Yurttaşlık ve Çevre Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Türk Dil Kurumu’nun tanımladığı biçimiy­le özgürlük, “herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya bağlı olmaksızın düşünme veya davranma, herhan­gi bir şarta bağlı olmama durumu, serbestî” ve “her türlü dış etkiden bağımsız olarak insanın kendi ira­desine, kendi düşüncesine dayanarak karar vermesi durumu” dur.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik araştırmalarıyla ünlü Ziya Gökalp, 1917 yılında toplanan İttihat ve Terakki Kongresi’ne sunduğu öneride şeyhülislamlığın kaldırılmasını teklif etmiştir. Daha sonra, hukuki zemindeki karşılığı ise1924’te gündeme gelmiş ve “Halifelik” Makamı’nın kaldırılması ile birlikte, Türkiye’de yeni bir dönem başlamış ve 1937 yılında anayasadaki yerini almıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Amerika’da 1776 yılında yapılan Virginia İnsan Haklar Bildirisi’nde “Tüm insanlar doğuştan eşit derecede özgür ve bağımsızdırlar. Doğar doğmaz edindikleri belli bazı haklar vardır. Siyasî bir topluluk kurdukları zaman, hiçbir anlaşmayla gelecek kuşakları bu haklardan vazgeçmeleri için zorlayamazlar. Yaşama ve özgürlük haklarıyla, mülk edinme ve sahip olma, mutluluk ve güvenlik arama ve kazanma olanağı da bunların arasındadır.” ilkeleri yer almıştır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde devletler farklı yönetim şekillerinden dolayı türlere ayrılmıştır. Egemenlik kaynağına göre devlet şekilleri; monarşi, oligarşi, teokratik, laik, demokratik olmak üzere türlere ayrılmıştır: Monarşi: Yönetimin tek kişide toplandığı yönetim şekli Oligarşi: Egemenliğin bir grup ya da zümre tarafından kullanıldığı yönetim şekli Teokratik devlet: Halkın dini yasalara göre yönetildiği devlet Laik devlet: Yönetiminde din ve devlet işleri birbirinden ayrıldığı yönetim şekli Demokratik devlet: Halkın yönetimde söz sahibi olduğu ve yöneticilerin seçimle belirlenerek halkın anayasa ile yönetildiği devlet şekli Doğru cevap E‘dir.

Yanıt Açıklaması: Hukuksal, siyasal ve ekonomik ve sosyal eşitlik olmak üzere üç temel başlık altında toplanabilen eşitlik kavramı neyin eşitlik altına alındığıyla ilgili olarak farklı anlam ve türlere sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Taş Çağı da o dönemde kullanılan madenlere bağlı olarak Taş Çağı ve Maden Çağı olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Yazının icadından önce Taş Çağı; Yontma Taş Devri (Paleolitik Çağ), Orta Taş Devri (Mezolitik Çağ) ve Cilalı Taş Devri (Neolitik Çağ) olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Fransa’da, ihtilal sonrası ilk yasal düzenleme 1905 yılında yapılmıştır. Bu da, aslında devletin toplumdaki hassasiyetler adına devletin dini anlamdaki garantörlüğüne örnek gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Orta Çağ’ın insanı değersiz kılan tüm uygulamaları Yeni Çağ’da gerçekleştirilen reformlarla ortadan kaldırılmıştır. Bu reformlara öncelik eden isim olması açısıyla dönemin en önemli figürlerinden biri de Martin Luther’dir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: yiyecek, uyku, barınma ve üreme

Yanıt Açıklaması: Bretton Woods, Amerika Birleşik Devletleri’nin, iktisadi anlamda, uluslararası camianın savaş sonrası döneme hazırlanması için yapılacak iktisadi piyasa çalışmalarını nitelemiştir.

Yanıt Açıklaması: Bireye tanınan temel haklar ve bireyin bunları kullanabilme özgürlüğünün birbirini tamamlaması insan hakları kavramının temelini oluşturmuştur. Kısaca insan hakları, bütün insanların sahip olduğu, temel hak ve özgürlükler olarak adlandırılmıştır. Irk, dil, din, etnik köken, cinsiyet, milliyet gözetmeksizin bütün insanların eşit olarak yararlanabileceği hak ve hukuksal yetkidir.

Yanıt Açıklaması: Yakın C¸ağ ile başlayan insan hakları kavramının gerçek anlamına kavuşması demokrasinin gelişmesiyle mümkün olmuştur.

Yanıt Açıklaması: İlk topluluk olan aile Yontma Taş Devri’nde görülmüştür . Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma Döneminin en önemli insan hakları temsilcisi Fransız düşünür Jean-Jacques Rousseau ’ya göre, insanın özgürlüğü ve eşitliği doğal durumunda mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Oligarşi: Egemenliğin bir grup ya da zümre tarafından kullanıldığı yönetim şeklidir.

Yanıt Açıklaması: Laikliğin hukuki zemindeki karşılığı 1924’te gündeme gelmiş ve “Halifelik” Makamının kaldırılması ile birlikte, Türkiye’de yeni bir dönem başlamış ve 1937 yılında anayasadaki yerini almıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir anlamda hukuksal eşitliğin tamamlayıcısı durumunda olan siyasal eşitlik sayesinde hukuksal düzenlemelerin belli bir sınıfın tekelinde olmasının önüne geçilmesi planlanmıştır. A seçeneği kuvvetli çeldiricidir. Seçme ve seçilme hakkı ancak siyasal eşitliğin getirdiği haklardan birisi olabilir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet hukuku olarak da adlandırılabilen Pozitif hukuk; kısaca devlet eliyle çıkarılan kanunlar ve bu kanunların tüm ülkede devlet aracılığıyla geçerli kılınması durumudur.

Yanıt Açıklaması: Monarşi: Yönetimin tek kişide toplandığı yönetim şekli • Oligarşi: Egemenliğin bir grup ya da zümre tarafından kullanıldığı yönetim şekli • Teokratik devlet: Halkın dini yasalara göre yönetildiği devlet • Laik devlet: Yönetiminde din ve devlet işleri birbirinden ayrıldığı yönetim şekli • Demokratik devlet: Halkın yönetimde söz sahibi olduğu ve yöneticilerin seçimle belirlenerek halkın anayasa ile yönetildiği devlet şekli. Doğru cevap D.

Yanıt Açıklaması: Yazının icadı insanoğlu için dönüm noktası olmuş ve böylece tarih sonrası çağlar olarak adlandırılan İlkçağ, Yeniçağ ve Yakınçağ başlamıştır. Tarih sonrası çağların ortaya çıkmasının temelinde fetihler, ihtilaller ve keşifler gibi insanlığı etkileyen ve yeni bir dönemin açılmasına sebep olan siyasi olaylar yer almıştır. Yazının bulunması, Kavimler Göçü, İstanbul’un fethi ve Fransız İhtilali; İlkçağ, Yeniçağ ve Yakınçağı belirleyen kültürel, siyasal olaylardır. Doğru cevap A'dır.