Aile Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Teknolojiyi üretime uygulayan Avrupalılar fiyat ve kalite açısından rekabet üstünlüğüne sahiptir. Verimdeki artış nedeni ile birim maliyetler düşüktür. Çok miktarda ve çeşitte daha yüksek kaliteye sahip ucuz mallar dünya pazarlarını istila etmektedir. Avrupalılar, girdikleri ülkelerin geleneksel üretim güçlerini piyasalardan silmektedir.

Yanıt Açıklaması: Burton, uluslararası ilişkiler yerine dünya toplumunun kavranması gerektiğini söylemektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ekonomisini kapitalist dünyayla bütünleştiren mekanizmaların ilki ticaret,  ikincisi ise borçlanma olmuştur. Kapitalizmle bütünleşmenin üçüncü mekanizması ise, yerli işgücü istihdamına yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Duygusal/ psikolojik bağımlılık modelinde duygusal alanda aileler ve aile bireyleri arasında karşılıklı bağımlılık görülürken, maddi alanda hem birey, hem de aile düzeyinde bağımsızlık söz konusudur. Aile ilişkileri, ataerkilliğin önemini yitirmesi, kadının aile içinde yükselen statüsü ve azalan erkek çocuk tercihleri ile şekillenmektedir. Bu modelde kişiler arasında maddi olmayan bir bağımlılık söz konusudur. Çocuk yetiştirmede özerkliğe yer verilmektedir. Yaşlı ana-babanın yetişkin evlâda olan maddi bağımlılığının azalması nedeniyle çocuğun özerkliğinin aile ihtiyaçları için artık bir tehdit oluşturmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Refah devleti ya da sosyal devlet geleneği, 1840’larda, Alman Şansölyesi (başbakan) Otto Von Bismarck’ın (1815–1898) yönetiminde Almanya’da başladı. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Klasik çekirdek ailenin yaygınlığı darbe almakta, toplumda yalnız yaşayanların ya da çocukları ile yaşayanların sayısı artmaktadır. Ailenin istikrarsız olduğu bu koşullarda kadınların çocuk doğurma ile ilgili tercihleri nüfusun yenilenmesini riske atacak şekilde olumsuz olma eğilimi taşımaktadır. Bir yanda evlilik dışı doğan çocuk sayısı artmakta, biyolojik üreme geleneksel aile yapısının dışında gerçekleşmektedir. Bilinçlenen kadınlar doğurdukları çocuk sayısını sınırlamakta ya da ilk çocuğun doğumunu ertelemektedir. Bir diğer grup ise sadece kendisi için çocuk doğurmakta ya da evlât edinmektedir. Bu eğilimlere bakarak ailenin sonu gelmiştir dememekle birlikte bildiğimiz biçimiyle ailenin sonu gelmiştir demek mümkündür. Çekirdek aile ve ataerkil egemenliğe dayalı aile ciddi baskı altındadır. C seçeneğinde biyolojik üremenin geleneksel aile yapısında gerçekleştiği söylendiğinden cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bağımlılık modeline, ataerkil aile yapısına sahip, aile ve insan ilişkilerinin güçlü bir şekilde korunduğu geleneksel kırsal toplumlarda rastlanmaktadır. Dünyanın birçok yerinde yaygındır. Yapısal geniş aile ya da işlevsel geniş aile özelliklerine sahiptir. İşlevsel geniş aileler, hane halkı yapısı bakımından çekirdek yapıya sahip olsalar da tarımsal üretim ve tüketim, çocuk bakımı, evde yiyecek üretimi gibi aile işlevlerini paylaştıkları için geniş aile gibidirler. Aile diğer akrabalarla bağımlılık içindedir.

Yanıt Açıklaması: Doğurganlığı azaltmayı teşvik eden politikalar anti-natalist politikalar olarak da bilinmektedir. 1955’den sonra belirtileri görülmeye başlayan bu politika, 1965’de yasal düzenlemesine, 1980’de anayasal ifadesine kavuşmuştur. Bu dönemin nüfus politikalarının temel amacı, gebeliği önleyici yöntem kullanımını yaygınlaştırarak doğurganlığı düşürmek, sağlık hizmetlerini iyileştirerek ölüm hızlarını düşürmek ve Türkiye’den yurt dışına işgücü göçünü teşvik ederek işsizlik baskısını hafifletmek olmuştur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Karma ekonomide devlet ve özel sektör birleşerek ekonomik problemleri birlikte çözmektedir. Devlet vergilendirme, transfer ödemeleri, savunma ve polis hizmetleri aracılığı ile kararları etkilemektedir ve bireylerin kendi çıkarlarını takip etme alanlarını düzenlemektedir.

Yanıt Açıklaması: Kadınlara genel seçimlerde oy hakkı 1934 yılında tanınmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüze kadar insanlığın yaşam koşullarını etkileyen üç büyük devrim yaşanmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kapitalizm ve ona alternatif olarak 1917 Ekim Devrimi ile SSCB’de hayat bulan sosyalizm (komünizm) kendi merkez ve çevre ülkelerini yaratarak 1990lı yıllara gelmişlerdir. 1989 yılında Berlin Duvarı’nın yıkılması ve Doğu ve Batı Almanya’nın birleşmesinin ardından 1991 yılında S.S.C.B dağılmıştır. 1991’de Sovyetler Birliği’nin resmi varlığına son verilmesi ve bu birliğe bağlı 15 Cumhuriyet’in tek tek bağımsızlıklarını ilân etmesi, söz konusu coğrafya’da merkezi planlamaya dayalı sosyalist sistemin de sonu olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Medeni Kanun değişikliğine ilişkin talepler uzun yıllar sonuçlanmadan sürüncemede kalmıştır. 1990lı yıllarda kadınların talepleri yönünde değişimler yapılmıştır. Örneğin, kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan 159. madde Anayasa Mahkemesi tarafından 1990 yılında iptal edilmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çocuğun değeri araştırmaları, üç farklı aile modelinin oluşturulmasına yardımcı olmuştur. Kâğıtçbaşı’nın önerdiği aile değişimi kuramı, üç farklı aile ilişkisi kalıbını inceleyen genel bir modeli ve bu modellerden birine doğru sistematik değişimi içermektedir. Bu yaklaşımla üç farklı aile modeli geliştirilmiştir: Bağımlılık modeli Bağımsızlık modeli Duygusal, psikolojik bağlılık modeli Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Toplumların, ekonomik, politik ve kültürel değişim ilişkileri içinde mekâna bağımlılığın en yüksek olduğu alan ekonomik değişimdir. Ekonomik faaliyetler, üretim faktörlerinin yani emeğin, sermayenin ve ham maddelerin belirli bir bölgede yoğunlaşmasını gerektirmektedir. Maddi değişim, toplumsal ilişkilerin yerel olmasını gerektirmektedir.

Yanıt Açıklaması: 2. Dünya Savaşı sürerken Beveridge tarafından hazırlanan raporda sosyal sigortalar ve ilgili hizmetler  konusundaki raporda bireylerin düzenli gelirlerini tehdit eden her şey risk olarak görülenler bunlardır: Hastalık, iş kazası, ölüm, yaşlılık, analık, işsizlik. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Aile politikaları, ailenin bütün işlevlerinin geliştirilmesini ve yönlendirilmesini amaçlayan politikalardır. Örneğin, ailenin kuruluşu, sonlandırılışı, yaşlılar, çocuklar, eşler konusundaki işlevlerinin yönlendirilmesi hedeflenebilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Gebeliği önleyici ve istenmeyen çocukları düşürücü ilaçların Türkiye’ye girişi yasaklanmış, isteyerek düşük yapmak suç kabul edilmiş ve ceza kapsamına alınmıştır. 1930’larda nüfus artışını sağlama görevi Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğuna verilmiştir. 1950'lerden itibaren nüfus hızlı artış sürecine girmiştir. Aile planlaması ile ilgili tartışmalar Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963) çerçevesinde başlamış olmakla birlikte yasalaşması 1965 yılını bulmuştur. Kürtajın yasaklanması gibi bir politika uygulanmamıştır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ekonomisini kapitalist dünyayla bütünleştiren mekanizmaların ilki ticaret olmuştur. 1838 yılında İngiltere ile yapılan Balta Limanı Ticaret Antlaşması bu mekanizmayı işletmenin ilk aracıolmuştur (Pamuk, 1994: 68-73). Zaten kolay ticaret yapılan Osmanlı İmparatorluğu böylece tam bir serbest ticaret bölgesi haline gelmiştir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Çocuğun ekonomik değerini ve yaşlılık güvencesi değerini ön planda tutan sosyalleşme değerleri ve özellikle erkek evlât tercihi yaygındır.