İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Her şeyin değiştiği düşüncesi üzerine temellenen Herakleitosçu öğretide yine de değişmeden kalan iki şey bulunur. Bunlardan ilki, arkhe olan ateşin geçirdiği tüm dönüşümler boyunca aynı kalan miktarıdır. Herakleitos’a göre, tüm değişimleri oranlı, düzenli ve ölçülü kılan bir yasa bulunur. Her şeyin değişmesine karşın evrende değişmeden kalan ikin- ci şey ise işte bu yasa ya da logostur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Metheus akıl demektir.

Yanıt Açıklaması: Tales’e göre sürekli değişimin arkasındaki temel madde sudur. Bu nedenle yanıt C seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Parmenides, Zenon, Ksenophanes Elea okulu içerisinde değerlendirilmektedir. Bu sebeple doğru cevap “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Mitolojik düşünce, doğal olaylar arasındaki ilişkiyi nedensellik açısından değil, mitolojik olarak açıklamaktadır. Doğadaki her varlığın nedeni doğal olmayan bir güçtür. Ayrıca, mitolojik düşünce, insanların içinde bulunduğu toplumsal ilişkileri doğaya yansıtmaktadır. Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Demokritos bir doğa filozofu olduğu kadar bir ahlak filozofudur. Onun ahlak anlayışı akla dayalıdır. Ahlakın amacı, ona göre, insanı “ruh dinginliği”ne ulaştırmaktır. Ruh dinginliğini euthymia olarak isimlendirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Plüralist dönemin ilk düşünürü olarak kabul edilen Empedokles (MÖ 495 – 435), evrenin temelinde dört unsurun mevcut olduğu kanaatindedir. Ona göre, hava, ateş, toprak ve su gördüğümüz bütün nesnel gerçekliği ortaya çıkaran aslî unsurlardır.

Yanıt Açıklaması: Felsefe yapma etkinliği MÖ 600 dolaylarında bir İyonya kenti olan Milet’te (Miletos) yaşayan Thales ile başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Gorgias’ın meşhur önermeleri ile ifade etmek gerekirse: hiçbir şey yoktur, olsa da bilemezdik, bilsek de başkalarına aktaramazdık (Sprague, 1972, s. 42). Bu önermelere şöyle bir ilavede bulunmak da mümkün gözükmektedir: Bildiklerimizi başkasına aktarabilseydik bile, aktardığımız kişinin bizimle aynı fikre sahip olduğundan asla emin olamazdık.

Yanıt Açıklaması: Sokrates'e göre insan gerçekten mutlu olmak istiyorsa kendisiyle uyum içinde olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Sokrates’in yönteminde bilgiye ulaşmaya kapı aralayacak başlangıç eşiği “bilgisizlik bilinci”dir. Sokrates bunu“Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir” sözüyle ifade eder. Sokrates'in bunu yapmasındaki amaç, bilgisizliğe dair bir bilince sahip olmanın, bilgi edinmeye yönelik bir araştırma sürecine dahil olmanın ön koşulu  olduğunu göstermektir. Doğru Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Elis-Eretria Okulu bir diğer Sokratesçi okuldur.Kurucusu Elisli Phaidon’dur.

Yanıt Açıklaması: Eski Yunan mitoslarına, özellikle evrenin yaratılışı ve doğa anlayışı bakımından yaklaşıldığında, karşımıza çıkan tablo şöyledir: Evreni meydana getiren temel bir malzeme vardır. Buradaki madde, cansız değil, canlı ve kutsal bir maddedir. Bu madde başlangıçta bir kargaşa ve karışıklık içinde (khaos) bulunan, belirsiz, sınırsız ve niteliksiz bir maddedir. Bu madde belirli bir zaman içinde kosmosa, yani düzenli, belirli ve sınırlı evren haline dönüşmüştür.

Yanıt Açıklaması: Sokrates, bilgiyi ortaya çıkarmanın ilk basamağında bazı durumları bilmiyor gibi davranarak kişilerin bildiğini düşündüğü durumları sorgulamasını sağlamaktadır. Bu durum ironi olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Arkhe kavramı ilkçağ doğa felsefesinin en temel kavramlarından biridir. Bu kavram “ilk ilke”, “ilk neden”, “başlangıç” gibi anlamlara gelmektedir. Doğa filozofları bu kavramla eşyanın ortaya çıkmasını mümkün kılan unsuru kastederler.

Yanıt Açıklaması: Matematik alanında özgün kuramlar geliştiren Pythagorasçılar, aynı zamanda matematiği bir yöntem haline getirerek bilimin temeline yerleştirirler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Empirizm bilginin kaynağının duyu verileri olduğu düşüncesine verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Demokritos ahlakın amacı olarak belirlediği ruh dinginliğini tanımlamak amacıyla çeşitli kavramlar kullanır. Eusteô (esenlik), athambia veya athaumastia (hayranlığın olmayışı), ataraxia (dinginlik), harmonia (uyum), summetria (simetri), eudaemonia (mutluluk) bunlardan bazılarıdır.

Yanıt Açıklaması: Eğer kişi bir yanlışın içine düşmüş ise, bu o kişinin iyi olanı görememesi ve iyi görünen bir haz tarafından yanıltılması ile ilgilidir. Böylesi yanılmış ya da kötülüğe meyletmiş bir ruha sahip insan için yapılacak en iyi şey, Sokrates’e göre, aydınlatmak ve bilgisizlikten kurtarmaktır. Ancak böylelikle kişi tekrar iyi olanın çizgisine girmiş olacaktır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Antropomorfizm “insanbiçimcilik” demektir. Bu doğrultuda doğru seçenek A seçeneğidir.