Yurttaşlık ve Çevre Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Toplum ve topluluk arasındaki farklar aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir: Toplumda ben, toplulukta biz duygusu egemendir. Toplumda ikincil ilişkiler, toplulukta birincil ilişkiler vardır. Toplumda dayanışma bireysel isteme bağlı, toplulukta ise ortak isteme bağlıdır. Toplumda bireysel mülkiyet, toplulukta ortak mülkiyet egemendir. Toplumda işbölümü heterojen nitelikli, toplulukta ise basit niteliklidir. Toplumda kamuoyu öğretileri, kamu kuralları, moda, geçici zevkler ön plandadır. Toplulukta gelenekler, örf ve adetler, inançlar önemlidir. Toplum geniş boyutlu, topluluk ise dar boyutludur (Kocabıyık’tan aktaran İçli, 2015:50). Doğru cevap E‘dir.

Yanıt Açıklaması: Varlığını temellendirme noktasında farklı açıklamaların yapıldığı devlet en temel anlamda sosyal bir varlık olan insan eliyle insana hizmet etmek amacıyla oluşturulmuştur. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türk topraklarındaki ilk sigorta ve gü­vence-teminat çalışmaları, şirketleşme öl­çüsünde on dokuzuncu yüzyıl sonlarında yabancılar tarafından başlatılmıştır. Daha sonra Osmanlı Umum Sigorta Şirketi adı­na kurulan kuruluş ile ilk yerli sigorta iş­letmesi faaliyete geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: TBMM üye sayısında yıllar içinde değişiklikler olmuştur. 1982 Anayasası’nın ilk şeklinde TBMM’nin üye sayısı 400 olarak belirlenmişti. Milletvekili sayısı, 1987 yılında Anayasa’da değişiklik yapılarak 450’ye yükseltilmiştir. Anayasa’da 1995 yılında yeniden yapılan bir değişiklikle de TBMM üye sayısı 550 ’ye çıkarılmıştır (Özbudun, 2005:259).

Yanıt Açıklaması: Tüccar ve sanayicilerin, doktorların, mühendis ve mimarların, veteriner hekimlerin, eczacıların, tarımla uğraşanların odalarını düzenleyen yasalar 1950-1957 yılları arasında yürürlüğe konularak yasal dayanağa kavuşturulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sözü edilen belge "bütçe"dir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde temel kamu hizmetleri merkezî yönetim kuruluşları tarafından yürütülmektedir. Merkezî yönetime “genel yönetim” de denir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu denetçisi (Ombudsman), kişilerin kamu yönetimine ilişkin şikâyetlerini ele alır, inceleme ve araştırma sonucunda yönetimin olaydaki tutumunu ve uygulamasını değerlendirir. Yönetimin aksayan, iyi işlemeyen yanlarını, yetersizliklerini ortaya çıkarır ve işin çözümü için önerilerde bulunur. Böylece, kamu denetçisi idareyi denetlemekte, vatandaş ile idare arasında çıkan uyuşmazlıkların çözümünü kolaylaştırmaktadır. Bu nedenle yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir siyasal partinin TBMM’de grup kurabilmesi için en az 20 milletvekiline sahip olması gerekmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İlk insanın izini arayan antropologlar, arkeologlar ve tarihçiler insanların yaşam yerlerini, mezarlarını ve ortak kullanım alanlarını inceleyerek sosyal, siyasal ve kültürel gelişim sürecini tespit etmiştir

Yanıt Açıklaması: Modern devlet, toplumsal ihtiyaç ve beklentilere göre şekillenmiş ve özgürlük kavramıyla birlikte “demokrasi”, “liberalizm”, “laiklik”, “sekülerizm”, “insan hakları” kavramları gün yüzüne çıkmıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Devlet hukuku olarak da adlandırılabilen Pozitif hukuk; kısaca devlet eliyle çıkarılan kanunlar ve bu kanunların tüm ülkede devlet aracılığıyla geçerli kılınması durumudur.

Yanıt Açıklaması: Sekülarizasyon kavramında, laikliğin temel uygulama prensipleri yanında, bireyin hayatındaki sosyal yaşantısına odaklanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı öncesinde yaşanan 1929 krizi ile birlikte pazarda yaşanan olumsuz gidişten etkilenmeyen tek ülke Türkiye Cumhuriyeti olmuştur. Bunun sebebi, Birinci Dünya Savaşı’ndan çıkmış olan ülkenin, yatırımsal açıdan devlet eliy­le reform hareketlerine başlaması ve üre­tim sahasında yine devlet eliyle harekete geçmiş olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Hukuk devletinde hukuk düzenini oluşturan kurallar arasında bir sıradüzen (hiyerarşi) vardır. Buna “normlar hiyerarşisi” denilmektedir. Buna göre yazılı hukuk kaynakları yukarıdan aşağıya doğru Anayasa, yasa ve yasa gücünde kaynaklar, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve yönetmeliklerden oluşur. Normlar hiyerarşisinde yukarıdan aşağıya doğru inildikçe hukuk kuralları da soyut ve genel düzenlemeler olmaktan çıkıp, daha somut ve ayrıntılı bir nitelik kazanır. Normlar hiyerarşisinin en tepesinde Anayasa yer almaktadır. Diğer hukuk kuralları Anayasa’ya aykırı olamaz. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yönetim ve yurttaş arasındaki ilişki eşitlik esasına dayanmaz. Aksine, yönetim, emredici ve uyulması zorunlu kararlar almak yetkisine ve bunlara uyulmasını sağlayacak zorlayıcı yetkilere sahiptir. Bu yöneten ve yönetilen farklılaşması, yönetimin yurttaşlara karşı genel olarak otoriter ve emredici bir tutum almasına yol açar. Yönetim, halka hep emir kipiyle hitap eder. Yargı denetimi, yargı dışı denetim yollarından bazı yönleriyle farklıdır. Yargısal denetimin “amacı, idarenin faaliyetini yürütürken hukuk kurallarına uygun hareket etmesini sağlayarak, onun yurttaş haklarını zedelemesini engellemek, böylece yurttaş haklarını idareye karşı korumaktır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’daki hükümlerden de anlaşılacağı üzere Türkiye’de il, belediye ve köy halkının ortak yerel gereksinimlerini karşılamak üzere üç tür yerel yönetim birimi kurulmuştur. Bunlar, sırasıyla il özel idareleri, belediyeler ve köy yönetimleridir. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: ICLEI (International Council for Local Environmental Initiatives – Yerel Çevre Organizasyonları Uluslararası Organizasyonu), bünyesinde gerçekleştirilen faaliyetlerle, çevrecilik faaliyetleri, yerel yönetimler bünyesinde vücut bulmaktadır. 1993 yılında şekillenen organizasyon ile, çevresel anlamdaki yaptırımlar, çeşitli hedefler ve vaatler ile şekillenmektedir. Özellikle Avrupa’da CCP (Cities for Climate Protection-İklim Değişikliği ile Mücadele Eden Şehirler) uygulaması ile, yerel yönetimler bağlamında çeşitli faaliyetler yürütmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’ya göre “Türkiye Büyük Millet Meclisinin Başkanlık Divanı, Meclis üyeleri arasından seçilen Meclis Başkanı, Başkan vekilleri, Kâtip Üyeler ve İdare Amirlerinden oluşur.

Yanıt Açıklaması: Hobbes ve Rousseau’nun öngördüğü devlet modelinde birey devletin gücü karşısında pasif bir şekilde konumlandırılırken Locke, yalnızca vatandaşın temel hak ve özgürlüklerini korumakla sınırlandırılmış bir devlet modeli öngörmekteydi. Locke’un görüşleri batı demokrasilerinde anayasal düzenlerin oluşturulmasında önemli ölçüde etkili olmuştur. Doğru cevap E’dir.