Epistemoloji

Yanıt Açıklaması: Pragmacılığın büyük düşünürleri arasında Charles Sanders Peirce, William James ve John Dewey’i sayabiliriz.

Yanıt Açıklaması: Tesadüfen oluşan doğru inanç bilgi değildir.

Yanıt Açıklaması: Gerekçelendirme kuramları arasında önemli bir yer tutan bağdaşımcılık görüşü, temelciliğin en büyük rakibidir. Bağdaşımcılığa göre, bir inancın gerekçelendirilmesi ancak onun bağdaşım özelliği olan bir sistemin parçası olmasıyla mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Gerekçelendirme kuramları arasında önemli bir yer tutan bağdaşımcılık görüşü, temelciliğin en büyük rakibidir. Bağdaşımcılığa göre, bir inancın gerekçelendirilmesi ancak onun bağdaşım özelliği olan bir sistemin parçası olmasıyla mümkündür. Bu görüşe göre, “Fiziksel Olgulara Dayanan Temelcilik” görüşü öznenin gerekçelendirme içindeki sorumluluğunu tamamen ortadan kaldırdığı için sorunludur. Bağdaşımcılara göre, “Algı Verilerine Dayanan Temelcilik” görüşü ise bir ikileme yol açar. Eğer algı verileri bilişsel ise, gerekçelendirmeye gereksinimleri vardır; eğer bilişsel değillerse deneyimsel inançları gerekçelendiremezler.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles (M.Ö. 384-322), bitkilerin, hayvanların ve insanların kendiliklerinden hareket veya değişim yaratabilme yetisine sahipken (örneğin, bir bitkinin boyunun uzaması, bir hayvanın yerini değiştirmesi, vb.), taşların ve kayaların kendiliklerinden devinim veya değişim yaratabilme kapasitesinden yoksun olduklarını gözlemlemişti. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Gerçekçiliğe göre, biz algı sırasında deneyimlerimizi algılamayız. Algı esnasında algılanan şey fiziksel gerçekliğin içindeki nesnelerin kendileridir. Algı bağlamında bu görüşe “gerçekçilik” adı verilmesinin nedeni de budur.

Yanıt Açıklaması: İkincil nitelikler nesnelerin birincil nitelikleri nedeniyle bizim zihnimizde oluşan etkilerdir. Örnek vermek gerekirse, renkler ve kokular bu sınıfa giren özelliklerdir

Yanıt Açıklaması: A

Yanıt Açıklaması: Thomas Aquinas doğruluğu şu sözlerle tanımlamıştır: “Veritas est adaequatio rei et intellectus” (“Doğruluk var olan şeylerle zihnin uygun olmasıdır)”.

Yanıt Açıklaması: Örneğin, eğer bir insan Fransızca öğrenmek istiyorsa, kurslar ve dersler yoluyla o dil üzerine çalışmalıdır. Bu “koşullu” bir buyruktur çünkü belli bir sonuca veya hedefe yönelik olarak ifade edilmiştir. Koşulsuz bir buyruk ise en yüksek etik normu ifade eder ve evrensel olarak herkesi ve her eylem durumunu kapsar.

Yanıt Açıklaması: Etik ilkelerin bilgisini sezgiler veya benzer hislerimiz yoluyla ediniriz. Akla gelebilecek bir yanıt, etik doğruların hangileri olduğunu belli hislere dayanarak bulacağımızdır. İçimizden güçlü bir sesin yardımseverliğin etik olarak doğru olduğunu söylemesi veya adaletsizliğin yanlış olduğunu hissetmemiz bu fikre örnek verilebilir.

Yanıt Açıklaması: A. J. Ayer gibi pozitivistler ahlaki normların ve etik yargıların bazılarının diğerlerinden daha kabul edilebilir olduğunu kabul etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Temsilcilik ve görüngücülükten farklı olarak, gerçekçiliğe göre, biz zihinsel durumlarımızı değil doğrudan nesneleri deneyimleriz.

Yanıt Açıklaması: Edmund Gettier’in yazdığı “Gerekçelendirilmiş Doğru İnanç Bilgi midir?” adlı makale 1963’te yayımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Algıda gerçekçiliği savunan çağdaş Amerikalı felsefeci John Searle’ün oldukça önemli incelikler içeren gerçekçi görüşünün en kritik ve ses getirmiş düşünürüdür.

Yanıt Açıklaması: “Doğru” kavramını epistemoloji kapsamında ciddiye alan felsefecilere göre, bu kavramı bilgi açısından kritik kılan en temel neden, bizim etrafımızdaki dünyaya dair düşünce ve inançlarımızın doğal olarak doğruya yönelmiş olmalarıdır. Bu elbette düşüncenin yanılmaz olduğu gibi bir iddiaya karşılık gelmez. Burada kastedilen, dünyaya yönelik sıradan deneyimsel inançların normal şartlar altında gerçekliğe iyi bir uyum gösterdiği ve hatta uyum göstermeye yönelik bir tarzda oluştuğudur. Bu bağlamda insanlar dünyaya yönelik deneyimsel inançlarının mümkün olduğunca doğru olmasını tercih etmeleri kesin olarak ifade edilebilecek bir noktadır.

Yanıt Açıklaması: Gettier’in 1963 yılında yayımlanan makalesinde sunduğu argüman, bilginin üç kavramsal bileşeni veya koşulu sağlansa bile bilginin oluşamayabileceğini gösterme amacı taşır. Gettier’in makalesi yay›mlandıktan sonra bilgi kuramcıları bilginin klasik tanımı üzerinde değişiklikler yaparak ortaya ¸çıkan kuramsal sorunu gidermeye ve, bir anlamda, tanımı “kurtarmaya” çalışmışlardır. Bu üç çözüm bu çabalara örnektir.

Yanıt Açıklaması: Eğer Hume’un tezleri doğruysa, metafizik bilgi olanaksızdır. Yani biz zihnimizin içeriksel sınırlarından sıyrılıp, onlardan bağımsız bir tarzda gerçekliğe ilişkin bilgi iddialarında bulunamayız. Bu tür iddialarda bulunan metafizik kitapları, onun çarpıcı sözleriyle, “ateşe atılmamalıdır”. Bu bağlamda, nedensellik bağıntısı da geleneksel olarak işlendiği haliyle metafizik bir düşüncedir ve böylesi fikirler akılcı olarak gerekçelendirilebilecek düşünceler değildir. Biz ne kadar tersini düşünmeye  alışmış olsak da, “nesnel sebep-sonuç bağıntıları›” bilgisine ulaşabileceğimiz olgular olamazlar.

Yanıt Açıklaması: Quine ile “ılımlı doğalcı”ları ayrıştıran kritik bir nokta norm ve normatiflik konusudur.

Yanıt Açıklaması: Tümdengelimsel çıkarım veya kısaca tümdengelim, öncüllerden sonucun %100 kesinlikle çıktığı durumlar için kullanılır. Örnek: “Tüm insanlar ölümlüdür; Sokrates bir insandır; O hâlde, Sokrates ölümlüdür.”