Seçmeli Ara Sınav - Bilim Felsefesi

Soru 1:

Bilim felsefesinde doğru olan önermeleri doğru kılan varlıklara verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Güvenirlik B) Geçerlik C) Olgu D) Gözlem E) Deney

Soru 2:

'Bilim dallarının ortak yönleri açısından ele alınması' aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?

A) Biçimsel bilimler B) Doğa bilimleri C) Sosyal bilimler D) Özel bilim felsefesi E) Genel bilim felsefesi

Soru 3:

Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) "A durumu gerçek mi?" sorusu bilgi üretimine yol açan sorudur. B) "A durumu niye gerçektir?" sorusu bilgi üretimine yol açan sorudur. C) "A durumu gerçek mi?" sorusu sınamaya yol açan sorudur. D) "A durumu niye gerçektir?" sorusu sınamaya yol açan niye sorusudur. E) A durumu yalın ise sınamaya yol açan "A durumu gerçek mi?" sorusu gözleme yol açan soru olur.

Soru 4:

Aşağıdaki özelliklerden hangisi sadece sırasal ölçeğin incelediği bir niteliktir?

A) Kuvvet B) Uzunluk C) Zaman D) Sertlik E) Kütle

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi aralık ölçeğinde bir niceliktir?

A) Sıcaklık B) Hız C) Kuvvet D) Kütle E) Uzunluk

Soru 6:

Bilimsel açıklamaya ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Bilimin amacı konusuna giren olgular hakkında bilgi üretmektir. B) Bilimin amacı bilgisine erişilen olguların açıklamasını sağlamaktır. C) Olguların açıklaması bilimsel yönteme dayanarak yapılıyorsa böyle bir açıklamaya bilimsel açıklama denebilir. D) Bir kap içindeki gaz kitlesinin basınçlı olmasını, gazı oluşturan moleküllerin kabın yüzeyine çarpması olgusu ile açıklamak bir bilimsel açıklamadır. E) Neptün gezegeninin belli bir t zamanında belli bir u yerinde bulunmasının açıklaması bir sınırlı düzenlilik açıklamasıdır.

Soru 7:

Bilim felsefedeki olasılıklar hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) Olasılıksal tümdengelimsel-yasacı açıklama-Olasılıksal-yasacı açıklama-Nedensel-mekanik açıklama B) Bilgisel-Varlıksal-İstatistiksel C) Yasacı-Birleştirici-Pragmatik D) Ontolojik-Epistemolojik-Metodolojik E) Metodolojik-Pragmatik-Bilgisel

Soru 8:

“a nesne dizgesi t1 zamanında D1 nesne-durumunda ise, a nesne dizgesi t2 zamanında D2 nesne-durumunda olur mu?” Yukarıdaki soru yapısı aşağıdakilerden hangisine yol açan bir soru türüdür ?

A) Deneye B) Tartışmaya C) Açıkalamaya D) Gözleme E) Anlaşmazlığa

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi bilimsel açıklama modelleri arasında yer almaz?

A) Yasacı B) Birleştirici C) Pragmatik D) Nedensel-düzeneksel E) Epistemik

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi gözleme yol açan bir soru olabilir?

A) t anında u yerinde bulunan a nesne dizgesi, F özelliğini taşıyor mu ? B) a1 hidrojen gazı kitlesi t1 zamanında u yerinde oksijenle tepkimeye girerse, tepkimenin bittiği t2 zamanında u yerinde bir su kitlesi var olacak mı? C) a nesne dizgesi t1 zaman›nda D1 nesne-durumunda ise, a nesne dizgesi t2 zamanında D2 nesne-durumunda olur mu? D) a taşı t1 zamanında 44.10 metre yüksekli¤indeki kulenin tepesinden serbest düşlmeye başar ise, a taşı t1 zamanından 3 saniye sonra kulenin dibinde bulunur mu? E) a nesne dizgesi bir metal kitlesi olup u yerinde [t1, t2] zaman aralığında yeterince ısıtılırsa, a nesne dizgesi u yerinde [t1, t2] zaman aralığında genleşir mi?

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi olasılıksal tümdengelimsel-yasacı açıklamayı en iyi ifade eder?

A) Açıklayıcı bileşenlerinin hepsi olasılıksal yasa olan tümdengelimsel-yasacı açıklamadır. B) Açıklayıcı bileşenlerinin çoğunluğu olasılıksal yasa olan tümdengelimsel-yasacı açıklamadır. C) Açıklayıcı bileşenleri arasında en az bir olasılıksal yasa bulunan tümdengelimsel-yasacı açıklamadır. D) Açıklayıcı bileşenlerinin hepsi olasılıksal olan tümevarımsal açıklamadır. E) Açıklayıcı bileşenlerinin çoğunluğu olasılıksal olan tümevarımsal açıklamadır.

Soru 12:

Bilimin konusu nedir?

A) Bilimin konusu, öğrenilen bilginin konusu olan varlıklardır. B) Bilimin konusu, üretilmek istenen bilginin konusu olan canlı varlıklardır. C) Bilgi üretmeyi amaçlayan bir uğraş olan bilimin konusu, üretilmek istenen bilginin konusu olan varlıklardır. D) Bilgi üretmeyi amaçlayan bir uğraş olan bilimin konusu, üretilmek istenen bilginin konusu olan sayısal ögelerdir. E) Bilimin konusu, öğrenilen bilginin niteliğidir

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi gözlemin yapısını oluşturan "gözlemleyen ögeler" arasında yer almaktadır?

A) Gözlemlenen a nesne dizgesi B) Gözlemci C) Gözlemlemenin yapıldığı t zaman anı veya aralığı D) Gözlemlenen u yeri (uzay noktası veya bölgesi) E) Gözlem verileri

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi nedensel-düzeneksel açıklama modelini tanımlamaktadır?

A) Bu modelde her bilimsel açıklama, açıklanan-olgunun gerçekleşmesine yol açan nedensel süreçler ve nedensel etkilemelerin ortaya konulması demektir. B) Olguların birleştirilerek daha iyi anlaşılır hale getirilmesi bu modelde çok önemlidir. C) Yasacı model gereğince olguları tek tek açıklamak, sadece yeterince anlaşılmalarını sağlar. D) Nedensel-düzeneksel açıklama modeli, yalnız düzenliliklerin, özellikle yasaların açıklanmasına yöneliktir. E) Bu modelde yalnız düzenlilikler ve yasalar değil, yalın olgular da açıklanır.

Soru 15:

Bilimde bir kap içindeki gaz kitlesinin basınçlı olmasını, gazı oluşturan moleküllerin kabın yüzeyine çarpması olgusuyla açıklamak aşağıdaki kavramlardan hangisini tanımlamaktadır?

A) Betimleyici açıklama B) Öyküleyici açıklama C) Bilimsel açıklama D) Terimsel açıklama E) Olgusal açıklama

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi “A, çünkü B” açıklama-önermesinin tümdengelimsel-yasacı bilimsel açıklama modelindeki doğru olma koşullarından biri değildir?

A) “A” açıklanan önermesi doğrudur. B) “A” açıklanan-önermesi, “B” açıklayan-önermesinden bir tümdengelimsel çıkarımla türetilir. C) “B” açıklayan-önermesi mantıksal-doğru bir önermedir. D) “B” açıklayan-önermesi “B1 ∧... ∧ Bn ∧ C1 ∧... ∧ Ck” biçiminde bir tümel-evetleme önermesidir. E) “B1”, ..., “Bn” bileşenlerinin her biri başlangıç önermesi denilen bir yalın önerme, “C1”, ..., “Ck” bileşenleri ise yasa-önermeleridir.

Soru 17:

I. Bir duvarın boyunun 4 metre olmasıII. Bir odanın sıcaklığının 25 derece olmasıIII. Mavi, yeşil, pembe gibi renklerYukarıdaki özelliklerden hangileri belirlenmiş özelliktir?

A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi gözlemin yapısını oluşturan öğelerden biri sayılmaz?

A) Gözlemcinin sosyokültürel konumu B) Gözlemlenen nesne dizgesi C) Gözlem sonucu D) Gözlemin yapıldığı zaman E) Gözlemci

Soru 19:

Bilim felsefesinde "yönteme ilişkin olan olguları" ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Metodolojik boyut B) Epistemolojik boyut C) Ontolojik boyut D) Ekolojik boyut E) Veriye dayalı boyut