Yurttaşlık ve Çevre Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, yine aynı coğrafi şartlar altında, mevcut ülke iktisadi mekanizmasının dengesini koruyacak olan doğal kaynakların, verimli ve çevre ile uyumlu biçimde elde edilmesini, pazara kazandırılmasını sağlayan çalışmaları gerçekleştirmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Held devletin oluşum süreçlerini beş gruba ayırarak açıklamıştır: Geleneksel haraç toplayan devletler Feodalizm: Bölünmüş otorite düzeni Standenstaat Mutlakiyetçi Devletler Modern ulus Devletler Held tarafından devletin oluşum süreçleri içinde vurgulanan Standenstaat kavramı Türkçe’ye “Zümreler Düzeni” olarak çevrilebilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1961 anayasası ile kurulmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları çok ve çeşitlidir. Bunlar arasında Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Ticaret Borsaları, Tabip Odaları, Veteriner Odaları, Eczacı Odaları, Diş Hekimleri Odaları, Türk Tabipleri Birliği (TTB), Türkiye Barolar Birliği (TBB), Mühendis ve Mimar Odaları, Ziraat Odaları, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) sayılabilir. Bu örneklerde de görüldüğü gibi kamu meslek kuruluşları çok çeşitlidir. Bununla beraber, bu kuruluşların hepsi için geçerli genel nitelikler söz konusudur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yurttaşların vazifelerini de şu şekilde sıralayabiliriz: Devlet, yurttaşlar için vardır. Yurttaş, devletin devamlılığı ve sürdürülebilir kalkınması için, sosyal haklarını öğrenmeli, kamuya ilgili maddi-manevi desteğini sunmalıdır. Devletin, faaliyetleri için elde etmesi gereken geliri, vergilendirme yoluyla temin etmesi dolayısıyla, verginin bilinçli ve zamınında ödenmesi gerekmektedir. Vatandaşlar, eğitim hizmetlerini, devletin sunduğu imka^nlarda gerçekleştirmekle yükümlüdür. Aileler, çocuklarını devletin koyduğu şartları yerine getirmek adına, eğitimden ayrı tutmamalıdırlar. Sağlık faaliyetlerinden faydalanılmak için,sigorta işlemlerini işveren ya da bireysel başvurular üzerinden sağlamalıdırlar. Gelir durumu herhangi bir ödemeyi karşılayamayacak olanların da, devletin ilgili birimlerine (valilikler, kaymakamlıklar, belediyeler, sağlık ocakları) başvurarak; durumlarını bildirmeleri gerekmektedir. Emeklilik haklarının kazanılması için işgücüne katılım sağlamalı, eksik işgücü süreleri için devlete bilgilendirme yapılmalıdır. C¸alışılamayacak sağlık durumlarında, devletin sunduğu imka^nlara başvurulmalıdır. Devlete güven, aile içerisinde başlamalı veyurttaşlık vazifesi olan seçme-seçilme, oy verme, hukuki takip yapabilme, askerlik vazifesini yerine getirebilme, kolluk kuvvetleri ile ortak hareket edebilme eğilimleri, bilinçli biçimde öğrenilmeli ve öğretilmelidir. Yurttaş çevre ile uyumlu hareket etmeli, bulunduğu coğrafya ve doğanın, devletin ve kendi yaşadığı ortamın bir parçası olduğunu unutmamalıdır. Ev bir yurttaş için ne ise, doğadaki canlıların yaşam ortamları da yine o yurttaş için eş anlam taşımaktadır. Yurttaşlar, devletin yönetici kadroları ile el ele topraklarına sahip çıkmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları çok ve çeşitlidir. Bunlar arasında Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Ticaret Borsaları, Tabip Odaları vb.dir. D seçeneği dışındakiler hizmet yerinden yönetim kuruluşlarıdır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Farber’ın çalışmalarında, sendikaların olduğu ve olmadığı bir sistem üzerine yapılan araştırmalarda sendikanın yapıları net bi­çimde ortaya konmuştur. Örneğin, tazminat hak­ları sendikada daha yüksek bir paya sahiptir. Taz­minat hakları arasında farklılıklar sendika olmayan ortamlara göre daha azdır. Sendikalı işlerden istifa yollu çıkışlar daha azdır. Sendikalı işlerden çıkar­tılmak daha zordur. İş ve işveren arasındaki an­laşmalar ve ifadeler sendikalı işlerde daha ortak bir yapıya sahiptir. İşten çıkarma veya işte yüksel­melerde, kıdeme verilen önem sendikalarda daha yüksektir ve son olarak sendikalı işlerdeki iş tanı­mı çok daha keskin hatlara sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, iptal kararlarının Resmi^ Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Gereken ha^llerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmi^ Gazete’de yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez. İptal kararları geriye yürümez.

Yanıt Açıklaması: Merkez Bankası başkan ve üyelerini belirlemek Cumhurbaşkanı'nın görevidir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Refah devleti içerisindeki asli vazifeler, birincil anlamda devletlerin bakanlıkları ve bu bakanlıkların yetkilendirme sahalarında görülmektedir. Bu anlamda Türkiye’den örnek verilecek olursa, yetki sahasında refah devletinin sosyal anlamdaki so- rumluluğu altı ana bakanlık etrafında toplanmıştır. Bunlar, Tarım ve Orman Bakanlığı; C¸evre ve S¸ehircilik Bakanlığı; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı; İç İşleri Bakanlığı; Sanayi ve Teknoloji Bakanlı- ğı; Aile, C¸alışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’dır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin iç yapısı ve işleyişine ilişkin düzenlemeler Anayasa ve Meclis İçtüzüğünde yer almıştır. Anayasamızın 95. maddesine göre, “Türkiye Büyük Millet Meclisi, çalışmalarını, kendi yaptığı İçtüzük hükümlerine göre yürütür. İçtüzük hükümleri, siyasi^ parti gruplarının, Meclisin bütün faaliyetlerine üye sayısı oranında katılmalarını sağlayacak yolda düzenlenir.” Hukuki açıdan Meclis İçtüzüğü bir TBMM kararıdır. İçtüzük’ün Anayasaya uygunluğu Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenir. İçtüzük’ün Anayasaya uygunluğu Yargıtay değil, Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenir dolayısıyla verilen bilgi yanlıştır. Buna göre doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Halifelik, ilgili topraklardaki manasını yitirmesi sebebiyle devlet katında korumaya alınmıştır. Bu korumanın altın anahtarı ise laiklik olmuştur. Böylece hem gayrimüslimlerin hem de Müslüman Türklerin hakları modern bir devlette eşit biçimde garanti altına alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Amerika ve Fransa’daki iki büyük halk hareketi, laik devlet tipinin temellerini teşkil eden başlıca prensipleri ortaya koymuştur. Amerika’nın 1776 tarihli İnsan Hakları Beyannamesi’nde, insanların doğuştan hür oldukları ve bu hürriyetin, hükümetlerce korunması gerekliliğinin altı çizilmiştir. 1789 Fransız İhtilali’nin İnsan Hakları Beyannamesi’nde ise, yine aynı betimlemeler yapılmış, fikir hürriyeti vurgulanmıştır.

Yanıt Açıklaması: I, II, III, IV, V numaralı olanlar doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk devletinde hukuk düzenini oluşturan kurallar arasında bir sıradüzen vardır. Buna “normlar hiyerarşisi” denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Köy ihtiyar meclisi ise köy tüzel kişiliğinin karar, yürütme ve denetleme organıdır. İhtiyar meclisi, seçilmiş üyeler ve doğal üyelerden oluşur. İhtiyar meclisinin seçimle gelen üyeleri köy derneği tarafından beş yıllık süre için seçilirler. Bunların sayısı köyün nüfusuna göre 8 ile 12 arasında değişmektedir. Köy öğretmeni ve köy imamı, ihtiyar meclisinin doğal üyeleridir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı sonrası 1945 yılında imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması evrenselliğin ilk ciddi işareti olarak kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İdari eylemler, kararlar ve kurallar yazılı olarak yürütülür. (A) Bürokratik örgütlerde kurallara uyma ve prosedürleri izleme en temel görevdir ve kuralları uygulamak örgüt amaçlarının önüne geçer. (B)  Memurlar ve diğer idari personelin kendilerine görevlerini yürütmek için verilen kaynaklar üzerinde bir mülkiyet hakları yoktur.(D) Gerekli olan zorlama (baskı) araçları açık olarak tanımlanır, kullanılmaları ise kesin koşullara bağlanır. (E) Oysa idari görevli olmak uzmanlık eğitimi gerektirir. Bu neenle yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Laiklik, siyasal iktidar sistemlerinin kaynağında, işlevlerinde din olgusunun olmaması gerektiğini savunan bir sistemdir. Bunun sonucu olarak, siyasi yapıdaki tüm alt kademelerin, siyasi yaşamın her alanında bu anlayış ile hareket etmesi söz konusudur. Doğru cevap A'dır.