Seçmeli Ara Sınav - Bilim Felsefesi

Soru 1:

Başarılı olabilmesi için, açıklayan önermenin bileşen sayısının açıklanan-önermelerin sayısından çok küçük olması gereken bilimsel açıklama türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kitcher’in Birleştirici Açıklama Modeli B) Friedman’ın Birleştirici Açıklama Modeli C) Pragmatik Açıklama Modeli D) Nedensel Açıklama Modeli E) Düzeneksel Açıklama Modeli

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi bilim felsefesinde incelenen her kavram ve sorunun temel boyutlarından biridir?

A) Metodolojik B) Lojistik C) Ekolojik D) Felsefik E) Sosyolojik

Soru 3:

Geçerli tümdengelimsel çıkarım ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Çıkarımın geçerliliği derecelidir. B) Yeni öncüllerin eklenmesi, çıkarımı geçersiz hale getirebilir. C) Bilgi artıran bir çıkarımdır. D) Sonucun ifade ettiği bilgi, öncüllerde bulunmaz. E) Öncülleri doğru ise, sonucu zorunlu olarak doğrudur.

Soru 4:

I. Gözlem aygıtı II. Gözlem verileri III. Nesne dizgesi IV. Gözlem sonucu Verilenlerden hangileri gözlemin yapısını oluşturan ögelerden “gözlemlenenlere” örnektir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I ve IV E) II, III ve IV

Soru 5:

I. Kabul II. Doğruluk III. Gerekçelendirme IV. Gözlemlenebilme Yukarıdakilerden hangileri bilimsel önermenin, bir olgunun bilgisini ifade edebilmesi için gereken koşullardandır?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV

Soru 6:

Açıklanan olgunun pek çok sayıda başka açıklanan-olgularla birlikte açıklandığı bilimsel açıklama modeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nedensel-düzeneksel açıklama modeli B) Pragmatik açıklama modeli C) Ayrıştırıcı açıklama modeli D) Birleştirici açıklama modeli E) Yasacı açıklama modeli

Soru 7:

Gözlemle sınanan bir gözlem önermesi, gözlem sonucunda doğrulanırsa, bu önermenin karşılığı olan şeye ne denir?

A) Olgu B) Değer C) Kurgu D) İlke E) Yasa

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi bir bilimsel yöntemde yer alır ?

A) Bilimsel bilgi kavramını çözümleme B) Belge , bilgi ve delil toplama C) Gözlem , deney ve ölçme D) kendinden önceki bilim insanını eleştirme E) geldiği geleneğin üstüne artı değer koyma

Soru 9:

(i) bilgisel olasılık(ii) varlıksal olasılık(iii) istatistiksel olasılıkYukarıdakilerden hangisi/hangileri bilim felsefesinde söz edilen olasılıklardandır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I, II ve III D) II ve III E) I ve III

Soru 10:

Bilim felsefesinde, bilim insanlarının niye-sorularına yanıt olarak yaptıkları açıklamaları betimlemek amacıyla farklı bilimsel açıklama modelleri ortaya konulmuştur. Aşağıdakilerden hangisi bu modellerden biri değildir?

A) Yasayıcı modeller B) Ontik (varlıksal) modeller C) Birleştirici modeller D) Pragmatik modeller E) Nedensel-mekanik modeller

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangileri bilim felsefesinin araştırma alanındaki bilimlerden biri değildir?

A) Fizik B) Kimya C) Sosyoloji D) Biyoloji E) Matematik

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi Friedman’ın birleştirici açıklama modeli için doğrudur?

A) Başarılı açıklamalarda “B” açıklayan-önermesinin bileşen sayısı olan k, açıklanan “A1”, ..., “An” açıklanan-önermelerin sayısı olan n’den çok büyük olur. B) Başarılı açıklamalarda “B” açıklayan-önermesinin bileşen sayısı olan k, açıklanan “A1”, ..., “An” açıklanan-önermelerin sayısı olan n’e çok yakın bir sayıdır. C) Başarılı açıklamalarda “B” açıklayan-önermesinin bileşen sayısı olan k, açıklanan “A1”, ..., “An” açıklanan-önermelerin sayısı olan n’den çok küçük olur. D) Başarılı açıklamalarda “B” açıklayan-önermesinin bileşen sayısı olan k, açıklanan “A1”, ..., “An” açıklanan-önermelerin sayısı olan n’in yarısı kadardır. E) Başarılı açıklamalarda “B” açıklayan-önermesinin bileşen sayısı olan k, açıklanan “A1”, ..., “An” açıklanan-önermelerin sayısı olan n’in iki katıdır.

Soru 13:

Bilim felsefesinde, bilim insanlarının niye-sorularına yanıt olarak yaptıkları açıklamaları betimlemek amacıyla farklı bilimsel açıklama modelleri ortaya konulmuştur. Aşağıdaki modellerden hangisi bu modellerin arasında yer almaz?

A) Yasacı açıklama modelleri B) Birleştirici açıklama modelleri C) Pragmatik açıklama modelleri D) Nedensel-mekanik açıklama modelleri E) Epistomolojik açıklama modelleri

Soru 14:

Bilimsel önermenin bir olgunun bilgisini ifade edebilmesi için aşağıdaki koşullardan hangisini yerine getirmesi beklenmez?

A) Önermenin işe yarar olması B) Önermenin ilgili bilim insanları topluluğunca kabul edilmiş olması C) Önermenin gerekçelendirilmiş olması D) Önermenin doğru olması E) Önermede geçen terimlerin her birinin belirsizlikten arındırılmış bir tek anlamının olması

Soru 15:

Bilimsel açıklamanın çıkarıma değil, açıklanan-olgunun gerçekleşmesine yol açan nedensel süreç ve etkilemelere dayalı olduğu bilimsel açıklama modeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nedensel-düzeneksel açıklama modeli B) Pragmatik açıklama modeli C) Friedman’ın Birleştirici Açıklama Modeli D) Olasılıksal açıklama modeli E) İstatistiksel açıklama modeli

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi gözleme yol açan bir soru çeşidi değildir?

A) t anında ve u yerinde F nesne-dizgesi türünden bir nesne dizgesi var mıdır? B) t anında u yerinde bulunan F nesne-dizgesi ile G nesne dizgesi çarpıştırılırsa ne olur? C) a nesne dizgesi t anında u bölgesinde bulunuyor mu? D) t anında u yerinde bulunan a nesne dizgesi F özelliğini taşıyor mu? E) t anında u yerindeki a nesne dizgesi F belirlenebilir özelliğinin değeri olan hangi belirlenmiş özelliği taşır?

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi yalın bir durum ifade eder?

A) a nesnesinin ısıtıldığında genleşmesi B) a nesnesinin genleşmesi C) a nesnesinin t anında ısıtıldığında genleşmesi D) a nesnesinin t anında ve u yerinde 20 C sıcaklığında olması E) a nesnesinin u yerinde ısıtıldığında genleşmesi

Soru 18:

Tümdengelimsel-yasacı açıklamada, açıklayan-önermenin bileşenleri arasında en az bir olasılıksal yasanın bulunduğu açıklama türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Açıklayan önerme B) Açıklanan önerme C) Olasılıksal tümdengelimsel-yasacı açıklama D) Olasılıksal tümevarımsal-yasacı açıklama E) Birleştirici açıklama modeli

Soru 19:

Bilimin Yöntemi nedir? Nasıl oluşur?

A) Bilimin yöntemine bilimsel yöntem denir. Bilimsel yöntem, bilim insanlarının bilimin konusuna giren olgulara ilişkin bilimsel bilgi üretmek ve bu olguları açıklamak amacıyla yaptıkları işlemlerin tümünden oluşur. B) Bilimin yöntemine sayısal yöntem denir. Bu da bilim insanlarının bilimin konusuna giren olgulara ilişkin olguları deneylemek amacıyla yaptıkları işlemlerin tümünden oluşur. C) Bilimin yöntemi, bilim insanlarının bilim dışındaki olguları bilimsel bilgi üretmek kullandıkları yöntemlerden oluşur. D) Bilimin yöntemi, bilim insanlarının bilimin konusuna giren olgulara ilişkin deneysel bilgileri üretmek ve bunları kaydetmek amacıyla yaptıkları işlemlerin tümünden oluşur. E) Bilimin yöntem, bilim insanlarının bilimin konusu dışındaki olgulara ilişkin bilgi üretmek ve bu olguları anlamak amacıyla yaptıkları işlemlerin tümünden oluşur.

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Bilim felsefesi, gözlem ve/veya deneye dayalı bilimleri inceler. B) Bilim felsefesi bilimin ne olduğunu araştırıp ortaya koyar. C) Matematik felsefesi genel bilim felsefesinin içinde yer alır. D) Doğa bilimleri ve sosyal bilimleri ortak yönleri açısından ele alan bilim felsefesine genel bilim felsefesi denir. E) Bilim felsefesi bilimsel buluş veya icat ortaya koymaz.