Epistemoloji

Yanıt Açıklaması: Olgusal düzenliliklerin gözlemlenmesine dayanan tümevarımsal çıkarımlar bağlamında sahip olduğumuzu düşündüğümüz bilgiye ilişkindir. Çıkarım, en az bir öncülden hareket edilen ve bir sonuca varılan düşünce zincirine verilen addır. Tümdengelimsel çıkarım, veya kısaca tümdengelim, öncüllerden sonucun %100 kesinlikle çıktığı durumlar için kullanılır. Tümevarımsal çıkarım, veya kısaca tümevarım, öncüllerden sonucun kesin bir şekilde çıkmadığı durumlar için kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Duyular aracılığıyla algılama, bellek işlevleri, akıl yürütme ve bilgilenme üst düzey zihinsel işlevler yelpazesi kapsamında ele alınabilirken, ince kas kullanımı motor becerilerdendir.

Yanıt Açıklaması: Dünya dışında canlıların olduğuna inana birinin ciddiye alınabilmesi epistemolojik açıdan sunduğu kanıt ve gerekçelere bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Epistemoloji farklı bilim dalları gibi bilgi edinme, bilgi dağarcığını genişletme ve bilimsel bilginin niteliğini yükseltme gibi amaçlar gütmez. Epistemoloji kuramsal bir çalışma türüdür.

Yanıt Açıklaması: Genel kanıya göre ontoloji, metafiziğin “varlık” kavramı ile doğrudan ilgilenen dalı olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Felsefecilerin uğraştığı metafizik, esas olarak, gerçekliğin yapısının akılcı yöntemlerle ortaya konulması, “varlık” kavramının aydınlatılması ve varlık alanında egemen olan temel ilkelerin açıkça çıkarılması gibi düşünsel işlevleri kapsar. Kısacası, fiziksel bilimlerden farklı olarak metafizik, varlığın kendisiyle ilgilenir.

Yanıt Açıklaması: Yunanca ‘episteme’ ve ‘logos’ kelimelerinin birleşiminden oluşan ‘epistemoloji’ deyiminde yer alan logos “açıklama”, “gerekçe”, “mantık”, “söz” ve “bilim” gibi anlamlara gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: İçine ideanın ve düşünsel unsurların girmediği teze dayanan bu görüşe ideacılık denilir. Ve Berkeley tarafından savlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Evren daimi bir düzen içinde ve yanıltmadan var olur, savı Descartes’ın savunduğu şüpheci usçulukla ile çelişir. Ona göre benin zihinsel konumu daimi bir şüphe ve arama süreci ile var olmaktadır. Keskin bir kesinlik ile değil.

Yanıt Açıklaması: Kant’ın Hume’a katıldığı en önemli nokta, “insan aklının deneyime hiç başvurmaksızın bazı evrensel veya metafizik doğruları keşfedebileceği” tezinin kabul edilemez bir düşünce olduğudur.

Yanıt Açıklaması: Günlük yaşamda çoğunlukla ruhsallık, uzaydan gelen canlılar, gizemli doğaüstü güçler gibi konularla ilintilendirilse de, felsefecilerin uğraştığı metafizik, esas olarak, gerçekliğin yapısının akılcı yöntemlerle ortaya konulması, “varlık” kavramının aydınlatılması ve varlık alanında egemen olan temel ilkelerin açığa çıkarılması gibi düşünsel işlevleri kapsar. Kısacası, fiziksel bilimlerden farklı olarak metafizik, varlığın kendisiyle ilgilenir.

Yanıt Açıklaması: "teori" sözcüğü Yunanca kökenlidir ve "bakmak, izlemek" anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Eski Yunan felsefecilerinin sıkça kullandığı nous kavramına kısaca değineceğiz. Nous çağdaş dillere çevrilmesi oldukça zor bir deyimdir. Önerilen bazı çeviriler zihin, kavrama, sezgi ve akıl olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Descartes şüpheci akıl yürütmenin en güzel örneklerini sergilemiş olsa da, kendisi şüpheci fikirlere sahip bir düşünür değildi. Descartes’tan sonra gelen felsefeciler arasında şüpheci eğilimleri en belirgin olan›, İskoç düşünür David Hume’dur (1711-1776).

Yanıt Açıklaması: Aristoteles, töz kavramı ile, Platon’un tümeller kuramını bir açıdan devam ettirmekle birlikte, o kuramı önemli anlamlarda değiştirmeye de yönelir.

Yanıt Açıklaması: Evrene dair inceleme ve araştırmalar hâlen kesintisiz bir şekilde devam ediyor olsa da, kozmos artık bizim için “eski çağlardaki bilgi düzeyiyle karşılaştırıldığında” görece olarak epeyce bilindik ve anlaşılır bir durumdadır. Bu nedenle de doğaya ilişkin pek çok bilgiye hali hazırda sahip olan günümüz insanının eski çağlarda yaşayan insanlarla kıyaslandığında daha az meraklı olduğu söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Antik dönemin ilk düşünürlerinin başka bir deyişle, Sokrates öncesi dönemde fikir üreten felsefecilerin ortak bir özelliği, doğanın düzeninin anlaşılması sorunsalına gösterdikleri özel ilgidir. Sokrates’le gelen önemli bir değişim ise, insanın etik varlığı ve yaşama biçimi konularının felsefede ön plana çıkmaya başlamasıdır. Etik ve politik konular, Sokrates’i izleyen Platon ve onun öğrencisi olan Aristoteles için de çok büyük önem taşırlar.

Yanıt Açıklaması: Yunanca bir deyim olan logos, biyo-loji, psiko-loji, epistemo-loji gibi disiplin adlarında son ek olarak da yer alır ve “açıklama”, “gerekçe”, “sebep”, “mantık”, “bilim”, “kelam” gibi değişik anlamlara gelir. Logos, en genel anlamıyla, “akla ve akılcılığa ait olan” ile ilintilendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Düşünme işlevi ki şüphe duyma da buna dâhildir, düşünen bir şeyin olmasını gerektirir. Ve bu şekilde Descartes o bilinen sloganına ulaşır: “Düşünüyorum, o hâlde varım”.

Yanıt Açıklaması: Canı olan yani, dar bir anlamda bakıldığında, kendiliğinden değişim yaratabilen varlıklar arasında hayvanlara ve insanlara özgü özelliklerden biri, algısal olarak dünyaya açık  olabilmektir. Bir taş parçası veya demir kütlesi dünyadan fiziksel olarak etkilenebilir; ancak “almaya” açık değildir. O halde, algı yetisine sahip olma tüm hayvan türlerinde ortak olarak bulunan bir özellik olarak kaydedilebilir. Doğru cevap, A'dır.