İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Kinikler Okulu’nun kurucusu Atinalı Antisthenes’tir. MO¨ 444-368 tarihleri arasında yaşamış olan Antisthenes’in annesi Trakyalı bir kö- ledir. Babası ise yoksul bir Atinalıdır. Antisthenes önce Sofist Gorgias’ın öğrencisi olmuştur. Daha sonra ise Sokrates’in dostluğunu kazanmıştır. Kinikler Okulu’nun adını nereden aldığına dair iki farklı rivayet vardır. İlkine göre Kinik adı, okulun kurulduğu yerden, yani Kynosargos’tan gelmektedir. İkinci yoruma göre ise, Kinik adı, eski Yunanca’daki kyondan, Türkçe karşılığı ile köpekten gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sokrates, yaşadığı dönemin en meşhur şahsiyetlerinden biriydi. Yazılı bir eseri yoktur. Bir okul kurma çabası içinde de olmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Homeros’ta temel madde okeanostur ve bu su da hareket hâlindedir. Yani hareketin kaynağı aranmamaktadır. Bu kapsamda doğru cevap “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Eski Yunan dünyasında didaktik şiirin babası kabul edilen kişi Hesiodos'dur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Pythagorasçılarda felsefeyle ilgilenmenin amacı, anlamak, öğrenmekten çok arınmak, bilgi yoluyla saflaşmak, evrenin ruhuyla birleşmektir. Bu açıdan Pythagorasçılık bir yaşam tarzıdır ve amaç insanları bilgilendirmekten çok, insan ruhunu kurtarmaktır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hesiodos’un döneminde Eski Yunan dünyasında toprakta çalışan insanlar, şehirlere gelmişlerdir. Çünkü toprak artık verimli olmaktan çıkmış, tarımda yetersizlikler baş göstermiştir. Toprak sahipleri elde edilen üründen daha çok pay istemişler, onun için de tarım alanında çalışanlar şehre gelmiştir. Üç yüz sene kadar devam eden bir kavganın sonucunda toprak el değiştirmiştir; büyük kavgalar, gürültüler çıkmıştır. Belli süreçler sonucunda da demokrasiye geçilmiştir (eşitlikçi yönetim). Süregelen hiyerarşik yapı yıkılmış, tüm bu gelişmelere paralel olarak eski dinsel görüşler de eski inandırıcılıklarını yitirmişlerdir. İnsanlar artık çalışkanlık ve yasalara uyma gibi kavramları önemsemeye başlamışlardır. İşte böyle bir dönemde bu yeni toplumun bir üyesi olan Hesiodos ortaya çıkmıştır. Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Eğer doğa felsefeleri hayatın amacına ve gelecekte alması gereken biçimine dair bize bir şey söylemiyorlarsa, o zaman Sokrates’in hayatın amacının ne olduğu sorusuna bir cevap vermesi gerekecektir. İnsanın geleceğini düşünen Sokrates’in verdiği cevap ‘mutluluk’tur. Ona göre insanın ereği mutluluktur.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Thrasymachus’a göre, hukukun en temel nosyonu olarak kabul edilen adalet yasalara uymaktan ibarettir.

Yanıt Açıklaması: Retorik söz söyleme sanatıdır. Soru kökündeki ifadede geçen beceriye sahip olabilecek olan kişiler ancak retorik konusunda kendilerini geliştirmiş olan kişiler olacaklardır.

Yanıt Açıklaması: Söz, sophos olabilmek için tecrübe ve ahlaki bir iç görgülülüğün olması gerektiğini söyleyen Ksenophanese aittir.Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sokrates bilgisizlik bilincini bilgiye ulaşmada ilk adım olarak kabul etmiştir. Dolayısıyla, kullanmış olduğu felsefe yönteminde mutlak bir bilgiden yola çıkmamıştır.

Yanıt Açıklaması: İnsanlara neşe ve sevinç verdiği düşünülmüş olan tanrı bağ, şarap ve mistik vecd tanrısı olan Dionysos'dur.

Yanıt Açıklaması: Platon ve Aristoteles gibi filozoflar hariç olmak üzere ilkçağ düşünürlerinin eserleri günümüze aktarılamamıştır. Kiminden birer ikişer cümle kiminden ise çok sayıda paragraf günümüzde mevcudiyetini korumaktadır. İlkçağ filozoflarından kalan bu metinlere “fragman” adı verilmektedir. Söz konusu filozofların genel düşüncesi hakkında fikir edinebilmek için fevkalade önemli olan bu parçalar Walther Kranz’ın Antik Felsefe adlı eserinde yer almaktadır. Bu kapsamda doğru seçenek D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kişiyi mutluluğa eriştirecek tek bilgi iyiye veya kötüye ya da neyin iyi ve neyin kötü olduğuna ilişkin bilgidir.

Yanıt Açıklaması: Atom öğretisini asıl geliştiren ve bir ekol olarak yerleştiren kişi Demokritos’tur. O, kendisinden önceki plüralistlerden, Empedokles ve Anaksagoras’tan farklı bir cevher anlayışına sahiptir. Demokritos, evreni oluşturan temel unsurun sonsuz sayıdaki atomlar olduğu kanaatindedir. Ona göre, her cisim kendisinden geriye gidilmesi mümkün olmayan küçük parçalara dek bölünebilir. Artık bölünemeyecek olan nihai unsura Demokritos atom (bölünemeyen) adını vermektedir.

Yanıt Açıklaması: Mitoslar, o mitoslara inanan insan bireylerine ve topluluklarına evrenle, insanla, toplumla ilgili birtakım teorik çözümler önerir. Mythos (mitos), bir yaşama ve düşünme tarzı, dünyayı anlama biçimidir. Bu açıdan yaklaşıldığında doğru cevap “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: bilimsel düşünme biçiminde iyice alışmış olduğumuz sıkı nedensellik bağlarına mitolojik düşüncede rastlamak çok güçtür.

Yanıt Açıklaması: Thales’in felsefesini oluşturduğu görüş ve sorular bir yana bırakıldığında ilk filozof sayılması için gereken bazı ipuçları, onun bilimsel kimliğine bağlı olarak yakalanabilir: her şeyden önce, Thales bilgiyi pratik fayda adına değil, kendinde bir amaç olarak araştırır. Böylece felsefenin yüzyıllar boyunca süregelecek teorileştirme etkinliği, Thales felsefesinin bilimden aldığı ilhamla başlar. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Belirtilen benzetmelerdeki temel felsefe, yerleşik düzene karşı çıkma ve yerleşmiş düşünceleri rahatsız etme güdüsüdür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Plüralist dönemin ilk düşünürü olarak kabul edilen Empedokles (MO¨ 495 – 435), evrenin temelinde dört unsurun mevcut olduğu kanaatindedir. Ona göre, hava, ateş, toprak ve su gördüğümüz bütün nesnel gerçekliği ortaya çıkaran asli^ unsurlardır.