İlkçağ Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Küçük Sokratik okullar kendi aralarında da ortak bir felsefi düşünce zemini oluşturmayı başaramamışlardır. Bunun temel sebebi Sokrates’in öğretisinin dogma- tik bir karakter taşımamasıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Mythos (mitos), bir yaşama ve düşünme tarzı, dünyayı anlama biçimidir. Mitolojik düşünme elbette evren olayları, yani evrendeki durumlar, ögeler, dönüşüm ve değişimler arasında birtakım bağlar kurmak durumundadır. Fakat mitolojide bu bağlar genellikle çok gevşek biçimde kurulmuştur. Bu yüzden bilimsel düşünme biçiminde iyice alışmış olduğumuz sıkı nedensellik bağlarına mitolojik düşüncede rastlamak çok güçtür. Bu yüzden doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sokratese göre bilginin nihaiyi hedefi mutluluktur. Bunun için ruhun eğitilmesi ve olgunlaştırılması gerekmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bilgi erdemdir; Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir; Sorgulanmamış bir hayat yaşanmaya değer olmayan bir hayattır; Kendini bil, sözleri Sokrates' aittir.  Bilgi güçtür sözü ise Sokrates'e ait değildir. Doğru Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İlkçağ doğa filozoflarından bir kısmı, her şeyin tek bir öğeden meydana geldiğini düşünmektedir. Örneğin Thales bu öğenin su olduğu kanaatindedir.

Yanıt Açıklaması: Sokrates, diyaloglarında, her şeyden önce, konuştuğu kişilere bilgisizliklerini göstermek ister. S¸öyle de söyleyebiliriz: Bir konuya dair konuşurken, Sokrates, muhatabının konu hakkındaki ha^lihazırda var olan bilgilerine dair şüpheler uyandırır. Bu bilgilerin doğruluğunu sorgulayıcı sorular sorar.

Yanıt Açıklaması: Philo sözcüğü sevgi, sophos ise bilgelik anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Phaidon, Sokrates’in en çok sevdiği öğrencileri arasındadır. Sefil bir kölelik hayatından sonra Sokrates tarafından satın alınarak özgürlüğünü elde etmiş birisidir.

Yanıt Açıklaması: Eski Yunan felsefesinin temel problemleri de bu mitolojik düşünmelerden ortaya çıkacaktır. Bu konuda Eski Yunan dünyasının iki temel kişisi vardır: Homeros ve Hesiodos. Homeros’un, aşağı yukarı MO¨ 800’lerde yaşadığı söylenir. Destanlarında, MO¨ 1200’lü, 1100’lü yılları anlatır. Bunlar, bir toplumun efka^rından çıkmış açıklama biçimleridir. Anlatılan öyküler, Eski Yunan dünyasının belkemiğini oluşturuyor. Homeros’un eserlerine yakından baktığımızda, bütün bu sorulara cevap verdiğini görürüz. Homeros belli bir anlamda Eski Yunan dilinin temsilcisidir.

Yanıt Açıklaması: Gerek Hesiodos’un gerekse Homeros’un fikirleri Eski Yunan felsefesine şu temel kabulleri sağlamıştır: 1. Homeros’un doğuştan erdem fikri. 2. Hesiodos’un kötümser tarih anlayışı. 3. İnsan bilgisi ile tanrısal bilgi ayırımı. 4. Doğada bir düzenlilik olduğu fikri. 5. Kulaktan duyma bilgilerle doğrudan görmenin bilgisi arasında ayrım yapılması. 6. Evrenin temel maddesinin ezelî ve ebedî olduğu fikri. 7. Bu maddenin belli bir zaman içinde, oluşum ve dönüşümlerle, kosmos hâline geldiği fikri. 8. Ana maddenin canlı olarak tasavvur edilmesi, böylece onun dönüşüm nedeninin ne olduğuna ilişkin sorunun belli bir biçimde cevaplanmasının sağlanması. 9. Başlangıçta var olduğu kabul edilen belirsiz, sınırsız, şekilsiz maddenin belirli, sınırlı, şekilli kosmos hâline dönüşmüş olduğu fikri. Bu bilgilerin ışığında doğru cevap “E” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Prometheus, pek çok kişi tarafından felsefe tarihinin piri olarak görülür. İdeal dünya ile reel dünyayı birbirinden ayırmıştır. Prometheus, insanlara bilgeliği, tekniği ve insan olmayı öğreten tanrıdır. Ama bu tanrının özelliğinde ikiyüzlülük ve kandırma yatar.

Yanıt Açıklaması: Miletos Okulu ile Pythagorasçılar arasındaki fark Miletos okulu ''maddi neden''e Pythagorasçılar ''Formel neden'e yönelmiş olmalarıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Nous akıl, zihin, bilinç gibi anlamlara gelmektedir. Kavram ilkçağ felsefesinde yaygın bir kullanıma sahiptir. Aynı kavram vasıtasıyla gönderme yapılan “kurucu güç” söz gelimi Platon ve Plotinus’un düşüncesinde de yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Homeros’un, aşağı yukarı MÖ 800’lerde yaşadığı söylenir. Destanlarında, MÖ 1200’lü, 1100’lü yılları anlatır. Bunlar, bir toplumun efkârından çıkmış açıklama biçimleridir. Anlatılan öyküler, Eski Yunan dünyasının belkemiğini oluşturuyor. Homeros’un eserlerine yakından baktığımızda, bütün bu sorulara cevap verdiğini görürüz. Homeros belli bir anlamda Eski Yunan dilinin temsilcisidir. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Platon ve Aristoteles tarafından kurulmuş olan Sokratik Okullar "Büyük Sokratik Okullar" olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar mitolojik esaslı düşünme her düşünme gibi bize varlık, hayat, ahlak, doğa, ölüm, din gibi konularda cevaplar verse de, bunların cevapları mitolojiler için çok açıktır ve bu yanıtların sorgulanması da beklenmez. Bu özellikleriyle mitoloji uzun süre gücünü ve etkinliğini korumuşsa da MO¨ 8.-5. yüzyıllar arasında eski gücünü giderek yitirmiş, a^deta çöküş sürecine girmiştir. Bu yüzyıllarda mitolojinin artık insanları tatmin edecek bir düşünme çerçevesi kalmamıştır. Bunda Eski Yunan'da zengillik ölçütünün topraktan paraya dönüşmüş olmasıyla birlikte gelişen siyasi ve sosyal dönüşümlerin etkisi büyüktür.

Yanıt Açıklaması: Evrenin yapısını çıplak gözle ba- kınca üç kısma ayırmaktadırlar: Gökyüzü, yeryüzü ve sular. Ancak gökyüzü ile yeryüzü arasında, bir hava olayı vardır. Yani sıradan, yalınkat bir insanın dikkatini çeken dört temel konu vardır. Gökyüzüne çıplak gözle bakınca, onu bir kubbe biçiminde görürüz.

Yanıt Açıklaması: Sokrates hep Sokrates olarak kalmayı seçmiş ve kendisine sadık kalmıştır. Ölümü bile dingin ve korkusuzca karşılamıştır.

Yanıt Açıklaması: Anaksimandros’a göre, her şeyin iç içe geçtiği ve kendisinden türediği başlangıçtaki bu kütle apeirondur. Apeiron sonsuz, sınırsız ve belirsiz bir ana-maddedir. Tüm var olanların kendisinden meydana geldiği apeiron, aynı zamanda var olan her şeyin tekrar kendisine döneceği şeydir. Zıtlıkları bir arada barındırması apeironu tüm var olanların kaynağı yaptığı gibi tüm yok olanların da gideceği yer yapar.

Yanıt Açıklaması: Pythagorasçılar uyumlu seslerle sayısal oranlar arasındaki bağlantıdan hareketle, uyumu sağlaya-nın sayı olduğu ve bu nedenle evrendeki düzenin ardında yatan arkhenin de sayı olduğu görüşüne ulaşırlar. Doğru cevap B seçeneğidir.