İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Platon, şiirsel deliliğin dört farklı delilikten yalnızca biri olduğunu söyler. Diğer üçü keha^net, meczubiyet ve erotik deliliktir. S¸iirsel delilik insa- nı tanrılarla ilişki içerisine sokar. A^şık, sevgilisine kavuşma arzusu ile yanıp tutuştuğunda, bu durum onu bir ha^l içerisine sokar ki bu ha^l, tanrıların bulunduğu alanın güzelliğiyle bezenmiştir. Platon, her ha^lüka^rda yaratıcılığın ardında bir taklit olduğunu söyler. Ancak tanrıların ve formların (ideaların) işin içerisine karıştığı durumlarda bu taklitlerin estetik değerinin daha yüksek olduğunu söyler.

Yanıt Açıklaması: Stoacılar materyalisttir. Buna göre, duyular bize çok dar bir bilgi alanı sunmaktadır ve biz şeylerin nihai sebeplerini keşfedemediğimiz için neyin niçin gerçekleştiğini tam olarak bilemeyiz.

Yanıt Açıklaması: Apatheia. Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Parmenides adlı diyalogun girişinde, Zenon ile Sokrates arasında geçen bir diyaloga yer verilir. Diyalogda Zenon, Atina’ya ilk gez getirdiği bir kitabını seslice okumaktadır. Kitap okuma etkinliği bittikten sonra, kitapta geçen tespitlerle ilgili olarak Sokrates ile Zenon arasında diyalog başlar. Söz konusu diyalogda, Platon’un varlık anlayışı, “formlar” ve “teklik-çokluk” kavramları ile birlikte ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Ep­iküros Heleni­sti­k felsefeni­n genel karakter­ine uygun olarak Yunan düşüncesinin kurucu öğeler­ine bi­r dönüşü tems­il etmekted­ir. O, Demokr­itos’un atomcu anlayışını benimsemekte ve materyal­ist b­ir yaklaşım serg­ilemektedi­r. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Eudaimonia, Aristoteles’e göre, ruhun mükemmellik ile uyumlu faaliyetidir. Onun tanımından şunu anlayabiliriz: Başarı, inkişaf, serpilme, tekemmül etme bir hal değil bir faaliyet ya da faaliyetler dizisidir. Dolayısıyla tekemmül etmek, başarılı olmak bir takım faaliyetleri mükemmel olarak ya da çok iyi icra etmek demektir. Bu kapsamda doğru seçenek A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles mantık biliminin kurucusudur. Aristotelesçi mantık düşüncenin biçimsel tarafını analiz ettiğinden (yani analitik olduğundan) çoğu zaman formel mantık olarak anılır. Bununla birlikte Aristoteles’in mantık ilmini dış gerçeklikten tamamen bağımsız olarak tasavvur ettiğini düşünmek hata olur.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles'in mantık kategorilerin ilki kabul edilen cevher bir varlık biçimidir; sonraki dokuz kategori ancak cevherin vasfı olarak var olabilen arazlardır.

Yanıt Açıklaması: Bir şey aynı anda iki zıt sıfatı taşıyabilir. Başka bir deyişle, iki zıt özellik bir araya gelerek bir bütünlük oluşturabilir. Örneğin ben bir kişi olarak sizlerden farklıyım. Ben, kendim, bir bütünüm ama kendi bedenim de sağ-sol; alt-üst gibi birbirinin zıddı olan parçalardan oluşuyor. Demek ki zıtlar bir araya gelerek bir bütün oluşturabiliyor (Platon, 1997, s. 6-7). Bu fikir (diyalektik, yani zıtların bir araya gelerek bütün oluşturması düşüncesi) Platon ontolojisinde önemli bir yer tutar. Platon düşüncesinde “gerçek varlık” ile “oluş” (yahut maddi varlık) birbirinden farklıdır. Bu ikisi arasındaki farkı anlamak için Platon’un temel düşüncelerinden birini hatırlamak gerek: Platon’a göre, duyularımıza konu olan şeylerle formlar dünyasındaki şeyler birbirinden mahiyet itibariyle farklıdır. Formlar dünyasındaki şeyler bilgiye (episteme) konu olurken, fenomenler (phainomena) dünyasındaki şeyler kanaatlere (doxa) konu olurlar. Platon’un epistemolojik düşüncesindeki bu ayrım, ontoloji anlayışında da benzer bir şekilde yer alır: Formlar dünyasındaki varlıklar gerçek varlıklardır. Oysa fenomenler dünyasındaki varlıklar, formlar dünyasındaki gerçek varlıkların duyularımıza konu olan basit yansımalarıdır. Verilen tüm öncüller doğru olduğundan doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Tanrılara  ibadet  etmek  ahlakın  zorunlu  bir parçasıdır

Yanıt Açıklaması: Anaksagoras Doğa Üzerine adlı eserinde, evrenin oluşumunu ayrıntılı bir şekilde tasvir etmektedir. Buna göre, başlangıçta unsurların birbirine geçmiş halde bulunması dolayısıyla evren kaos durumundadır. Sonra bu unsurların bir araya gelmesiyle kaotik durumdan çıkıp kozmosa dönüşmüştür. Anaksagoras evrenin kaostan kozmosa doğru gösterdiği gelişimi kör ve kendiliğinden hareket eden güçlere atfetmenin imkânsız olduğu kanaatindedir.

Yanıt Açıklaması: Panteizm

Yanıt Açıklaması: Aristoteles anayasaları inceler ve üç gruba ayırır. Bunlar yönetim biçimi olarak monarşi, aristokrasi ve demokrasiyi benimseyen anayasalardır. Aristoteles bir kişinin ya da bir hanedanın olgunluk, mükemmellik anlamında herkesten üstün olduğu bir toplumda o kişi ya da hanedanın tek başına yönetmesinin ve tüm meselelerde hüküm sahibi olmasının adil olduğu görüşündedir.

Yanıt Açıklaması: Platon’un kurduğu Akademi adlı eğitim kurumu, günümüz üniversitelerinin bilinen en eski atasıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeni-Platonculuğun oluşumunda rol sahibi olan felsefî kaynakların geniş bir yelpazeye yayıldığını söylemek mümkündür. Pythagorasçılık, Aristoteles, Stoacılık, Hint ve İran dinî ve mistik düşünceleri de Platon ile birlikte Plotinus’un düşüncesi üzerinde önemli etkiler yaratmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tanrı evrenin en yüksek prensibidir. Materyalizm ve Tanrı-evren özdeşliğinden çıkarılan monizm Stoa fizik ve metafiziğinin yekpare yapısını teşkil eden en önemli unsurlardır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’in ruha dair görüşleri hylomorfizm kavramı ile ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Platonun epistemik felsefesine göre verilen öncüllerin hepsi doğru olduğundan dolayı cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni-Platonculuk felsefî olduğu kadar dinî bir yapıya sahiptir. Yeni-Platonculuktaki dinî karakteri doğrudan ve yalnızca onu temellendiren düşünürlerin kişisel yaklaşımlarına dayandırmak eksik bir çaba olur. Onun dinî karakterini dönemin sosyokültürel şartlarında aramak da gerekmektedir. Bu noktada karsımıza çıkan en önemli etken Hristiyanlık olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Plotinus'a göre Sudur süreci üç aşamada gerçekleşmektedir. Bundan dolayı doğru cevap C'dir.