Aile Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler nüfus programlama kurumuna göre ise dünya nüfusunun 6 milyara ulaştığı tarih 12 Ekim 1999’dur.

Yanıt Açıklaması: Ülke içindeki gelir dağılımının adil olup olmadığını ölçmek için iktisatçılar çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir. Bunlar arasında en yaygın olarak kullanılanları kişisel gelir dağılımından yola çıkarak sonuca ulaşılmasını sağlayan Lorenz eğrisi ve buna dayanılarak oluşturulan Gini katsayısıdır. Gini katsayısı sıfıra ne kadar yakınsa gelir dağılımı o kadar adil, bire ne kadar yakınsa gelir dağılımı o kadar bozuk demektir. Türkiye'nin 2010 yılına ilişkin gelir dağılımı anketi sonuçlarına göre Gini katsayısı 0.40 olarak hesaplanmıştır. Gelir dağılımı düzgün ülkelerde bu oran 0.30 dolayında hesaplanmaktadır. Bu durunda Türkiye gelir dağuılımı bozuk ülkeler arasında yer almaktadır. Günümüzde daha eşitlikçi bir gelir dağılımı için hükümetler gelir ve serveti fakirlere doğru yeniden dağıtmaktadır. Gelir dağılımdaki adaletsizliği gidermenin bilinen en iyi yöntemi dolaysız vergilerin etkin biçimde kayıp ve kaçağa izin vermeksizin uygulanmasına geçmektir. Gelir dağılımının daha adil olduğu ülkelerde dolaysız vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki oranı yüzde 50 ya da üzerinde paya sahiptir. Türkiye'nin 2011 yılı bütçe gelirlerinin dökümünde dolaysız vergiler toplamının 82.1 milyar Türk lirası ve dolaylı vergiler toplamının 171.7 milyar Türk lirası olduğu görülmektedir. Buna göre Türkiye'nin toplam vergi gelirlerinin yüzde 33'ü dolaysız, yüzde 67'si dolaylı vergilerden oluşmaktadır. Dolaylı vergilerin yüzde 91'i harcamalar üzerinden alınan Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi gibi vergilere dayanmaktadır. Bu durumda Türk vergi sistemi asıl olarak harcanmalar üzerinden ayakta duran bir sistemdir. Dolaylı vergilere yüklenmenin devlete ve malı satan satıcıya sağladığı bir takım avantajlar olmakla birlikte dolaylı vergiler nispi olarak düşük gelirliden daha çok vergi alınmasına yol açmaktadır ve adaletsiz bir sonuç yaratmaktadır. Bu durumda Türkiye'nin gelir dağılımı bozukluğuınu düzeltmenin yolu dolaylı ve dolaysız vergiler arasındaki çarpıklığı düzeltmekten geçmektedir.

Yanıt Açıklaması: Levy modernleşen tüm toplumlarda güç kaynaklarından yararlanmayı düşünebilen öncü insanların varlığından söz etmektedir. Benzer olarak modern toplumlarla, geleneksel toplumlar ilişkiye girdiğinde modern toplumlarda var olan refahı kendi ülkelerine getirmek isteyen bir grup insan modernleşme yönünde çaba harcamaktadır. En çok taklit edilen ülke ise en modern ülke olan ABD’dir.

Yanıt Açıklaması: Bunun için iki ayrı yoldan yürütülen çalışmalardan bahsetmek mümkündür. Yiyecek sayısının daha fazla artması için yapılan kimyasal, genetik ve ekonomik çalışmalarla; insan sayısının artış hızını kesmek için yapılan sosyolojik, biyolojik vb çalışmalar.

Yanıt Açıklaması: Ruggles’a göre ise, bu gelişme büyük yapıdan küçüğe doğru dönüşmemişti. Ona göre, 19.yüzyıl öncesinde Kuzey Avrupa’da ana baba, evli çocuklar ve torunların bir arada yaşadığı hane halklarına çok rastlanmıyordu (Ruggles, 1986: 93). Bu durum, nüfusun demografik bir özelliği olan yaştan kaynaklanıyordu. 19. yüzyıl öncesi Avrupa’da insanların ömrü çok uzun değildi.

Yanıt Açıklaması: Kentleşmeye yol açan nedenler, kırdan kente göç, doğal artış ve yeniden sınıflandırmadır.

Yanıt Açıklaması: Ailenin olumlu işlevlerinin yanında bazı olumsuzluklar da içerdiğini savunan görüşlerden de söz edilmelidir. Örneğin, Cooper’a (1972) göre aile, üyelerinin kendi bireysel özgürlüklerini yaratmalarına ve yaşamalarına engel olabilir.

Yanıt Açıklaması: Siyaset bilimci Burton’un görüşleri de küreselleşme sürecine açıklık kazandırmaktadır (J.Burton, 1972: 28-32). Uluslar arası ilişkilerin değişmekte olduğunun ilk işareti Burton tarafından verilmiştir. Burton, uluslar arası ilişkiler yerine dünya toplumunun kavranması gerektiğini söylemektedir.

Yanıt Açıklaması: İspanya ve Japonya dışında gelişmiş ülkelerin çoğunda ataerkil aile yapısı nüfusun tamamı içinde azınlıkta kalma eğilimindedir.

Yanıt Açıklaması: Veba salgını ilk olarak Çin de başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Aile ekonomisinde, birinci jenerasyon modeller, “ortak tercih” modelleridir. Ailenin tek bir fayda fonksiyonunu maksimize ettiğini varsaymaktadırlar. Ortak tercih modelleri, aile davranışının, gelir elde eden ve kaynakları kontrol eden kişiden bağımsız olarak ailenin toplam fayda fonksiyonunu maksimize etmek olduğunu ima etmektedirler. Birinci jenerasyon modeller geleneksel ataerkil aile yapısının yaygın olduğu uzun bir dönem boyunca güçlü bir analitik araç olarak kabul edilmişlerdir ancak son yıllarda bu özellik gerek teorik gerekse ampirik yaklaşımlar tarafından sorgulanmaktadır. Gerçekleri açıklama konusundaki yeterliliği şüphe altındadır. Ailenin geleneksel ortak tercih modeli, aile üyelerinin tüketiminin, hane halkının toplam gelirine bağlı olduğunu ima etmektedir. Ancak aile üyelerinin tercihleri farklı ise hane halkı davranışının incelenmesinde oyun teorisi gerçek hayatı daha iyi açıklayan modeller üretilmesine yardımcı bir yaklaşım olarak ön plana geçmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Okullaşma oranlarının düşük olduğu ülkelerde, ne yazık ki pek çok kız çocuğu kendilerine yetecek ölçüde okuma becerisi kazanamadan okuldan uzaklaşmak zorunda kalmaktadır. Bu durumun nedenleri aşağıda sıralanmaktadır.• Finansman yetersizliği• Erken evlilik ve hamilelik• Hane içi iş yükü ve sorumluluklar• Yetersiz performans

Yanıt Açıklaması: Tüketicinin cayma hakkı, taksitli satışlarda 7, diğer türlerde ise 14 gündür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Geçmişten günümüze olan değişmelerde geniş aile yerini çekirdek aileye bırakmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tüketici, ayıplı mal veya hizmet karşısında şu dört seçenekten birisini kullanma hakkına sahiptir. • Geri verme bildirimi yaparak cayma • Caymayıp ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme • Olanaklıysa ücretsiz onarım isteme • Olanaklıysa ayıpsız benzeriyle değiştirme isteme Doğru Cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kentleşme, kırsal bir toplumdan kentsel bir topluma dönüşme sürecidir. Kentleşmeye yol açan nedenler, kırdan kente göç, doğal artış (bir toplumda doğanlarla ölenler arasındaki fark) ve yeniden sınıflandırma (kent sınırlarının yenilenmesi) olarak sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Riskin kaynağı sanayileşmedir. Sınai üretim sırasında çevreye yayılan radyoaktif sızıntılar, toksinler duyularla idrak edilememektedir. Risk kıtlıktan değil aşırı üretimden doğmaktadır. Sanayileşme küresel ölçekte yayıldıkça yol açtığı riskler de katlanarak artmaktadır. Riskler hem politik hem de bilimsel olarak karşılıklıdır. Riskler kendi kaynakları ile sınırlı değildir. Nükleer kazalar ve asit yağmurları zaman ve meka^n sınırı tanımamaktadır. Yüksek riskli sanayilerin küreselleşmesi riskin ve sonuçlarının bilimsel olarak hesaplanmasını imka^nsız hale getirmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik işlev: Aile aynı zamanda hem üretim hem de tüketim birimidir. Bir köy evi ya da bir zanaatkâr evi düşünürsek aileyi bir işletme olarak gözümüzde canlandırmak kolaylaşır. Aile içinde yaşa ve cinsiyete göre bir iş bölümü bulunmaktadır. Evin reisi hem baba hem de patrondur. Çocuk hem oğul hem de çıraktır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dolaylı vergilere yüklenmenin vergiye direnci düşürme ve toplanma kolaylığı gibi üstünlükleri bulunmaktadır. Vergi satılan malın içine gizlenerek vergi direnci engellenmektedir. Malın satıcısı ücreti ödenmeden vergi tahsildarlığı yapmaktadır Harcama yapıldığı anda fiyatın içinde yer alan KDV ve ÖTV malın satıcısına ödenmektedir. Bu nedenle dolaylı verginin, kazanılan değil harcanan gelirden alındığı söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzün gelişmiş ülkelerinde giderek görünür hale gelen bir gelişme ataerkil ailenin krizidir. Bu krizin yaşanmasına yol açan en önemli gelişme kadınların davranışlarında ve bilinçlerinde ortaya çıkan farklılıklardır. Yüz yıldan uzun bir dönemin toplumsal hareketi olan feminizm, 1970li yılların sonu 1980li yılların başında yeni bir ivme kazanmış ve küreselleşme sürecinin de etkisi ile dünya çapında yaptırım gücünü arttırmıştır. Kadınlar daha farklı bir dünya istemektedirler. Bu talepler, evlilik kararlarını, doğurganlığı, boşanmaları, aile yapısını, kadın ve erkek arasındaki iş bölümünü, emek piyasasındaki işbölümünü ve çocukların yaşadığı ortamı etkilemektedir.