Etik

Yanıt Açıklaması: İnsanın doğal durumu aslında bir savaş durumudur. Bunun çözümü ise insanın yurttaşlık durumuna girmesidir.

Yanıt Açıklaması: M. Scheler tarafından kurulan ve N. Hartmann tarafından geliştirilen etiğe de “içerikli değerler etiği” demek neredeyse bir gelenek haline gelmiştir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Etiğin özgürlük, ödev, etik bilgi, etik doğru, değerler, değerlendirme gibi geleneksel konu ve sorunlarının yanında, daha önce etikle ilgili görülmeyen kimi yeni konular/sorunlar da etiğin ilgi alanına girdi. Ötanazi, kürtaj, pornografi, savaş, şiddet, kadın sorunları vb. sorunlar da etik çerçevesinde ele alınmaya başlandı. Bunlara ya da bunlarla uğraşan etiğe pratik etik ya da uygulamalı etik denildi. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Etik görecelik tüm ahlak normlarının geçerliliğinin kişilere veya kültürlere bağlı olduğunu, onlara göre değiştiğini iddia eder; kişilerden ve kültürlerden bağımsız olarak temellendirilmiş etik normların olabileceğini yadsır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Peter Singer sıkı bir faydacılık perspektifiyle konuya bakmaktadır. Hardin'in tersine zengin ülkelerin fakirlere ve açlık çekenlere yardım etme yükümlülüklerinin olduğunu savunur.

Yanıt Açıklaması: Canlımerkezcilik : Bütün canlıların merkezde olduğu, aslında merkez diye adlandırılabilecek bir yerin olmadığı, tüm canlıların değerli olduğu, bu nedenle tüm canlılara etik bakışla yaklaşılması gerektiği düşüncesidir.

Yanıt Açıklaması: Ahla^k Metafiziğinin Temellendirilmesinde de Kant, bu ahla^k yasasını üç buyruk şeklinde dile getirir ve bunlara “kesin buyruk”, “ödev buyruğu” ve “pratik buyruk” adını verir. Buyruğun genelliğinin vurgulandığı “kesin buyruk” şöyle der: “Ancak aynı zamanda genel bir yasa olmasını isteyebileceğin maksime göre eylemde bulun”. O¨devin istisnasızlığının vurgulandığı “ödev buyruğu” da şöyle der: “Eyleminin maksimi sanki senin istemenle genel bir doğa yasası olacakmış gibi eylemde bulun”. İnsan olmanın koşulsuz değerine vurgu yapan “pratik buyruk” ise şöyle dile getirilmiştir: “Her defasında insanlığa, kendi kişinde olduğu kadar başka herkesin kişisinde de, sırf araç olarak değil, aynı zamanda amaç olarak davranacak biçimde eylemde bulun”.

Yanıt Açıklaması: Erdemlerin ve kötülüklerin, övülen ve yerilen belli "özellikler" olduğunu öne süren Hume, erdemleri dörde ayırır: 1) Toplumsal erdemler: İyilikseverlik ve adalet, 2) Kendimize yararlı olan özellikler olan erdemler, 3) Bize doğrudan doğruya hoş gelen özellikler olan erdemler, 4) Başkalarına doğrudan doğruya hoş gelen özellikler olan erdemler. Bunlar arasında asıl erdem ya da tam erdem olma özelliğinin toplumsal erdemlerde bulunduğunu düşünür

Yanıt Açıklaması: E şıkkı

Yanıt Açıklaması: Erdemlerin ve kötülüklerin, övülen ve yerilen belli “özellikler” olduğunu öne süren Hume, erdemleri dörde ayırır: 1) Toplumsal erdemler: İyilikseverlik ve adalet, 2) Kendimize yararlı olan özellikler olan erdemler, 3) Bize doğrudan doğruya hoş gelen özellikler olan erdemler, 4) Başkalarına doğrudan doğruya hoş gelen özellikler olan erdemler. Bunlar arasında asıl erdem ya da tam erdem olma özelliğinin toplumsal erdemlerde bulunduğunu düşünür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles, etiği siyasetle ilişkisinde ele alır. Etik, ona göre, siyaset yapmanın amaçladığı şey olan mutluluğu sağlamanın yollarıyla ilgili bir araştırmadır. İnsanın eylemlerinin hep amaçladığı mutluluğun nasıl elde edilebileceğini ya da hangi tür eylemlerle insanın mutlu olabileceğini araştırmakta- dır Aristoteles. Aristoteles etiği bu bilgiyi ortaya koyma peşindedir. Aristoteles örneğinde olduğu gibi “etik ve siyaset felsefesinin praksisle ilgilenmesi çok doğal” görülebilir; “ama onların bu etkinlikleriyle bilgiyi değil de eylemi hedeflemeleri o kadar doğal görülmemektedir”. “G. E. Moore Principia Ethica’da karşıt görüşü savunur: “Etiğin doğrudan ödevi bilgidir, praksis değildir”

Yanıt Açıklaması: Etik sorunları daha çok toplumsal ve hukuksal bakımdan ele alan filozof John Locke dur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Hartmann, Scheler’den farklı olarak değerler sorununu ontolojik bakışla ele alır. Diğer seçenekler Hartmann'ın düşüncelerini açıklarken, ontolojik bakışın kitaptaki tanımı B seçeneğindeki gibidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Scheler’in Kant’ın ahlak yasasının temel özelliği olarak gördüğü biçimselliğe yönelik eleştirilerinden sonra, etik tarihinde Kant etiğine biçimselci etik demek gelenek haline gelmiştir. Scheler’in eleştirisinin temeli ise farklıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu durumda mutluluk, hazla ilgili olmakla birlikte, mutlu yaşam için hazdan daha öncelikli bir ilke vardır. Bu ilke ölçülülüktür. Çünkü insanın ruhunun (iç dünyasının) sarsılmaması için ölçülülük gereklidir. Ölçülülük ise, kendiliğinden hazır bulunan ve kolayca elde edilecek bir ilke değildir. Ölçülülük, ancak “akıl” ile sağlanabilir ve bunun için de çaba gereklidir. Dolayısıyla, Demokritos’a göre “mutlu” ve “iyi” yaşam yalnızca hazza ve hazzın gelişigüzel elde edilmesine değil, aynı zamanda ölçülülüğe bağlıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Shaftesbury, Thomas Hobbes’un “kendini koruma güdüsüyle” belirlenmiş insan anlayışının ve kendini sevmenin insanın en temel güdüsü olduğu savına karşı çıkar. Ona göre kendini sevme, iyilikten daha aşağıda duran bir eğilimdir. İnsanda doğal olarak bulunan bir duygudan gelen etik duyarlık, insanın “kendini koruma ve kendini sevme” güdüsünden daha dikkate değer bir yanıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Ayırımcılık, hangi türden olursa olsun, kendi içinde bir değer biçme, ezbere değerlendirme, sonuçta değerlendirilen kişi veya grupları daha aşağı, daha değersiz görme tutumudur.

Yanıt Açıklaması: Kimi felsefeciler etiğin bilgisel olamayacağını, felsefe içinde yer alamayacağını söylerken; kimi felsefeciler etik -analitik bakış açısından- yalnızca meta-etik olabilir derken; kimileri de "metaetik çözümlemelere ve bu çözümlemelerle ortaya konan bilgilere dayanan, ama bu çözümlemeleri yalnızca başlangıç noktası olarak kabul eden, hem meta hem de normatif yanları olan bir etik kurmaya girişmişlerdir. Birincilere örnek olarak H. Reichenbach; ahlâk kurallarının (etiğin) bilgisel olmadığını, ahlâk buyruklarına isteyerek uyulduğunu, onları ifade edenin isteyerek aldığı kararları dile getirdiğini, bilgiyi örnek alan bir etik kurmanın olanaksız olduğunu ileri sürmektedir.