Epistemoloji

Yanıt Açıklaması: Duyu verilerinin dünya bilgimizin tümünün temelinde yattığı ve bizim “bilgi” adını verdi¤imiz her bilişsel durumun o temele yaslanması gerektiği fikri, Locke’ın  felsefesinin ana düşüncelerinden biridir. Öte yandan, bizim beş duyumuzun doğumla birlikte işlevsel duruma geldi¤i de açıktır. Bu iki düşünce bir araya geldiğinde, Locke’ın insan zihnine ilişkin nasıl bir resim sunduğu ortaya çıkar. Locke’a göre insan zihni doğum anında “boş bir levha” (Latincesiyle, “tabula rasa”) gibidir. Yaşadığımız deneyimler bu boş levhanın üzerine zaman içinde “yazarlar” ve böylece dünya bilgimiz birikimsel bir şekilde oluşur.

Yanıt Açıklaması: “Enformasyon” kavramı, bilgi açısından, “hammadde” olma anlamı taşır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İnsanların sahip olduğu dünya bilgisi, hayvanlarınkinden farklı olarak dilsel ve kavramsaldır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Deneyimciliği günümüzde anladığımız hâliyle ifade eden ve ayrıntılarıyla savunan üç büyük felsefeci John Locke, David Hume ve George Berkeley’dir. Bu üç felsefecinin ürettiği fikirler literatürde İngiliz deneyimciliği olarak bilinen akımın ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Descartes’in şüpheci akıl yürütmeleri belli bir amaca yönelik olarak yapıyor olması ve aslında kendisi bir şüpheci olmamasına karşın, şüpheci kanıtları ciddi, nesnel ve tarafsız bir şekilde başarıyla sergiliyor olmasıdır. Bu niteliğin “iyi bir düşünür” olmanın en temel özelliklerinden biri olduğu kabul edilebilir. Algısal olmak ise algılara güvenmek anlamına gelmektedir ve Descartes’e göre gerçek bilgiye ulaşmak için algılara şüpheyle yaklaşılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: "Aristoteles, Platon’dan farklı olarak, kendi başına var olabilme olgusunu dünyanın içinde arar. Başka herhangi bir varlığa bağlı olmaksızın var olabilen şeylere verdiği isim “töz” veya “cevher”dir."

Yanıt Açıklaması: Düşünme işlevi ki şüphe duyma da buna dâhildir, düşünen bir şeyin olmasını gerektirir. Ve bu şekilde Descartes o bilinen sloganına ulaşır: “Düşünüyorum, o hâlde varım” (Latincesiyle Cogito ergo sum). Descartes’a göre, insan bilgisinin en sağlam unsuru budur. Bu bilgi bizim fiziksel nesnelere ilişkin bilgimizden de, Tanrı’yı bilmemizden de daha önce gelen (yani, epistemolojik temellendirmesi daha sağlam olan) bir bilme türüdür.

Yanıt Açıklaması: Descartes, gerçek bilgiye ulaşmada algıların önemini inkâr etmemekle birlikte, algı yanılabilir olduğundan bilgisel kesinliği başka yerde aramak gerektiğini vurgulamaktadır. Bu nedenle, rüyada algılananlar da gerçek olarak kabul edilmemelidir.

Yanıt Açıklaması: Descartes'in kitabının ismi İlk Felsefe Üzerine Düşünceler ya da Düşünceler kitabıdır.

Yanıt Açıklaması: ‘Atom’ teriminin Yunanca orjinali olan ‘atomos’, “bölünemez” anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: a posteriori bilginin kazanılması için somut deneyim parçaları gerekir. Gözlemsel bilgilerimizin tümü a posteriori’dir. “Bu bir erik ağacıdır” önermesinin doğruluğunu saptayabilmem için gözlem yapmam gerekir.

Yanıt Açıklaması: Bir papatya, bir tabak, bir insan ve bir kedi kendi başlarına var olabilen bir varlık yani töz iken, bir yara izi kendi başına var olamaz, bir deriye ihtiyaç duymaktadır.

Yanıt Açıklaması: Analitik cümlelerden farklı olarak sentetik cümlelerin yüklemleri öznede içerilen bilginin ötesine geçer. Tahmin edileceği gibi, günlük dilde kullandığımız cümlelerin çoğu analitik değil sentetiktir.

Yanıt Açıklaması: İnsanlar bilgi gibi kritik bir kavrama -her türlü yarar ve sonucundan bağımsız olarak- sadece düşünsel veya felsefi bir merak yüzünden ilgi duyabilirler. Bu durumu, bir anlamda, insanın logos sahibi veya logos içinde yer alan bir varlık olmasıyla açıklayabiliriz.

Yanıt Açıklaması: ‘Bilişsel’ sıfatı, genelde, bir “üst düzey zihinsel işlevler yelpazesi” için kullanılır. Bu yelpazenin kapsamındaki işlevlerin en önde gelenleri duyular aracılığıyla algılama, bellek işlevleri, akıl yürütme ve bilgilenmedir. Bu işlevlerin tümü, üst düzey zihinselliği gerektiren süreçler içerir.

Yanıt Açıklaması: İngiliz felsefesinin önemli düşünürlerinden olan G.E. Moore (‘Muur’ okunur) özellikle şüpheci düşüncelere karşı aldığı sağduyusal tavırla tanınır.

Yanıt Açıklaması: "Hume’a göre bir nesnenin bağımsız ve sürekli olarak var olduğu konusundaki ideamızın kaynağı algının kendisi olamaz. Tek başına alındığında algı, kesintiler içeren bir süreçtir. Gözlerini kapayan veya kulaklarını tıkayan bir insan için, nesne algısal boyutta devamlılığını yitirir. O hâlde nesnenin sürekli varlığının bilgisini algılar veremez."

Yanıt Açıklaması: Hume’un deneyimciliğinin ontolojik anlamda oldukça şüpheci bir sonuç doğurduğu açıktır. Bu anlamda metafizik bilginin olanaklılığı değil, aksine olanaksızlığı öne sürülmektedir.

Yanıt Açıklaması: ‘Bilişsel’ sıfatı, genelde, bir “üst düzey zihinsel işlevler yelpazesi” için kullanılır. Bu yelpazenin kapsamındaki işlevlerin en önde gelenleri duyular aracılığıyla algılama, bellek işlevleri, akıl yürütme ve bilgilenmedir. Bu işlevlerin tümü, üst düzey zihinselliği gerektiren süreçler içerir. Duygulanım ise duygularla ilgili bir süreçtir.

Yanıt Açıklaması: İnanç kavramı epistemolojik anlamda daha çok deneyimsel ve genel anlamda kullanılır.