İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Kinikler Okulu’nun kurucusu Atinalı Antisthenes’tir. MÖ 444-368 tarihleri arasında yaşamış olan Antisthenes’in annesi Trakyalı bir köledir. Babası ise yoksul bir Atinalıdır. Antisthenes önce Sofist Gorgias’ın öğrencisi olmuştur. Daha sonra ise Sokrates’in dostluğunu kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Eski Yunan düşüncesi başlamadan önce, yaradılış ve doğa gibi belli temel konularda yoğunlaşan bu kabullerin başında, evrenin ana maddesiyle ilgili olanlar gelir. Madde ezelî ve ebedîdir. Yani, yoktan var etme anlayışı, kabul görmez. Var olan bir maddenin yok olacağı anlayışı da benimsenmez. Başlangıçta bir karışıklık içinde olduğu tasavvur edilen bu maddenin, bir süreç içinde düzenli bir yapı (kosmos) hâline dönüşmüş olduğu düşünülür. Bu madde aynı zamanda kutsal ve canlı bir maddedir. Aynı zamanda bu madde, evrendeki bütün varlıkların malzemesini ve kütlesini oluşturur. Yani gördüğümüz dünyada ne varsa başlangıçtaki malzemeden yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Homeros'un dünyasında insanlar ölümden korkmazlar. Ancak mümkün olduğunca geç ölmek isterler.

Yanıt Açıklaması: Kelimenin tam karşılığı bilgi sevgisi, bilgeliktir. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sokrates'in bir kölenin bile bilgiye kavuşabileceğini kabul etmesi, herkesin erdemli olabileceğine dair açık bir kanıttır.

Yanıt Açıklaması: Nous kendi başına bıulunur. A, B, C ve D şıkları nous kavramı ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Kinikler Devlet gibi oluşumların bireysel özgürlüğü kısıtladığını düşünürler. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Mythos (mitos), bir yaşama ve düşünme tarzı, dünyayı anlama biçimidir.

Yanıt Açıklaması: Ha^kim ve yaygın görüşü dikkate aldığımızda ise, Antik Yunan’a gitmek gerekir. O¨rneğin, Aristoteles’e kulak verecek olursak, Thales ilk filozoftur. Dolayısıyla felsefe ilk defa Antik Yunan’da ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Pythagoras’ın öğretilerinde dinî ve mistik unsurlar ağır basmaktadır. Bu sebeple doğru cevap “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Pythagorasçılar düalisttir. Buna göre doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ancak erdem sahipleri mutludurlar. Yani neden korkması ve kaçınması gerektiğini bilen ile neden korkmaması gerektiğini bilen ve tabii ki bu bilgiyi hayatına uyarlayabilen kişi ya da kişiler mutluluğa erişebilirler. Burada söz konusu ettiğimiz mutluluk bireyin mutluluğudur. Kinikler bu bakımdan bireycidirler. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İlkçağ doğa filozoflarından bir kısmı, her şeyin tek bir öğeden meydana geldiğini düşünmektedir. O¨rneğin Thales bu öğenin su olduğu kanaatindedir. S¸eyleri meydana getiren öğenin tek olduğunu düşünen filozoflar “monizm” fikrinin takipçisidirler. Yani bircidirler. Onlara göre, tek bir öğe vardır ve şeyler bu öğenin biçim değiştirmesi neticesinde meydana gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sofistler gittikleri tüm şehirlerde kalabalık kitlelere hitap etme imkânına kavuşmuşlar ve bu imkânı hem para kazanmak hem de fikirlerini toplumun büyük kısmına aracısız bir şekilde ulaştırabilmek bakımından etkili bir şekilde kullanmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Hylozoizm, Yunanca hyle (madde) ve zoon (canlı) kavramlarından türemekte olup “canlı-maddecilik” anlamına gelmektedir. Hylozoist filozoflar hareket ve değişimi maddenin bizzat kendisinden kaynaklanan bir husus olarak değerlendirirler.

Yanıt Açıklaması: Dionysos denen bir tanrı ile ilgilidir. Bu tanrı neşenin, sevincin, çılgınlığın ve şarabın tanrısıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bir din hareketi olan Orphik; şarkıcı, ka^hin, büyücü Orpheus’a bağlanır: Orpheus, orphik dinin kurucusu sayılır. rakia’da doğan bu hareket, oradan altıncı yüzyılda Yunanistan’a ve aşağı İtalya’ya geçti. Orphik, dionysik-mistik bir kurtuluş dinidir. Homeros’taki tanrıların dindiremedikleri bir ruh ihtiyacını karşılar, giderir. Ophik dinin mitosu şöyledir: Başlangıçta Khronos (zaman) evreni yarattı. Evrenden tanrı Phanes doğdu. Hem erkek, hem dişi olan Phanes, Nyks (gece)’i doğurdu: onunla birleşerek Gaia (toprak), Uranos (gök) ve Kronos’u dünyaya getirdi. Kronos’un oğlu Zeus, Phanes’i yutarak dünya egemenliğini ele geçirdi. Zeus, kızı Persephone Demeter ile birleşip Dionysos Zagreus’u yarattı. Dionysos Zagreus, Titan’lar tarafından parçalandı, yutuldu. Bunun üzerine Zeus, yıldırımlarının alevleriyle Titan’ları mahvetti. Ama Titan’ların külünden insan soyu vücuda geldi, insan soyunda Titan’ların kötü, yutulmuş Dionysos çocuğun tanrısal iyi huyları birleşti."

Yanıt Açıklaması: Mitolojik düşüncede "Varlık nedir?" diye sorulmaz. Mitolojik düşünceye göre bunun cevabı oldukça açıktır ve konuya ilişkin sorgulama beklenmez.

Yanıt Açıklaması: Mysterie, iman edenlere günahlardan arınma, öte dünyada mutluluk içinde yaşama sağlayan gizli kült (din) lere verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Bir din hareketi olan Orphik; şarkıcı, kâhin, büyücü Orpheus’a bağlanır: Orpheus, orphik dinin kurucusu sayılır. Thrakia’da doğan bu hareket, oradan altıncı yüzyılda Yunanistan’a ve aşağı İtalya’ya geçti. Orphik, dionysik-mistik bir kurtuluş dinidir. Homeros’taki tanrıların dindiremedikleri bir ruh ihtiyacını karşılar, giderir.