Aile Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Yönetimdeki ittihatçı kadroların çabaları ile gerçekleştirilen 1913 ve 1915 sanayi sayımları, kimi eksik yönlerine rağmen, dönemin sanayi yapısı ile ilgili bilgi vermektedir (Buğra, 1995: 67-74). 1915 sanayi sayımına göre, imparatorluk sınırları içinde 10’dan fazla işçi çalıştıran 264 fabrika bulunmaktadır. Bunların yarıdan fazlası İstanbul ve çevresinde yer almaktadır. Daha sonra İzmir ve Bursa gelmektedir. Bu verilerden sanayi tesislerinin dar bir coğrafyada yoğunlaştığı anlaşılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenlik sözcüğü, ilk kez Roosevelt tarafından sosyal güvenlik yasası (social security act) olarak 1935’de kullanılmıştır. Kavramın içeriği ise, 1942’de henüz 2. Dünya Savaşı sürerken Beveridge tarafından hazırlanan raporla sosyal sigortalar ve ilgili hizmetler (social insurance and alied services) konusundaki raporla doldurulmuştur. Rapor’da bireylerin düzenli gelirlerini tehdit eden her şey risk olarak görülmektedir: hastalık, iş kazası, ölüm, yaşlılık, analık, işsizlik. Bu risklere karşı öngörülen güvenlik sisteminin üç temel özelliği vardır: • Nüfusun genelini kapsamaktadır. • Tek bir primle tüm riskler için telafi önerilmektedir. • Merkezi bir sistemdir. Diğer bir ifade ile önerilen program karşılıklılık ve evrensellik ilkesinin bir karışımıdır. Hizmetten yararlanmak isteyen kişi bir prim ödemektedir. Diğer bir ifade ile hizmet bir prim karşılığı sunulmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı’nın karşılığında daha fazlasını ödemeden kredi bulmasının nedeni Osmanlı ilişkilerinde birbirleriyle rekabet halinde olan emperyalist güçlerden kaynaklanmaktadır. Siyasi ve ekonomik nedenlerle Avrupa devlet adamları politik çevrelerini kullanarak finans çevrelerini Osmanlılara borç vermeye razı etmektedirler. İlk kez 1854 kırım savaşı nedeniyle borçlanan Osmanlı 1875 yılında almış olduğu kredilerin faizlerini ödeyemez hale gelir. Bu durum 1881 yılında Düyun-u Umumiye idaresinin kuruluşuna neden olur. Bu Osmanlı İmparatorluğu’nun mali egemenliğinin dolaylı olarak meşruiyetini kaybetmesi anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’nin de bu yeni sistem içinde ABD’nin nüfuzuna gireceği daha savaş bitmeden kesinleşmiştir. Dünya ekonomisinin merkezlerinde yeniden serbest dış ticaret doktrini egemen olmakta, sermaye hareketlerine konan sınırlamalar kalkmakta ve Amerikan kaynaklı yatırımlar, dış yardım ve krediler, bu genişleme sürecinin kritik araçları haline gelmektedir. Peş peşe Türkiye’ye gelen Amerikan uzman heyetlerinin de katkısı ile dış yardımsız kalkınmak imkânsızdır düşüncesi, politika yapıcılar arasında yaygın kabul görmeye başlamıştır. Böylece savaş yıllarında kendi yağında kavrulmuş ve kendi olanakları ile sanayileşme hamlesini tetiklemiş olan Türkiye, dışa bağımlı bir kalkınma sürecine girmiştir. Türkiye, IMF, Dünya Bankası ve Avrupa İktisadi İşbirliği Örgütü’ne 1947’de, NATO’ya 1952’de üye olmuştur. Çoğu Amerikalı olan ve sistemli bir şekilde devletçi-korumacı politikalara son verilmesini telkin eden yabancı uzmanlar iktisat politikalarının yönlendirilmesinde etkili olmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa ile artan ticaretin Osmanlı üreticileri üzerinde iki olumsuz etkisi olmuştur. İlk olarak ithal edilen ucuz mamuller pazarı istilâ etmiş ve geleneksel üretimin iflasına neden olmuştur. İkinci etki ise ihracat imkânlarının ortaya çıkışı ile yerli sanayinin kullandığı hammadde fiyatlarının çok yükselmesidir. Böylece pek çok tezgâh kapanmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İttihatçıların ulusal girişimci sınıfı desteklemek üzere 1913’te ilan ettikleri Teşvik-i Sanayi Kanunu Cumhuriyet Dönemi’nde,1927 yılında, yeni bir kanunla değiştirilinceye kadar yürürlükte kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: Radikal bir tedbir olarak 1972 den beri tek çocuk politikasını takip eden ülke Çin dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de aile sorunları ile ilgili sosyo-kültürel farklılıklar, bölgesel farklılıklar, değerler arasındaki farklılıklar Japonya’dan çok daha fazla problemli alanlar olarak görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ayni yardımlar; hizmetin ücretsiz, genellikle bir kamu kurumu aracılığı ile sunulmasını içermektedir. Çalışan kadınlar için ebeveyn izin düzenlemeleri, aile politikalarındaki ayni yardımlar içerisine girmektedir. Doğru cevap A'dır.