İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Yunan didaktik şiirinin babası olarak kabul edilen şair Hesiodos’tur. Doğru cevap “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Arkhenin niteliği konusunda Anaksimenes Thales'e daha yakın bir duruşa sahiptir. Hocasının ortaya atmış olduğu soyut arkhe düşüncesinden monist düşünceye dönüş sergiler.

Yanıt Açıklaması: Bir din hareketi olan Orphik; şarkıcı, kâhin, büyücü Orpheus’a bağlanır: Orpheus, orphik dinin kurucusu sayılır. rakia’da doğan bu hareket, oradan altıncı yüzyılda Yunanistan’a ve aşağı İtalya’ya geçti. Orphik, dionysik-mistik bir kurtuluş dinidir. Homeros’taki tanrıların dindiremedikleri bir ruh ihtiyacını karşılar, giderir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Hem Herakleitos hem de Parmenides “bir olan”ın “çokluğa” nasıl dönüştüğü sorunu üzerine tartışır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Pre- Sokratik filozoflar bu sorularına yanıt arayışlarını kontrolsüz bir gözlemle sürdürmüş, açıklamalarını akla duydukları sonsuz güvenle deneye başvurmaksızın yapmışlardır. Dolayısıyla bilim ve felsefenin iç içe geçen başlangıçlarının bu aşaması büyük ölçüde spekülasyona dayalıdır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Felsefe tarihi kaynaklarında, antropolojik döne- min ilk temsilcisinin, başka bir deyişle ilk “insan felsefecisi”nin Sokrates olduğuna dair genel bir kabul vardır. İddiaya göre, Sokrates, felsefeyi gökten yere indiren, yaşam ve ahlak üzerinde düşünmeyi zorunlu kılan ilk filozoftur.

Yanıt Açıklaması: Hesiodos’a göre eskiden var olan Altın Çağ olarak adlandırılan bir soy vardır. Bu soy, cennette yaşamış bir soydur ve Kronos tarafından yaratılmıştır ve bir malzemeden insanı şekillendirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sokrates’in yöntemi, çürütücü ve kuşku uyandırıcı (aporetik) olsa da, yıkıcı değildir. Yapıcıdır. Bu yönüyle, Sokrates, bilgiye ulaşmanın imkansızlığını öne süren Sofistlerden kendisini ayırt etmeye özen gösterir. Onun yönteminde bilgi bulunmaktan çok hep aranması gereken bir şey olarak görülür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Miletos Okulu filozofları maddeyi canlı olarak kabul etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Pythagorasçılar arkhen i n say ı o l dugu kanaatindedir. On l ara göre, say ıl ar, evrendeki uyumun, orantılılığın kaynağıdır ve şeylerin ne iseler o olmalarını sağlamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Milet Okulu düşünürleri, Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes’dir. Sokrates'in ölümünün hemen ardından öğrencileri bazı okullara ayrılmışlardır. Bu okullardan olan Kyrene Okulu, Kuzey Afrika'da Kyrene kentinde, Aristoppos tarafından kurulmuştur. Megara okulu, Sokratesçi filozof Eukleides'in kurucusu olduğu felsefe okuludur. Eukleides Megaralı olduğundan okul bu isimle adlandırılmıştır. Elea Okulu, İtalya'nın batı kıyılarında yer alan Alento Irmağı'nın denize döküldüğü yerde kurulan ve bir Yunan kolonisi olan Elea (Elaia) kentinde kurulmuş bir felsefe okuludur. Üç büyük filozofu vardır: Bunlar Ksenophanes, Parmenides ve Zenon’dur. Efes Okulu, M.Ö. 500 yıllarında bir kıyı kenti olan Efes'te kurulmuş Milet Okulu'ndan sonraki felsefe okuludur. Bu okulun başlıca ismi Heraklit'dir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. Demokritos, evreni oluşturan temel unsurun sonsuz sayıdaki atomlar olduğu kanaatindedir.

Yanıt Açıklaması: Mikro ve makro kozmosun yapılarının aynı oluşunun, yani her ikisinin de bir tür havadan, soluktan meydana geliyor oluşunun, bilgiyi olanaklı kıldığı görüşü Pythagorasçı felsefe anlayışında yer alan bir görüştür. Bu sebeple doğru cevap “D” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Thales’ten başlamak üzere, filozoflar gerek bir bütün olarak evreni gerekse tek tek nesneleri meydana getiren temel öğenin (arkhenin, başka bir deyişle cevherin ya da tözün) ne olduğu sorusu üzerinde durmuşlardır. Bu kapsamda doğru seçenek A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Demokritos’un felsefi^ öğretisi kendisinden sonra gelen pek çok düşünürü etkilemiştir. O¨rneğin Epiküros’un atom ve ahlak anlayışı büyük oranda Demokritos’un etkisi altında gelişmiştir.

Yanıt Açıklaması: Felsefe terimi ilk kez ales’ten yüz yıl kadar sonra ortaya çıkan Pythagorasçılar (Psiagorcular ) tarafından kullanılmıştır. İlk filozoflar, daha çok doğa araştırmacısı (physikoi) olarak anılmaktaydılar. Bugün kullanmakta olduğumuz felsefe sözcüğü, dilimize Arapça’daki felasife sözcüğünden geçmiştir. Araplar da bu sözcüğü, Yunancada bilgelik (sophia) sevgisi (philo) anlamına gelen philosophia sözcüğünden uyarlamışlardı. Terim gerçek anlamını Platon ve Aristoteles’te bulmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Apeiron sonsuz, sınırsız ve belirsiz bir ana maddedir.

Yanıt Açıklaması: Aporetik yöntem ile Sokrates muhatabına bilgisizlik bilinci aşılar.

Yanıt Açıklaması: Megara Okulu esas etkisini eristik sanatını geliştirmesi ile doğurmuştur. Eristik sanatta konuşma ve tartışma bir araç değil amaçtır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. “insan her şeyin ölçüsüdür” sözü Protagoras'a aittir.