Etik

Yanıt Açıklaması: Etiğin temelde yüzyıllar boyunca ele aldığı sorunlar günümüze de taşınmakla birlikte bu sorunlara yenileri de eklenmiştir. Bu bağlamda günümüz sorunlarından ötenazi, kürtaj, pornografi gibi konulara odaklanan etiğe uygulamalı etik denmektedir. Dolayısıyla kadının içinde olduğu sorunsal uygulamalı etik kapsamına girmektedir.

Yanıt Açıklaması: Küresel düzeyde açıkça görülebilir hale gelen iklim değişikliği ve bunun çoğu zaman felaketlerle kendisini gösteren sonuçları, nükleer kazalar, gıda maddelerinin üretiminde kullanılan kimyasallar ve bunların insan sağlığını ciddi biçimde tehdit eder hale gelmesi, kimi tartışmaları ortaya çıkarmış; çevre sorunları halkın ve siyasetin merkezi sorunları arasına girmiştir. Ama bu sorunların etik bir sorun olması ya da sorunun etik boyutunun görülmesi daha yeni bir gelişmedir. Çevre sorunlarının merkezinde dinsel-metafizik görüşlerin ya da geleneksel insan merkezci etik bakışın yer aldığı düşüncesi 20. yüzyılın ikinci yarısında dile getirilmeye başlanmış; ekolojik sorunlarda insanın payı, insanın doğayı araçsallaştırmasının etkisi sorgulanır olmuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: “Ötanazi”, “kürtaj”, “ölme hakkı”, “organ verme”, “organ ticareti”, “yapay zekâ”, “teknoloji”, “gen teknolojisi”, “nanoteknoloji” ve “nöroloji” alanındaki çalışmalar (nöroetik) yine 20. yüzyılın ikinci yarısından bu yana etiğin konuları olmuştur. Bunlara ek olarak, teknoloji sorunlarından dolayı bugün “çevre etiği”, “toprak etiği” gibi etik çeşitlerinden söz edildiği görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kuçuradi değerler etiği konusundaScheler ve Hartmann’a benzer düşüncelere sahiptir. Kısaca bahsetmek gerekirse Kuçuradi değerlerin onları bilen, yaşayan, eylemlerinde yaşatan kişiden bağımsız olarak varolduğunu destekler görüşlere sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Değerler insanın varlığa kattığı bir boyuttur, insanla varolan şeylerdir. Değerler için “ideal varlıklar” deyimini kullanmasa da değerlerin varlık tarzlarının farklılığını öngörür. Onların diğer şeyler gibi nesneleştirilip, kavramlaştırılabileceklerini söyler. Ama değerler ele alınırken Scheler’de olduğu gibi bilgi kuramsal bakışın da Hartmann’da olduğu gibi ontolojik bakışın da, yeterli olmadığını söyler. Değerler ancak insan yaşamıyla bağlantı içinde, yani antropolojik olarak ele alınırsa, değer sorunları anlaşılıp aydınlatılabilir. Bu nedenle değerleri ele alırken antropolojik bakış -diğerleri yanında antropolojik bakışın- gerekli olduğunu düşünür. Her iki filozofun değer sorununa bakışını eleştirirken bunu şöyle dile getirir: “Bunun başlıca nedenleri, her iki düşünürün değer problemine bakışlarının gnosiolojik unsurlardan tamamen sıyrılamaması ve ikisinin de problemi antropolojik bakışın sağladığı imka^nlara dayanmadan ele almaları, dolayısıyla taşınan değer ile değerler arasında bir fark yapmamalarıdır.”

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyılda felsefe tarihinde genel olarak felsefenin bütünü bakımından tam bir dönüm noktası olan Immanuel Kant (1704 - 1804), aynı zamanda etik tarihi bakımından da önemli bir dönüm noktasıdır. Çalışmalarıyla etiğe yön vererek etiği yeniden bağımsız bir bilgi alanı haline getiren düşünür Kant'tır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Scheler’in Kant’ın ahlak yasasının temel özelliği olarak gördüğü “biçimselliğe” yönelik eleştirilerinden sonra, etik tarihinde Kant etiğine “biçimselci etik”, M. Scheler tarafından kurulan ve N. Hartmann tarafından geliştirilen etiğe de “içerikli değerler etiği” demek neredeyse bir gelenek haline gelmiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyılda ilkin Hume, ardından da Kant bu sorunun şeklini değiştirerek özgürlük kavramının içeriğine önemli bir açıklık getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Faydayı temel alan anlayış olarak 18. yy da başlayan eğilimlerde kendini göstermiştir.

Yanıt Açıklaması: Ahlaksal gerçekçilik, fiziksel olgular gibi ahlaksal olguların da olduğunu, “iyi”, “adil” vb. ahlaksal yüklemlerin dünyadaki şeylere karşılık geldiğini ileri süren görüştür.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyılda etik sorunlara eğilen filozofların, genel olarak şu soruyu yanıtlamaya çalıştıkları görülür: İnsanda bulunan etik duyarlığın temeli nedir? Francis Hutcheson ve Shaftesbury, bunun temelinde bir duygunun bulunduğunu düşünmüşlerdir. İnsanın etik boyutunun ya da etik varlık olduğunun ifadesi olan bu duygu (moral sense), insanı iyiye, güzele ve doğruya yöneltir. Yine insanları dürüstlüğe, yardımseverliğe yönelten, ödev bilinci, kişisel sorumluluk, insan sevgisi kazandırabilen, etik sorunlara duyarlı yapan, 'iyi'yi 'kötü'den ayırt edebilmeyi sağlayan şey, insanda doğal olarak bulunan işte bu duygudur.

Yanıt Açıklaması: Dğerler “taşıyıcıları” bak›mından üç gruba ayrılabilirler: (1) Kişi değerleri, (2) vital değer(ler) ve (3) “şey”lerin taşıdığı değer(ler). Birinci grupta iyi-kötü, sevgi nefret gibi kişinin taşıyıcısı olduğu değerlerdir. İkinci gruptaki değerler ise sağlıklı olma-hasta olma, bitkin-dinç olma, gürbüz-cılız olma gibi temelini canlı varlık dünyasında bulan değer(ler)dir. Üçüncü grubu oluşturan ise hoş, yararlı gibi değerlerle,kültür değerleri, ekonomik ve estetik değer(ler)dir. Örnekte verilen korku ve cesaret , iyi ve kötü gibi kişinin taşıyıcısı olduğu kişi değerlerindendir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İnsanda doğal olarak etik duyarlık bulunduğunu düşünen Shaftesbury (1671- 1713), “iyi ve kötü”yle ilgili duygunun da bu doğal yapıdan gelen “ahlâk duy(g) usu”ndan doğduğu görüşündedir. Shaftesbury bu duy(g)unun, insandaki beş duyunun yanında altıncı bir duyu gibi iş gördüğünü düşünür. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Aristoteles, dağıtıcı adalet ve düzeltici adalet olarak adaletin çeşitlerinden söz eder. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: D şıkkı

Yanıt açıklaması yok