Aile Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: 1926 yılında İsviçre Medeni Yasası örnek alınması ve yasanın yürürlüğe girmesinin meclis tarafından kabul edilmesi sonucunda eğitim, çalışma ve evlilik ile ilgili kadınlarla erkeklerin eşit haklara sahip olması sağlanmış, 1930 ve 1934 yıllarındaki düzenlemelerle kadınların seçme, seçilme hakları tanınmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dağıtım esasına dayalı sosyal güvenlik sistemlerinde aktif sigortalıların sayısının sistemden aylık alanların sayılarına oranı, ideal olarak yedi yada sistemin kendini finanse edebilmesi için en az dört olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde, konut ihtiyacı birkaç kaynaktan beslenmektedir: • Hızlı nüfus artışı • Hızlı kentleşme ve onun yarattığı köyden kente göç • Aile yapısındaki değişme • Kurumsallaşmayı başaramamış konut finansmanı

Yanıt Açıklaması: Nüfusla ilgili gelişmeler nüfus artışının kontrol altına alınması gerektiğine işaret etmektedir. Türkiye’de aile planlaması ile ilgili üç gerekçe ileri sürülmektedir: Ekonomi ile ilgili gerekçe, kişi başına düşen geliri arttırmanın yollarından birinin nüfus artış hızının azalması olmasıdır. Sağlıkla ilgili gerekçe, hijyenik olmayan ortamlarda çocuk düşürmenin yol açtığı anne ve bebek ölümlerini engellemek amacını taşımaktadır. Toplumsal gerekçe ise aile planlaması programlarının yaygınlaştırılması ile kırsal ve kentsel bölgeler arasındaki adaletsizliği önleme amacını taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ekonomisini kapitalist dünyayla bütünleştiren mekanizmaların ilki ticaret olmuştur. 1838 yılında İngiltere ile yapılan Balta Limanı Ticaret Antlaşması bu mekanizmayı işletmenin ilk aracı olmuştur. Osmanlı ekonomisinin kapitalist yörüngeye sokulmasının ikinci aracı borçlanma olmuştur. Osmanlı ihracatı, Avrupa mallarını satın alacak yeterli fonu sağlayamamaktadır. Mallara alıcı bulmak için Avrupa finans çevreleri bu fonları Osmanlı ekonomisine enjekte etmek zorunda kalmaktadırlar. Kapitalizmle bütünleşmenin üçüncü mekanizması, yerli işgücü istihdamına yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımları dır. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları üretimin büyümesi açısından önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Bağımlılık modeli, ataerkil aile yapısına sahip, aile ve insan ilişkilerinin güçlü bir şekilde korunduğu geleneksel kırsal toplumlarda rastlanmaktadır. Dünyanın birçok yerinde yaygındır. Yapısal geniş aile ya da işlevsel geniş aile özelliklerine sahiptir. İşlevsel geniş aileler, hane halkı yapısı bakımından çekirdek yapıya sahip olsalar da tarımsal üretim ve tüketim, çocuk bakımı, evde yiyecek üretimi gibi aile işlevlerini paylaştıkları için geniş aile gibidirler. Aile diğer akrabalarla bağımlılık içindedir. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Uzayın keşfi oluşum dönemi içinde yer almaz.

Yanıt Açıklaması: Batı öncülüğünde gelişen bilimsel tanımlamaya göre, 1989 yılını takiben gelişen süreçte merkezi lanlamanın ortadan tamamen kalktığı ülkeler “Geçiş Ekonomileri” olarak isimlendirilmiştir. Tam anlamı ile piyasa ekonomisine geçmemekle birlikte Çin dâhil tüm eski sosyalist ülkeler “merkezi plânlamadan serbest piyasa ekonomisine yönelen” ülkeler olarak tanımlanmıştır (Çokünlü, 2007: 2). Farklı ülkelere ait geçiş serüvenleri, geniş bir bilim adamı topluluğu tarafından incelenmekte ve geçiş ekonomisi literatürü gün geçtikçe zenginleşmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Georges ve diğerleri 27 ayrı ülkedeki üniversite öğrencileri arasında yapılan araştırma sonuçları da psikolojik /duygusal bağlılık modeline destek vermektedir. Sonuçlar aşağıdaki gibi sıralanabilir: Sosyo- ekonomik gelişim, aile hiyerarşisini azaltır ve özerkliği arttırır. Pek çok ülkede üniversite öğrencileri aile hiyerarşisini reddetmişlerse de duygusal bağlar en sağlam evrensel değerlerdir. Duygusal ve faydacıl aile rolleri her ülkede ayrışmıştır. Refah toplumlarında bile reddedilen aile hiyerarşisi ile birlikte yakın aile ilişkilerinin varlığı görülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Türkiye, neoliberal iktisat politikalarını 24 Ocak 1980 Kararları ile uygulamaya sokmuştur. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Batı ailesinin özellikleri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır: Bağımsız ilişkiler sistemidir. Akrabalardan bağımsızdır. Kendi başına çekirdek bir birimdir. Aile içinde kişiler birbirlerinden iyi belirlenmiş sınırlarla ayrılmıştır. Bu model bütünü temsil etmemekle birlikte orta sınıf Amerikan ailesinin dünya görüşünü yansıtmaktadır. Modernleşme kuramı’nın değişime bakışı durağandır. Evrimsel bir ilerleme sonucunda er geç Batı modeline ulaşılacağını ileri sürmektedir. Modernleşme varsayımı Batıdan farklı olanı yetersiz görmektedir. Bu görüş, özellikle ekonomik gelişme ile ilgili tartışmalarda etkili olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ana babalar tarafından çocuklarına atfedilen ekonomik değer, çocukların sağladığı maddi faydalarla ilgilidir. En önemli ekonomik değer yetişkin evlâdın ana babaya sağladığı yaşlılık güvencesidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1990’lı yıllarda 2,2 milyon olan yaşlı nüfusun hacmi günümüzde iki kattan daha fazla artarak 4,9 milyona ulaşmıştır, 2023 yılında 8 milyona ulaşması beklenmektedir. Sayısal artışın yanında yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı da artmaya devam edecektir. Günümüzde yüzde 7  seviyesinde olan yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki payı, 2023 yılında yüzde 10’lara çıkacaktır.  Bu durum  Türkiye’de bugüne kadar genç nüfusun gereksinimlerine göre şekillenen sosyal politikaların artık  yaşlı   nüfusun gereksinimlerine göre şekillenmesi gerektiğini göstermektedir. Cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel aile de çekirdek yapıya sahiptir. Ancak ileri derecede sanayileşmiş ülkelerde var olandan daha farklı aile içi ilişkiler söz konusudur. Babanın otoritesinin gücü bakımından ataerkil özellikler varlığını korumaktadır. Ailede kazanılan paranın kontrolü genelde babadadır. Paranın karı-koca tarafından ortaklaşa yönetilme oranı düşüktür.Kentsel aileler, çocukları için genellikle en yüksek eğitim düzeylerini hedeflemektedirler. Kentte yaşarlar. Kırsaldaki bölgeler kentlerden ayrı değerlendirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Geriatri, yaşlılık hâlinde ortaya çıkan hastalıkların içeriği ile ilgilenen, yaşlılıktan doğan hastalıkların koruyucu, tedavi edici, rehabilite edici ve sosyal yönleri ile ilgilenen tıp biliminin bir dalıdır. Sosyal Geriatri yaşlanma sürecinin ve yaşlı hastalıklarının sosyal boyutu üzerinde durmaktadır. Sosyoloji, toplumsal grupları, örgütlenmeleri, kurumları, kurumlar arası ilişkileri, toplumsal yapıda meydana gelen değişim ve gelişim süreçlerini, toplumsal olay ve olguları bilimsel yöntem ve araştırma teknikleri kullanarak inceleyen ve bilimsel sonuçlara ulaşan bilim dalıdır. Gerontoloji , fizyolojik olarak yaşlanmanın sosyoekonomik, biyolojik ve sosyolojik yönlerini ilmî metotlarla inceleyen bir disiplindir. Gerontoloji, daha çok yaşlanma süreciyle ilgilenirken, geriatri daha çok yaşlılarda görülen hastalıkların tedavisi üzerine çalışmalar yapmaktadır. Sosyal Gerontoloji Bilimi, Gerontoloji Bilimi’nin bir alt disiplinidir. Gerek Sosyal Gerontoloji , gerekse Sosyal Geriatri yaşlanma sürecinin ve yaşlı hastalıklarının sosyal boyutu üzerinde dururken, Sosyal Gerontoloji’nin alanı daha geniştir ve soruda verilen kapsamlı tanımın karşılığıdır.

Yanıt Açıklaması: Kapitalizm gelmeden önce Osmanlı düzeni, kendisinden önce gelen Bizans ve Doğu Roma örneklerini andırmaktadır (Keyder, 1993: 15-16) Bizans imparatorları iktidarın meşruiyetini korumanın yolunu bulmuşlardır. Bağımsız köylülerin her yıl ödemeleri gereken verginin aksatılmadan ödenmesini sağlamakgerekmektedir. Ticaret, etkin bir vergilendirme ve ülke sınırlarının serbest ticarete kapatılması yolu ile merkezi otorite tarafından kontrol altına alınmıştır. Böylece iktisadi artığın yeterli bir bölümünün saraya aktarılması iktidarı sürdürmenin garantisi olmaktadır. Aynı yaklaşım Osmanlı’da da bulunmaktadır. Bu nedenle imparatorluğun topraklarının çoğu küçük birimler halinde dağılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İttihatçıların ulusal girişimci sınıfı desteklemek üzere 1913’te ilan ettikleri Teşvik-i Sanayi Kanunu Cumhuriyet Dönemi’nde,1927 yılında, yeni bir kanunla değiştirilinceye kadar yürürlükte kalmıştır. Vergi muafiyetleri, yerel üretimde kullanılacak ithal girdilerin gümrük muafiyetleri, fabrika inşası için devlet arazilerinin karşılıksız kullanılması gibi teşvikler sağlayan bu kanun ittihatçıların ulusal sanayi geliştirme konusundaki kararlılıklarının önemli bir göstergesidir.

Yanıt Açıklaması: Medeni Kanun değişikliğine ilişkin talepler uzun yıllar sonuçlanmadan sürüncemede kalmıştır. 1990lı yıllarda kadınların talepleri yönünde değişimler yapılmıştır: •  Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan 159. madde Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir (1990). •  Kadının kocasının soyadı ile birlikte kendi soyadını da taşıyabilmesine izin verilmiştir (1997). •  Bakire, dul, boşanmış gibi tanımlar nüfus ka^ğıtlarından çıkarılmıştır. •  Zina suç olmaktan çıkarılmıştır. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet ve iş dünyası arasındaki gerilimi şiddetlendiren iktisat politikası uygulamalarından birisi 1942’de yürürlüğe giren Varlık Vergisi’dir. Bu vergi ulusal burjuva yaratma hedefine hizmet etmiş ve önemli miktarda zenginlik kaynağının Gayri-Müslimlerden, Müslümanlara geçmesine neden olmuşsa da iş a^lemi üzerinde yol açtığımanevi yıkım, elde edilen maddi kazançların faydasını kısıtlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kapitalizm gelmeden önce Osmanlı düzeni, kendisinden önce gelen Bizans ve Doğu Roma örneklerini andırmaktadır. Bizans imparatorları iktidarın meşruiyetini korumanın yolunu bulmuşlardır. Bağımsız köylülerin her yıl ödemeleri gereken verginin aksatılmadan ödenmesini sağlamak gerekmektedir. Ticaret, etkin bir vergilendirme ve ülke sınırlarının serbest ticarete kapatılması yolu ile merkezi otorite tarafından kontrol altına alınmıştır. Böylece iktisadi artığın yeterli bir bölümünün saraya aktarılması iktidarı sürdürmenin garantisi olmaktadır. Aynı yaklaşım Osmanlı’da da bulunmaktadır. Bu nedenle imparatorluğun topraklarının çoğu küçük birimler halinde dağılmaktadır.