Epistemoloji

Yanıt Açıklaması: Moore mantıksal gerçeklikten çok fiziksel gerçekliğe ilişkin nasıl sorusunu ortaya koymaktadır.

Yanıt Açıklaması: "Algısallığımız, bize bilgi sağlayan tek kaynak türü müdür? Gördüklerimiz, duyduklarımız, dokunduklarımız, kokladıklarımız ve tattıklarımız dışında bilgilenmenin başka bir yolu var mıdır? Eğer ben yalnızca görme veya duyma gibi algılar aracılığıyla bilgilenen bir varlıksam, örneğin, “erdem” kavramının bilgisini nasıl edinebiliyorum? Bu, üzerinde düşünmeye değer bir sorudur çünkü biz davranışları gözleyebilsek de, etik (yani, ahlaka ilişkin) nitelikleri duyular aracılığıyla algıladığımızı söylemek garip bir iddia olur."

Yanıt Açıklaması: “Tümel” kavramı ise, tikelleri tanımlayan tür adları ve tikellerin edindiği nitelikler için kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Şüpheci tavra sahip bir birey, yeni deneyimlere veya kendisine sunulan bir fikre açık olup, bu fikre yönelik kanıtlar arar. Bu beceriler de, dogmatik bireylerle kıyaslandığında bireysel gelişime daha açık olmalarını sağlar. Fakat bu bireylerin kendi fikirlerini başkalarına dayatmak gibi bir amaçları bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Güvenilir veya kesin bilginin temelinde insan aklının yattığı veya gerçekliğin kavranmasının ancak akıl yoluyla olabileceği tezini ileri süren akıma usçuluk denir.

Yanıt Açıklaması: Plato bizim gündelik kullanımımızdan oldukça farklı bir şekilde, ‘bilgi’  (episteme) sözcüğünü “ideaların bilgisi” olarak ayrı bir statüde tutmuş ve normal  algısal yollardan edinilen bilgi için ‘kanı’ (doksa) deyimini kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bilginin değeri olarak yaşamsal, pratik ve öz değeri olmak üzere üç değerinden söz edilebilir. Bunlardan pratik değer, insanın yaşamda daha kolay ve günlük olarak bilgiye gereksinim duymasıdır. Somutlaştıracak olursak,  "X konusunda bilgi edinme iyidir, çünkü Y" biçiminde kurulan cümlelerde  'Y'nin içinin nasıl doldurulduğuna dikkat etmek yardımcı olabilir. Örneğin, kış aylarında meteorolojinin hava raporunu dinleriz çünkü şemsiyesiz yakalanmak ve hastalanmak istemeyiz. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İnsanın bilgisel dünyası iki tür bilgiyle sınırlanmak durumundadır. İlk olarak, olgusal bilgiler bizim algı ve gözlem yoluyla edinebileceğimiz bilgisel durumlardır. Dünya bilgimizin çoğu bu tür bilgilerden oluşur. İkinci olarak ise, bu bilgi parçaları veya idealar arasındaki ilişkilerin sonucunda ortaya çıkan biçimsel bilgiler vardır. Mantık ve geometrinin sunduğu bilgiler bu türe girerler. Ancak bu türlerin dışına çıkan, yani deneyim boyutunu aşan bilgi iddiaları tamamen boş ve anlamsızdır. Dahası, felsefecilerin tarih boyunca gerçekliğe ilişkin sunduğu çeşitli görüşler de, bu anlamda, bütünüyle değersiz tasarımlardır.

Yanıt Açıklaması: Birincil nitelikler, maddesel gerçeklik içinde yer alan ve bizim zihnimizde de temsil edilebilen özelliklerdir. İkincil nitelikler ise nesnelerin birincil nitelikleri nedeniyle bizim zihnimizde oluşan etkilerdir. Örnek vermek gerekirse, renkler ve kokular bu sınıfa giren özelliklerdir. Renk ve koku gibi ikincil nitelikler, varlıklarını “nesnel” olan birincil niteliklere borçlu olsalar da, kendileri aslında o nesnelerin içinde değillerdir.

Yanıt Açıklaması: Bilginin olanaklılığı konusunda epistemoloji alanında frenlemesine incelemeler yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bilginin olanaklılığını, yapısını, kaynaklarını, sınırlarını ve kavramsal bileşenlerini irdeleyen bilim dalı epistemoloji'dir.

Yanıt Açıklaması: Felsefede "düzenleyici ilke veya kural" norm kavramının en genel tanımıdır.

Yanıt Açıklaması: Gerekçe aslında logosun esas anlamlarından birisidir.

Yanıt Açıklaması: "Felsefecilerin uğraştığı metafizik, esas olarak, gerçekliğin yapısının akılcı yöntemlerle ortaya konulması, “varlık” kavramının aydınlatılması ve varlık alanında egemen olan temel ilkelerin açığa çıkarılması gibi düşünsel işlevleri kapsar. Kısacası, fiziksel bilimlerden farklı olarak metafizik, varlığın kendisiyle ilgilenir."

Yanıt Açıklaması: İngilizcede günlük dilde de kullanılan ve ‘empiricism’ ile aynı kökten gelen bir diğer kelime de ‘empirical’dır. “Deneyimsel” gibi bir anlama gelebilecek bu kelime İngilizcede insanlar için bir sıfat olarak kullanıldığı zaman “ayakları yere basan”, “desteksiz iddialara kulak asmayan”, “yalnızca gördüğüne inanan”, “gereksiz spekülasyonlara veya soyutlamalara prim vermeyen” gibi anlamlara gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: "Nesneye ilişkin algılayabildiğimiz her özellik sürekli değişim hâlindeyken, biz yine de belli bir nesneye bakmaya devam ettiğimizi düşünürüz. Bu noktada sorulması gereken soru şudur: “Tüm değişimlere karşın aynı nesneyi algılamakta olduğumuz” bilgisini bize sağlayan kaynağın algılar olması olanaklı mıdır? Descartes’ın buna yanıtı olumsuzdur. Nesnedeki değişimleri duyular aracılığı ile biliyor olduğumuz doğrudur. Ancak tüm değişimlerin ardında, varlığın›ı kesintisiz olarak sürdüren, belli bir nesnenin yatmakta olduğu bilgisini akıl yoluyla ediniriz. Deneyimci bir düşünürün iddiasının aksine, bu bilgiyi algılar veremez. Başka bir şekilde ifade edersek, “nesnenin, algılanabilir bazı nitelikleri kendi üzerinde barındırdığı” bilgisi (veya tözün var olduğuna ilişkin ideamız) doğuştan sahip olduğumuz bir bilişsel durumdur. Nesnenin, değişimler geçirmesine rağmen aynı nesne olduğu bilgisi gözlemsel deneyimlerimiz aracılığıyla öğrendiğimiz bir şey olamaz. Bu temel metafiziksel bilgi, aklımızın olanakları aracılığıyla ortaya çıkabilecek bir bilgidir."

Yanıt Açıklaması: İngiliz felsefesinin önemli düşünürlerinden olan G.E. Moore (‘Muur’ okunur) özellikle şüpheci düşüncelere karşı aldığı sağduyusal tavırla tanınır.

Yanıt Açıklaması: Eski Yunan felsefesi mitolojiden farklı olarak, değişimleri ve olayları açıklarken tek tek olgulara ve durumlara değil genellemelere başvurmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bir önerme için “doğru” nitelemesini kullanmak, onun dünyada olan olgularla uyum içinde olduğunu belirtme anlamını taşır. Bu nedenle, A, B, C ve E seçenekleri doğru ya da yanlışlığı tartışmaya açık olan inanç kavramına örnek olabilecekken; “Türkiye’nin başkenti Ankara’dır” seçeneği ise bir önermesel doğru örneğidir.

Yanıt Açıklaması: Birincil nitelikler, maddesel gerçeklik içinde yer alan ve bizim zihnimizde de temsil edilebilen özelliklerdir.