Aile Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Aile ekonomistleri aile içinde yer alan çok sayıda karar alıcının varlığı karşısında iki yaklaşım izlemişlerdir. İlk yaklaşım, 1950lerden 1980lere kadar üstünlüğünü korumuş olan ortak tercih yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda karar alıcı birim tek başına ailedir. Ailenin tek bir bütçe kısıtı ve tüm aile fertlerine ait tek bir fayda fonksiyonu varsayılmaktadır. Fayda fonksiyonu her bir aile üyesinin boş zaman ve tüketim bileşimlerini içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmiş ülkelerin sanayileri yoğun teknoloji kullanımını içerir. Endüstriyel üretimin devamlılığını sağlamak için ihtiyaç duyduğu hammaddeleri gelişmemiş ya da gelişmekte olan ülkelerden satın alırken bunların yerine işlenmiş, görece yüksek katma değere sahip olan malların satışını gerçekleştirir. Bu durum gelişmekte olan ülkeler ile gelişmiş ülkeler arasındaki ekonomik farkın kapanması engeller. Bir çok farklı alanda ithal edilen sermaye yoğun ürünler ile gelişmemiş ülkelerde yüksek işsizlik oranı ve cari açık miktarı ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da da 1500’ler boyunca Martin Luther zorunlu eğitimi savunmuştur. 1600’lerde İskoçya’da, 1700’lerin sonralarında Avusturya’da, Prusya’da, önce soyluların ve özgür insanların çocukları için sonra da serflerin, toprağa bağlı olanların çocukları için zorunlu eğitim oluşturulmaya başlanmıştır. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Hızlı nüfus artışının kişi başına milli geliri düşürdüğü, ekonomik yatırımlar yerine demografik yatırımlar yapılmasına ağırlık verilmesine, bunun istihdam için yeterince kaynak ayıramamasına, iç göç yoluyla kentlerin kontrolsüz bir şekilde büyümesine ve  tarımda gizli işsizlik probleminin oluşmasına sebep olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme, 1980li yıllardan sonra akademik çalışmalarda çok sık yer alan bir sözcük olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak küreselleşme çok yeni bir olgu değildir. Küreselleşme ne zaman başlamıştır?, sorusuna üç farklı yaklaşımla cevap verilmektedir (Waters, 1995:4) : Küreselleşme insanlık tarihinin başından beri var olan bir süreçtir. Ancak son yıllarda hızında ani bir artış gerçekleşmiştir. Küreselleşme modernleşme ve kapitalizmin gelişmesi ile yaşıttır. Son yıllarda hızında bir artış yaşanmaktadır. Küreselleşme sanayi ötesi toplum, modern ötesi toplum ve kapitalist düzenin çözülmesi ile ilgili olarak son yıllarda ortaya çıkan yeni bir olgudur.

Yanıt Açıklaması: İlk önce işçiler için düşünülen “Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK)” 1945 yılında 4792 Sayılı Kanun ile kurulmuştur. 1949 yılında 5434 Sayılı Kanun’la “TC. Emekli Sandığı”, zaten var olan Askeri ve Mülki Memurlar Sandığı (tekaüd sandıklarının birleştirilmesi ile oluşturulmuştu) ve 1930’lu yıllarda diğer kamu çalışanları için kurulmuş¸ olan dokuz sandığın birleşimi ile kurulmuştur. En son olarak 1971 yılında 1479 Sayılı Kanun ile “Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (BAĞKUR)” kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Fabian topluluğu İngiltere de kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Doğurganlığı azaltmayı teşvik eden politikalar anti-natalist politikalar olarak da bilinmektedir. 1955’den sonra belirtileri görülmeye başlayan bu politika, 1965’de yasal düzenlemesine, 1980’de anayasal ifadesine kavuşmuştur. Bu dönemin nüfus politikalarının temel amacı, gebeliği önleyici yöntem kullanımını yaygınlaştırarak doğurganlığı düşürmek, sağlık hizmetlerini iyileştirerek ölüm hızlarını düşürmek ve Türkiye’den yurt dışına işgücü göçünü teşvik ederek işsizlik baskısını hafifletmek olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Geniş tabana sahip nüfus piramitleri yüksek, dar tabana sahip nüfus piramitleri düşük seviyedeki doğurganlığa işaret etmektedir. Nüfus piramitlerinde ileri yaşlara doğru gözlenen hızlı daralmalar yüksek, daha yavaş daralmalar düşük yetişkin ölümlülüğü gösterirler.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyılla birlikte dengelerin Batı’dan yana değiştiği, hem kendi güçlerinin farkına varan Batı’lılar için hem de Doğu’lular için açıklık kazanmıştır. Batı tipi yaşam tarzı ve ulaşılan standartlar tüm toplumlar için, en azından o toplumun aydın kesimi için ulaşılması gereken hedefler olarak benimsenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kıray, ne modern toplumlarda ne de geleneksel toplumlarda görülmeyen bu yapıyı “kız evlâda dayanan genişlemiş aile” olarak isimlendirmektedir

Yanıt Açıklaması: Nüfus artışı, bireylerin çocuk sahibi oluşları (doğurganlıkları) artırılarak ya da göç alınarak sağlanabileceği gibi, mevcut bireylerin ve çocukların yaşamları uzatılarak, yaşam kaliteleri artırılarak da oluşturulabilir. Bu nedenle nüfus artışı politikaları bir ayağı ile doğum yanlısı pro-natalist politikalara, diğer ayağı ile de sonucu ölüm oranlarından takip edilebilecek sağlık politikalarına dayanmaktadır. Diğer bir ifade ile 1923-55 yılları arasında, Türkiye bir yandan pro-natalist politikalar takip ederken, diğer yandan doğan çocukların yaşamlarını kısıtlayan sağlık sorunlarına çözüm üretmeye çalışmıştır.

Yanıt Açıklaması: İttihatçıların ulusal girişimci sınıfı desteklemek üzere 1913’te ilan ettikleri Teşvik-i Sanayi Kanunu Cumhuriyet Dönemi’nde,1927 yılında, yeni bir kanunla değiştirilinceye kadar yürürlükte kalmıştır. Vergi muafiyetleri, yerel üretimde kullanılacak ithal girdilerin gümrük muafiyetleri, fabrika inşası için devlet arazilerinin karşılıksız kullanılması gibi teşvikler sağlayan bu kanun ittihatçıların ulusal sanayi geliştirme konusundaki kararlılıklarının önemli bir göstergesidir.

Yanıt Açıklaması: Kadının toplumsal yaşamın ekonomik, siyasi ve kültürel olmak üzere her alanında erkeklerle eşit konuma yükselmesi düşüncesi yaygın aile tipi olarak çekirdek ailenin ortaya çıkışını sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kent yaşamı olanaklar sunduğu gibi güçlüklerle de doludur. Köyden kente göçün yol açtığı çarpık kentleşme ve gecekondulaşma, artan nüfusun elektrik, su, hava gazı, kent içi ulaşım gibi temel gereksinimlerinin aksamasına yol açmakta, alt yapı yetersizlikleri artan nüfustan gelen taleplerin mas edilmesine engel olmaktadır. Yüksek ev kiraları insanları yıldırmaktadır. Çalışan anne babaların gereksinim duyabileceği çocuklar için bakımevlerinin yokluğu, ev işinin yükünü azaltacak hazır giyim, hazır yemek gibi ihtiyaçların piyasadan bol ve ucuz olarak karşılanamayışı kısacası büyük şehirlerdeki hayat pahalılığı ya da işsizlik gibi sorunlar kentliler üzerinde baskı yaratmaktadır. Beklentilerin karşılanmasında ortaya çıkan ekonomik yetersizlikler, aradıklarını kentlerde bulamayan pek çok nitelikli insanın ülkeden kaçışına yol açmaktadır. Yaşanan beyin göçü, kıt kaynaklarla yetişmiş beşeri sermayenin ülke içinde kullanılmasını engellemekte ve Türkiye’nin hızlı sanayileşmesinin gerektirdiği insan gücü kaynaklarını sınırlandırmaktadır. Kentsel alanlarda ebeveynler ve çocuklar arasındaki ilişkiler gerilim yüklüdür. Kuşaklararası çatışmanın şiddetinin en yüksek olduğu aile, gecekondu ailesidir. Kentli ailelerde de dikkati çekecek boyutlarda problem yaşanabilmektedir. Geleneksel değerlerin daha güçlü olduğu kırsal ailelerdeki çatışmanın boyutu diğerlerinden daha azdır.

Yanıt Açıklaması: Parsons bireyi ön plana çıkarmakta ve toplumların ortak bir evrimsel yol izleyerek giderek birbirlerine benzeyeceklerini ileri sürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ortak tercih (birinci jenerasyon) ve işbirlikçi pazarlık (ikinci jenerasyon) modellerinin her ikisinde de aile davranışı Pareto-optimaldir. Diğer bir deyişle kaynaklar aile içinde öyle bir dağılmıştır ki, ailenin hiçbir ferdinin refah durumu diğer aile fertlerinin durumu bozulmaksızın daha iyi bir hale gelecek şekilde kaynaklar yeniden dağıtılamamaktadır. Verimsiz aile davranışını inceleyen model, işbirliksiz pazarlık modeli; kadın ve erkeği aile içinde bağımsız gören model, oyun teorisine ait modeller; ailenin tek bir fayda fonksiyonunu maksimize ettiğini ve gelirin aile üyelerinin gelirlerinden oluşan bir havuz olduğunu savunan model ortak tercih modelidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye' de aile ile ilgili düzenlemelerden olan Çocuk Politikalarıyla ilgili I, II, III, IV şıkları doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Bütün bu çabanın da gösterdiği gibi, konut ihtiyacı konut üretiminden fazladır. Üretim yönlendirilerek açık kapatılmaya çalışılmaktadır. Ülkemizde, konut ihtiyacı birkaç kaynaktan beslenmektedir: • Hızlı nüfus artışı • Hızlı kentleşme ve onun yarattığı köyden kente göç • Aile yapısındaki değişme • Kurumsallaşmayı başaramamış konut finansmanı Gecekondu sayısındaki artış bunların içinde yer almadığı için cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anne Çocuk Sağlığı şube müdürlüğü 1952 yılında kurulmuştur.