İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Homerıs'ta insanın nasıl yaratıldığına ilişkin bir bilgi yoktur. Hesiodos'ta ise eskiden var olan bir soydan, Altın Çağ'dan bahsedilir. Bunu kronos yaratmıştır. Bu soy, cennette yaşamış bir soydur. Bir tek ipucu budur. Kronos, bir malzemeden insanı şekillendirdi, denmektedir.

Yanıt Açıklaması: Mysterie, iman edenlere günahlardan arınma, öte dünyada mutluluk içinde yaşama sağlayan gizli kült(din)lere verilen isimdir. Eski Yunan dünyasında mysterie denen tarikat yapısında dinler ortaya çıkmıştır. Özel, kapalı bir biçimde yapılan ibadetler içeren bu anlayışların başında, daha çok öbür dünya ve din konusunda uzmanlaşmış olan Demeter dini gelir. Dionyosçuluk, bu türün en önemli kültleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sophosun temel anlamları, kişinin üzerinde çalıştığı konu veya konularda bilgili ve maharetli olmasıdır. Çeşitli mesleklerde bilgili ve maharetli olmak, daha sonra, felsefe konularında bilgili ve maharetli olmak anlamında da kullanılmaya başlanmıştır. Bugün dilimize felsefe olarak yerleşmiş olan sözcüğün Antik Yunancadaki tam karşılığı philosophos idi. Sevgi anlamına gelen philo sözcüğü ile bilgelik anlamına gelen sophos sözcüğünün terkibinden oluşan bu bileşik sözcüğün dilimizdeki tam karşılığı bilgelik ya da bilgi sevgisidir.

Yanıt Açıklaması: Homeros’un destanlarında geçen Tanrı anlayışı, insan biçimlidir (antropomorfik). Yani tanrılar, insan şeklinde tasavvur edilmektedir. Ama onlar ölümsüz, biz ise ölümlüyüz. Yalnız, tanrıların yiyecekleri özel yiyeceklerdir. Tanrılar insan biçimli olmakla kalmıyor, insanların bütün inançları onlarda da var, insanlar arasındaki savaşlara da katılıyor, taraf tutuyorlar.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles, “sonsuz” kavramını ilk kez Anaksimandros’un kullandığını ifade ederken, “sonsuz”un doğa bilimleri için kaçınılmaz bir başlangıç olduğunu da kabul eder. Bu bilgiler ışığında doğru cevap “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Kallikles, "yeteneklinin yeteneksizden daha fazla şeye sahip olması bizzat doğanın belirlediği bir kuraldır" diye düşünmektedir.

Yanıt Açıklaması: Empodokles'e göre evreni meydana getiren dört temel unsur maddidir.

Yanıt Açıklaması: Parmenides değişim olmadığını öne sürmüştür. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Daha açık bir şekilde ifade etmek gerekirse, antropomorfizm Tanrı’yı veya tanrıları insan biçiminde düşünmek anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Eski Yunan düşüncesinin temel kabulleri şunlardır: Başlangıçta hep ezeli^ ve ebedi^ bir madde vardır. Bu başlangıç maddesi, belli bir zamanda, bildiğimiz anlamda düzenli evren olan kosmosa dönüşmüştür. Bu madde canlıdır. Eski Yunan dünyasında can kelimesinin adı psykhedir. Bu ruh, ilahi bir ruh değil, bir meteordur.

Yanıt Açıklaması: Hesiodos’un doğa anlayışında düzen ve yasa ha^kimdir. O¨zellikle gökyüzündeki yasa, sarsılmaz bir yasadır. Hesiodos’un kozmoloji ve doğa anlayışında temel kavram, khaostur. Bundan diğer maddeler zaman içinde çıkarak düzenli ve güzel evren, kosmos meydana gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bugün kullanmakta olduğumuz felsefe sözcüğü, dilimize Arapça’daki felasife sözcüğünden geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: Prometheus, pek çok kişi tarafından felsefe tarihinin piri olarak görülür. İdeal dünya ile reel dünyayı birbirinden ayırmıştır. Prometheus insanlara bilgeliği, tekniği ve insan olmayı öğreten tanrıdır. Ama bu tanrının özelliğinde ikiyüzlülük ve kandırma yatar.

Yanıt Açıklaması: Felsefe yapma etkinliği MÖ 600 dolaylarında bir İyonya kenti olan Milet’te (Miletos) yaşayan Thales ile başlamıştır. Ancak o dönemde bu etkinliğe felsefe denilmemekteydi. Felsefe terimi Thalesten 100 yıl kadar sonra Pythagorasçılar tarafından kullanılmaya başlanmış ve terim gerçek anlamını Platon ve Aristoteles ile bulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Felsefe yapma etkinliği  MÖ 600 dolaylarında bir İyonya kenti olan Milet’te (Miletos) yaşayan Thales ile başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir din hareketi olan Orphik; şarkıcı, ka^hin, büyücü Orpheus’a bağlanır: Orpheus, orphik dinin kurucusu sayılır. Thrakia’da doğan bu hareket, oradan altıncı yüzyılda Yunanistan’a ve aşağı İtalya’ya geçti. Orphik, dionysik-mistik bir kurtuluş dinidir.

Yanıt Açıklaması: Hesiodos’un yaşadığı dönemde Eski Yunan dünyası üzerine Persler hep siyasi ve askeri basınç yapıyorlardı. Eski Yunan dünyasında toprakta çalışan insanlar, şehirlere gelmişlerdir. Çünkü toprak artık verimli olmaktan çıkmış, tarımda yetersizlikler baş göstermiştir. Gerçekleşen siyasal ve toplumsal değişme sonucunda toplumun bir kesimi şehirde zanaat öğrenmeye ve ticaretle uğraşmaya başlamıştır. Gemiler yapılmış, Doğu Akdeniz’de Fenikeliler ve Mısırlılarla alışveriş yapılmıştır. Bunun sonucunda yeni kültürlerle tanışılınca düşünme ve algılama ufukları genişlemiş, ticaret ve gemicilikle zenginlik artmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Sokrates’in dostları ve öğrencileri arasında en önemlilerinden dördü Atinalıdır. Bunlar Antisthenes, Aeschines, Platon ve Ksenophon’dur. Buna karşılık Euclides Megaralıdır, Aristippos Kirenelidir. Phaidon ise Elis’dendir. Sıralanan isimlerin tümü bir yazılı eser bırakmıştır.

Yanıt Açıklaması: Prometheus, insanlara bilgeliği, tekniği ve insan olmayı öğreten tanrıdır.

Yanıt Açıklaması: Anaksagoras evrenin maddî yapısını açıklamak üzere müracaat ettiği bu unsurlara sperma (tohum) adını vermektedir. Bu kapsamda doğru seçenek B seçeneğidir.