İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Ennead. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Her önermede bir süje (özne) ve bir yüklem vardır. Önerme süje ile yüklem arasındaki bir bağı ifade ettiği için bu bağı oluşturacak bir unsura ihtiyaç vardır. Bu bağa “kopula” (bağ) adı verilmektedir. Kopula diye tabir edilen şey Türkçe ifadelerin sonunda yer alan ve hüküm belirten “… dir/dır” koşacıdır. Kopula olmaksızın önermelerin anlamlı bir hüküm teşkil etmesi mümkün değildir. Bu kapsamda doğru seçenek C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aristotales'e göre devlet daha doğumdan önce bireye müdahaleye başlar. Sağlıklı nesiller için devlet kimlerin bir biriyle evlenebileceğini belirlemelidir. Yine genç nesillere verilecek eğitimin ortak ve kamusal nitelikte olması gerekir, zira tüm şehir aynı ortak amacı paylaşmaktadır. Devlet tüm alanları düzenler çünkü yurttaşlar devlete aittir, kendilerine değil.

Yanıt Açıklaması: Yeni-Platonculuğun kendisini Hristiyanlığa karşı bir rakip olarak konumlandırdığı dahi söylenebilir. Yeni-Platonculuk hızlı bir şekilde yayılan Hıristiyanlığa karşı verilmiş dinî ve felsefî bir cevaptır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İslam filozofları Aristoteles’e Muallim-i Evvel (ilk öğretmen) unvanını layık görmüşlerdir. Bu kapsamda doğru seçenek B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kinikler Okulu’nun kurucusu Atinalı Antisthenes’tir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’in kullandığı ve çoğunlukla mutluluk diye tercüme edilen eudaimonia kelimesi serpilmek, inkişaf etmek, gelişmek, muvaffak olmak anlamlarını barındırır ve mutluluk kelimesi ile dolaylı ilgisi vardır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Plotinus ahlakı mutlulukla özdeşleştirmekte ve ahlakın amacını insanın mutluluğa ulaşması olarak belirlemektedir.

Yanıt Açıklaması: Kadim Yunan felsefesinin Sokrates ve Platon ile birlikte 3 büyük düşünüründen biri olarak kabul edilen Aristoteles MO¨ 384’te Batı Trakya’daki Halkidiki yarımadasının doğu sahilinde bulunan Stagira’da doğmuştur.

Yanıt Açıklaması: Şüpheciler bilginin imkansız olduğunu düşünmüşlerdir.

Yanıt Açıklaması: Enneadların birinci cildi ahlak hakkındaki meselelere hasredilmiştir. İkinci cildinde evren mevzuu ele alınmaktadır. Örneğin gök cisimlerinin dairesel hareketleri, yıldızların hareketlerinin neden-sonuç ilişkisi dâhilinde açıklanıp açıklanamayacağı, imkân ve gerçeklik gibi hususlar bu cildin başlıca tartışma konularını oluşturmaktadır. Üçüncü cilt kader, aşk, sonsuzluk ve zaman gibi konuları irdelemektedir. Dördüncü ciltte ele alınan meseleler daha ziyade ruh mevzuu üzerine odaklanmaktadır. Ruhun özü, ruh ile ilgili sorular, duyumsama ve hafıza, ruhun ölümsüzlüğü, tüm ruhların aynı olup olmadığı gibi hususlar bu bölümde ayrıntılı olarak tartışılmaktadır. Beşinci cilt idealar mevzuunu ele alırken altıncı cildin konusunu varlık türleri, sayılar, özgür irade ve iyilik gibi hususlar teşkil etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Mutluluğun ön koşulu olan “iyi yaşam”ın, Aristoteles ve takipçilerinin iddia ettiği gibi “kendi özel amacını gerçekleştirme ”ye, Stoacıların iddia ettiği üzere “doğaya uygun bir yasam sürdürmeye” veya Epikürosçulukta benimsendiği biçimiyle “huzurlu olma” ya ve “sarsılmazlığa” (ataraxia) bağlı olması, mutluluğu yalnızca insanla ilgili bir ilke olmaktan çıkaracak ve bütün canlıları kapsayan bir hale sokacaktır. Bu son durumda, söz gelimi bitkilerin de “iyi yasam” sürdürdüğü iddia edilebilecektir. Böylesi bir iddia bitkilerin de pekâlâ mutlu olabileceği anlamına gelecektir. Oysaki bu pek de makul bir iddia değildir. Plotinus’a göre, mutluluk canlı varlıkların ulaşmak istediği bir şeydir. Fakat onu tüm canlı varlıkların nihai amacı olarak belirlemek doğru olmaz. Mutluluk yetkin ve gerçek bir yaşama bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir şey aynı şartlar altında ve aynı anda hem kendisi hem de kendisinden başka bir şey olamaz. Buna çelişmezlik ilkesi denir.

Yanıt Açıklaması: Epiküros derslerini Atina civarındaki bir bahçede vermiştir. Bu nedenle Epikürosçulara “bahçe filozofları” adı da verilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Nous Tanrı’dan sudur eden ilk varlıktır. Nous akıl, zihin, düşünce ve sezgi gibi anlamlara gelmektedir. Nous da tıpkı Tanrı gibi tektir. Çünkü, Plotinus’a göre, Bir’den, yani Tanrı’dan ancak bir sudur eder. Nous evrendeki her şeyin ideasını barındırmaktadır. Nous’un yarattığı ilk varlık Evren Ruhu’dur. Evren Ruhu’ndan ise bireysel ruhlar türemektedir.

Yanıt Açıklaması: Hegemonikon kalpte yerleşmiştir ve tüm ruhsal işlevleri o hayata aktarmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Katalepsis Yunanca bir kelimedir ve “kavramak” anlamına gelmektedir. Zenon’un bilgi teorisi açısından ise objesini aslına uygun bir şekilde, tahrif etmeden yansıtan bir düşüncedir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’e atfedilen eserlerin tamamının ona ait olup olmadığı, metinlerin özgün yapılarını koruyup korumadıkları gibi meseleler tartışılmakla birlikte genel olarak modern Aristoteles çalışmalarının temelini oluşturan külliyat Immanuel Bekker’in derlediği Corpus Aristotelicum’dur.

Yanıt Açıklaması: Plotinus'a göre, güzel ya da çirkin olan şey yalnızca nesne değildir. Güzellik veya çirkinlik nitelemelerini hak eden başka bir unsur daha vardır. Bu, Plotinus’a göre, ruhtur. Çirkin ruh, kendisini maddeye kaptırmış, tiksinti duyduğumuz ruhtur. Ruhu güzel yapan, cisimden uzak durması; akla, ruhsal olana yönelmesidir, erdemlerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’e göre, akla dayalı tüm öğretim ve öğrenim (bilgi diyelim) önceden mevcut olan bir bilgiden doğar. Aristoteles’in bu anlayışı aslında mantık anlayışını da izah etmektedir.