Yurttaşlık ve Çevre Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi “ALO 150 CİMER” başta olmak üzere, Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi “ALO 184 SABİM”, Tarım ve Orman Bakanlığı “ALO 174 Gıda”, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İletişim Merkezi “ALO 183 Sosyal Destek” ile “ALO 144 Sosyal Yardım”, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı “ALO 130 Ürün Güvenliği İhbar ve Şikâyet Bildirimi”, Ticaret Bakanlığı “ALO 175 Tüketici Şikâyet” hatları ile yurttaşların talep, şikayet, görüş, öneri, ihbar ve sorularını bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanarak doğrudan iletebileceği kanallardır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’nın 80. maddesine göre, “Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, seçildikleri bölgeyi veya kendilerini seçenleri değil, bütün milleti temsil ederler. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumun özellikleri şu şekilde sıralanabilmektedir: • Ortak bir coğrafya • Belirli nüfus yapılanması • Üretim biçimleri ve üretimin devamlılığı • Uzun süreli ilişki • Ortak değer, inanç, gelenek ve amaçlar • Ortak dil • Benzer veya aynı kültürel değerler • Aile, ekonomi, din, siyaset, eğitim alanında işlevsel gruplar • Gruplar arası düzenli ilişkiler

Yanıt Açıklaması: Türk topraklarındaki ilk sigorta ve güvence-teminat çalışmaları, şirketleşme ölçüsünde on dokuzuncu yüzyıl sonlarında yabancılar tarafından başlatılmıştır. Daha sonra Osmanlı Umum Sigorta Şirketi adına kurulan kuruluş ile ilk yerli sigorta işletmesi faaliyete geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: İl genel meclisi, il özel idaresinin karar organıdır ve ildeki seçmenler tarafından ilçeler adına beş yıllığına seçilmiş üyelerden oluşur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: ...Nai^ma^’ya göre devlet; “mülk ve saltanat anlamına gelen ve belli kurallar çerçevesinde bir araya gelmiş insan topluluklarından oluşan bir kurum”...Devlet kavramını tanımlayan düşünürlerin görüşlerinin ortak özelliği bakımından incelediğimizde dört temel yaklaşımdan söz edebiliriz. Birinci düşünce Platon’un devletin doğal bir organizma olarak görüldüğü yaklaşımdır. İkinci düşünce, Aristoteles’in temsilcisi olduğu devletin belirlenmiş hizmetlerini gerçekleştirmek üzere kurulduğu fikridir. Bu düşünceye göre devletin varlık nedeni yurttaşlarının mutluluğudur. U¨çüncü düşünce olan toplumsal sözleşme fikrini kabul eden Hobbes, Locke ve Rousseau’nun devlet anlayışı ise, ortaya çıkacak sorunlardan kurtulmak amacı ile insanların kendi rızası ile devlete ihtiyaç duyduğudur. Bu düşünceye göre insanlar iyi olmalarından ya da kötü olmalarından kaynaklı sorunların çözümünde bir üst makam olan devlete ihtiyaç duymaktadır. Dördüncü düşünce ise Hegel tarafından ortaya atılmış olup günümüz ulus devlet kavramına ilişkin devlet anlayışıdır. Bu yaklaşıma göre devlet kendi içinde sorunları çözecek mekanizmalar yaratarak toplumun ve insanların üstünde bir “tanrısal” kurumdur. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal devletin temel anlamdaki faaliyetleri, birey ve toplumun yararını maksimize edecek bütünlükleri simgelemektedir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası’nın “idare” başlığı altında düzenlenen bölümünde kamu yönetiminin örgütlenmesi ve işleyişine ilişkin şu genel esaslar yer almaktadır: İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Kamu tüzel kişiliği, kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulur. İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır. İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür. Türkiye, merkezi^ idare kuruluşu bakımından, coğrafya durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre, illere; iller de diğer kademeli bölümlere ayrılır. İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır. Mahalli^ idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli^ müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişileridir. Mahalli^ idarelerin kuruluş ve görevleri ileyetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak yasayla düzenlenir. Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür. Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Taşra örgütü; il yönetimi, ilçe yönetimi ve bölge müdürlüklerinden oluşmaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’da Hititler, Mezopotamya’da Dicle ile Fırat Vadisi’nin aşağı bölgelerinde başta Sümerler olmak üzere Akadlar, Babil, Elam, Asurlular dünya tarihinin ilk şehir devletlerini kurmuştur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’mızın 96. maddesine göre “Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa’da başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz”

Yanıt Açıklaması: Türk Dil Kurumu’nun tanımladığı biçimiyle özgürlük, “herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya bağlı olmaksızın düşünme veya davranma, herhangi bir şarta bağlı olmama durumu, serbesti^” ve “her türlü dış etkiden bağımsız olarak insanın kendi iradesine, kendi düşüncesine dayanarak karar vermesi durumu” dur. Yani, insan hiçbir baskı ve zorlamaya maruz kalmadan düşünüp ve bu bağlamda kendi iradesiyle hareket ediyorsa özgürdür diyebiliriz.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’mıza göre, bir siyasal partinin TBMM’de grup kurabilmesi için en az 20 milletvekiline sahip olması gerekmektedir (AY md. 95/2).

Yanıt Açıklaması: Sosyal devletin temel anlamdaki faaliyetleri, birey ve toplumun yararını maksimize edecek bütünlükleri simgelemektedir. Bu doğrultuda bakıldığında, sosyal devletin günümüzdeki faaliyetlerini şöyle sıralamamız mümkündür: • Halkın çalışma hakkını sağlamak ve çalışması esnasındaki riskleri denetleyici unsurlar oluşturmak .• Halkın işgücündeki problemlerle karşılaşmasına dair çözüm önerileri sunmak; grev hakkı, sendikal haklar ve pazarlık toplantılarını yasal çerçeveyle belirlemek. • Emeklilik sistemi oluşturma yoluyla, sonrası ileri yaş grubunun geleceğini teminat altına almak. • Adli durumlarda, halkın can ve mal güvenliğini koruyarak; özgürlüğü temin etmek. • Herhangi bir gelir seviyesi, farklılık (din, dil, ırk), cinsiyet ve eğitim seviyesi gözetmeksizin, tüm vatandaşlara eşit faaliyet sunmak. • Engelli yurttaşların tüm ihtiyaçlarını, gerekli ölçülerde iş ve benzeri destekleri sağlama yoluyla temin etmek. • Ücretsiz eğitim hizmeti sunarak; tüm toplumun bu eğitimden faydalanmasını sağlamak; eğitimlerinin devamlılığını takip etmek. • Halkın tümünün kendi isteği göz önünde bulundurularak talep ettiği barınma hakkını yasalar çerçevesinde güvence altına almak. • Hastanelerden ücretsiz ya da asgari biçimde ücretlendirilmiş çalışmalar bütünüyle, halkın faydalanmasını sağlamak; gerekli tedavileri birincil vazife olarak üstlenmek. • Her türlü ulaşım sistemini (yol, köprü, tren ve metro hatları, havayolları gibi) faaliyete geçirmek ve halkın hizmetine açarak, rahat kullanım koşullarını oluşturmak. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Toplumun özellikleri şu şekilde sıralanabilmektedir: • Ortak bir coğrafya • Belirli nüfus yapılanması • Üretim biçimleri ve üretimin devamlılığı • Uzun süreli ilişki • Ortak değer, inanç, gelenek ve amaçlar • Ortak dil • Benzer veya aynı kültürel değerler • Aile, ekonomi, din, siyaset, eğitim alanında işlevsel gruplar • Gruplar arası düzenli ilişkiler, yer alırken grup içinde ben duygusu

Yanıt Açıklaması: Devlet kavramını tanımlayan düşünürlerin görüşlerinin ortak özelliği bakımından incelediğimizde dört temel yaklaşımdan söz edebiliriz. Birinci düşünce Platon’un devletin doğal bir organizma olarak görüldüğü yaklaşımdır. İkinci düşünce, Aristoteles’in temsilcisi olduğu devletin belirlenmiş hizmetlerini gerçekleştirmek üzere kurulduğu fikridir. Bu düşünceye göre devletin varlık nedeni yurttaşlarının mutluluğudur. U¨çüncü düşünce olan toplumsal sözleşme fikrini kabul eden Hobbes, Locke ve Rousseau’nun devlet anlayışı ise, ortaya çıkacak sorunlardan kurtulmak amacı ile insanların kendi rızası ile devlete ihtiyaç duyduğudur. Bu düşünceye göre insanlar iyi olmalarından ya da kötü olmalarından kaynaklı sorunların çözümünde bir üst makam olan devlete ihtiyaç duymaktadır. Dördüncü düşünce ise Hegel tarafından ortaya atılmış olup günümüz ulus devlet kavramına ilişkin devlet anlayışıdır. Bu yaklaşıma göre devlet kendi içinde sorunları çözecek mekanizmalar yaratarak toplumun ve insanların üstünde bir “tanrısal” kurumdur. (Güçlü’den aktaran Durdu, 2009: 38). Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma Döneminin en önemli insan hakları temsilcisi Fransız düşünür Jean-Jacques Rousseau’ya göre, insanın özgürlüğü ve eşitliği doğal durumunda mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Sekülerizm, matbaa ile birlikte, İncil’in çoğaltılmasını takiben gelinen süreçte Avrupa gündemine oturmuştur.

Yanıt Açıklaması: İstinaf; ilk derece mahkemelerinin henüz kesinleşmemiş son kararlarının hem maddi hem de hukuki yönden denetlenerek, hukuka aykırılıkları gidermek için kabul edilmiş bir olağan kanun yoludur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Laiklik, Batı toplumu içinde birden bire ortaya çıkmamıştır. Onu ortaya çıkaran bir takım nedenler ve olaylar var olmuştur. Bunları kendi oluş şartları içinde tanımadan laiklik hakkında kesin bir hükme varılması doğru değildir. Fransa’da ortaya çıkan bu temel laiklik yapısı içerisinde, sürecin tamamlanmasına kadar yaşanan mücadeleler buna ispat niteliğindedir. Laiklik, Kilise’nin tüm baskılarına, yerel yönetimlerdeki uygulamalarına, dinden çıkarma (aforoz), giyotin, dışlama ve benzeri sosyo- kültürel yapıya zarar veren tüm etmenlere kaşı verilen topyekûn bir mücadelenin eseri olmuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.