Epistemoloji

Yanıt Açıklaması: Enformasyon toplumsal olarak dolaşımda bulunan ve farklı iletişim birimleri arasında aktarılabilen unsurlardır.

Yanıt Açıklaması: Kant’ın devrimsel görüşüne göre, bilen özne edilgen değil etkendir. Başka bir deyişle, öznenin zihinselliği bizim neyi nesne olarak aldığımız ve bildiğimiz konusunda belirleyici rol oynar.

Yanıt Açıklaması: Locke, nitelikleri barındıran zemine “tözsel taban” (substratum) adını verir.

Yanıt Açıklaması: Bilginin kaynaklarına ve yapısına ilişkin bu tartışma günümüzde de türlü biçimlerde sürmektedir. Deneyimci düşünürler sürekli olarak bilginin temeline alg› verilerini veya deneyimi yerleştirirken, usçular bu felsefi tablonun yetersizliklerine işaret etmektedirler. O yüzden, bu epistemolojik tartışmanın felsefe tarihinin tozlu arşivinde kaldığını düşünmek hata olur.

Yanıt Açıklaması: "Maddeci düşünürler nesnelerin algılardan bağımsız bir şekilde var olduğunu savlar; ancak biz bir nesneyi kavradığımızda, o nesne ister istemez bizim “zihinselliğimizde canlanan” bir nesne olmaktadır. Maddeciler, zihnin işlevlerinin hiç etkilemediği bir “madde” kavramından söz ederler. Berkeley’e göre bu olanaksızdır. Zihinselliğin hiç girmediği bir varlığı zihnimiz bilemez, kurgulayamaz. Bizim “maddesel” olarak nitelediğimiz her şey, bu anlamda, zihinselliği ve algılanmayı gerekli kılar. Onun deyimiyle: “Var olmak algılanmaktır”."

Yanıt Açıklaması: Şüpheciliğin karşısında bulunan en önemli kavram dogmatizmdir.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak ifade edildiğinde, insan denen canlıyı insan yapan (ve kayda değer bir düzeyde diğerlerinden farklı kılan) en önemli özelliklerden biri bilgi kavramı veya bilginin gerçekleştirilmesinde yattığını düşünürüz. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Atinalıların son derece haksız bir yargılama sonucu hocasını ölüme mahkûm etmelerinden çok etkilenen Platon, bu gibi olayların yaşanmaması için, devleti yönetenlerin “evrensel ilkelerin bilgisine” yönelmiş kişiler kısaca, “filosofoi” olması gerektiğini savlamıştır. Bu amaca yönelik olarak Platon’un savunduğu kuram, tümeller kuramı olarak bilinir. Platon’un kuramı kavramların varlıksal ve bilgisel önemini ortaya koyar.

Yanıt Açıklaması: İnsanlara bir kavramın tanımı sorulduğunda genelde ilk tepki şaşkınlıktır, ardından gelen tepki ise somut bir örnek vermektir. "Adalet nedir?" sorusuna verilen tipik bir yanıt "suçluları cezalandırmak" şeklindedir. "İyilik nedir?" sorusu pek çok kez "muhtaç olana yardım etmek" gibi bir ifade kullanılarak yanıtlanır. Ancak, "suçluları cezalandırmak" ve "muhtaç olanlara yardım etmek" ifadeleri, ele alınan kavramların tanımı değil, yalnızca somut sonuçları ya da örnekleridir. Tüm seçenekler somut örnekleri içerirken, "Etik ve ahlak değerlerine uygun olma hali" soyut öğelerden oluşan bir tanım içerir. Doğru cevap, D'dir.

Yanıt Açıklaması: Epistemolojinin sorun olarak aldığı temel konular: İnsan bilgisinin kaynakları, Bilginin tanımı ve kavramsal unsurları, Bilginin olanaklılığı, Bilginin toplumsal boyutu ve epistemolojinin yeni kimliğidir. Doğru cevap, tümünü içeren E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu durum fiziksel olarak olanaksız olmakla birlikte mantıksal olarak olanaklıdır.

Yanıt Açıklaması: Eğer biz insanlar karmaşık ve gelişmiş memeliler olarak diğer tüm canlı türlerinden bir şekilde ayrılıyorsak, bu farklılığın en önemli açıklaması bizim dilsel, kavramsal ve akıl yürütmeye ilişkin yeteneklerle donatılmış varlıklar olmamızdan geçmektedir. Bu yeteneklerin veya kapasitelerin tümünü kısaca “logos sahibi olma” ifadesiyle betimleyebiliriz. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Soruda açıklaması verilen kavram dogmatizmdir. Kelimenin Yunanca kökeni fikir ya da kanı gibi anlamlara gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Usçuluğun esas olarak deneyimciliğin karşıtı olduğunu söylemek aslında önemli bir ipucu vermektedir. O yüzden, deneyimcilikten hareketle tanımlarsak, “usçu” olarak bilinen felsefeciler bilgimizin tek kaynağının duyu verileri ve algılar olmadığını düşünürler. Daha açık olarak ifade edildiğinde, güvenilir veya kesin bilginin temelinde insan aklının yattığı veya gerçekliğin kavranmasının ancak akıl yoluyla olabileceği tezini ileri süren akıma usçuluk denir.

Yanıt Açıklaması: Bisiklet binmeyi öğrenen bir insanın veya bir sirk hayvanının bilgisi sözel değil, bedensel bir bilmedir. Benzer bir şekilde yüzmeyi öğrenmenin yolu kitap okumaktan değil, bedeni kullanarak denemeler yapmaktan geçer. Bu bilme türüne de öğrenilmiş bedensel bilme adı verilir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: A priori bilgi evrensel olarak doğrudur ancak tek tek deneyimler yoluyla kazanılamaz.

Yanıt Açıklaması: "Düşünüyorum, o halde varım" sözüyle tanınan düşünür Descartes'tir.

Yanıt Açıklaması: Bedenimiz yer çekimi kanunlarına uymama gibi özgürlüpe sahip olamaz fakat ahlaki yönümüzün açıklaması fiziksel kanunlar yoluyla değil evrensel ahlaki kanunlar aracılığıyla yapılabilir. Bu yüzden Kant, aynı Descartes gibi, ikicilik (dualizm) olarak da bilinen akımla ilişkilendirmiştir.

Yanıt Açıklaması: "“Önerme” deyimi, kısaca ve kabaca “bir iddiada bulunan bir cümlenin içeriğinde barınan düşünce veya fikir” olarak tanımlanabilir. O hâlde, her cümle bir önerme değildir. “Yaşasın!” veya “Nasıl yani?” ifadeleri gramer açısından birer cümledir ancak bu cümleler birer önerme değildirler. Buna karşın, “Limon sarıdır”, “Geçen hafta çok yoruldum” ve “İzmir Türkiye’nin başkentidir” cümleleri birer önermedir çünkü -doğru ya da yanlış olsunlar- belli bir iddia içermektedirler."

Yanıt Açıklaması: Deneyimciliği günümüzde anladığımız hâliyle ifade eden ve ayrıntılarıyla savunan üç büyük felsefeci John Locke, David Hume ve George Berkeley’dir. Bu üç felsefecinin ürettiği fikirler literatürde İngiliz deneyimciliği olarak bilinen akımın ortaya çıkmasını sağlamıştır.