Yanıt Açıklaması: Adını “başlangıcı ve sonu olmayan zaman” anlamındaki dehr kelimesinden alan felsefe ekolü Dehriyye’dir.

Yanıt açıklaması yok