Aile Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Aile politikalarını, ailenin faaliyet alanlarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırmak mümkündür: Ailenin kuruluşu, sonlandırılışı ve işlevlerinin yasal düzenlemelerini içeren politikalar Ailenin gelirini destekleyen politikalar Ailenin işlevlerini kolaylaştırmaya yönelik hizmet politikaları Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Entelektüel çevreler ve politikacılar arasında devletçilik önem kazanan bir yaklaşım olarak yükselmiştir. Pek çoğu kalkınma ve sanayileşme hedefinde özel sektörün üzerine düşeni yapabileceğinden kuşku duymaktadır. Devlet mücadelesi konusunda iki farklı yaklaşım belirginleşmişti. Ilımlı devletçilik olarak isimlendirebileceğimiz ilk yaklaşım özel sektörün başarılı olamadığı alanlarda devlet müdahalesinden yanadır. İkinci daha radikal olan devletçilikse özel sektörün kamu sektörünün işleri devralmasını ister.

Yanıt Açıklaması: 1927 nüfus sayımının en önemli sonucu olarak, çalışma çağındaki nüfusun, özellikle de erkek nüfusun azlığı, ekonomik ve sosyal kalkınma sürecinin önündeki en büyük engellerden birisi olarak algılanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Burjuva ideolojisinin iktisat politikaları ile ilgili, iki farklı yaklaşımdan söz etmek gerekmektedir. 19. Yüzyılda her iki politika yaklaşımını da savunan düşünürler bulunmaktadır. Bu politika setlerinden biri ulusal bir kapitalizme diğeri ise serbest ticaretçi, entegrasyoncu ve beynelmilelci bir gelişme biçimine yol açmaktadır. İkinci yaklaşım kapitalist burjuva mantığı ile çelişmemektedir, çünkü dönemin emperyalist çıkarları, çevre ülkelerin gelişmiş merkeze bağımlılığından yanadır ve açık ekonomi koşullarında gelişen ekonomik ilişkiler merkezin çıkarları ile çelişmemektedir. Bundan dolayı merkez kapitalist ülkelerden kaynaklanan düşünceler beynelmilelci yaklaşımı empoze etmektedir. 20. Yüzyıl başlarında Türkiye’de bu ikinci yaklaşımı benimseyen etkili bir siyasetçi ve aydın grubunun varlığı ulusal bir kapitalizmin gelişmesine engel olmuştur. Bu politikalar sonucu, açık Pazar koşullarında dünya ekonomisine entegrasyon, Osmanlı İmparatorluğu’nu hammadde ihracatçısı ve mamul mal ithalatçısı bir ülke haline getirmiştir. Bu politikalar sonunda, 20. Yüzyıl başında, Osmanlı Ekonomisinde, ulusal kapitalizm ve sanayi burjuvazisi yerine dışa bağımlı piyasa ekonomisi ve ticaret burjuvazisi gelişmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dünya’nın farklı bölgelerine ait görüntüler, bireylerin ve ailelerin yaşam tarzları ile ilgili bilgiler, semboller aracılığı ile uzayda akmakta ve oturma odalarımızdaki televizyonlar ya da kişisel bilgisayarlar aracılığı ile bizlere ulaşmaktadır. Küreselleşmenin en önemli dinamiği Avrupa kıtasından kaynaklanan kapitalizmdir. Küreselleşme, kapitalizmin alt yapısı ve üst yapısı ile dünyaya yayılması olarak da tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyetin sosyal güvenlik şemsiyesinin bir parçası olarak 1949 yılında 5434 Sayılı Kanun’la kurulan “TC. Emekli Sandığı”, zaten var olan Askeri ve Mülki Memurlar Sandığı (tekaüd sandıklarının birleştirilmesi ile oluşturulmuştu) ve 1930’lu yıllarda diğer kamu çalışanları için kurulmuş olan dokuz sandığın birleşimi ile kurulmuştur. Sosyal güvenliğin diğer ayağı, işçiler için düşünülen “Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK)” 1945 yılında 4792 Sayılı Kanun ile kurulmuştur. En son olarak 1971 yılında 1479 Sayılı Kanun ile “Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (BAĞKUR)” kurularak, 2006’ya kadar sürecek olan sosyal güvenlik çatısı tamamlanmıştır. Bu üç kurum 2006 yılında çıkarılan 5502 Sayılı Kanun ile kurulan yeni bir kuruma, tek çatı olarak da bilinen, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) devredilmiştir. 5510 Sayılı Kanun Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2008’den itibaren tek bir çatı altında örgütlenen bir sosyal güvenlik şemsiyesi vardır.

Yanıt Açıklaması: 15 Mart tüm dünyada, Dünya Tüketici Günü olarak kutlanmaktadır. İlk kez ilan edildiği 1962 yılından bu yana tüketici hareketi ve tüketici hakları daha da gelişmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal devlet geleneği, 1840’ larda, Alman Şansölyesi Otto Von Bismarck’ın (1815–1898) yönetiminde Almanya’da başlamıştır. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde, konut ihtiyacı birkaç kaynaktan beslenmektedir: Hızlı nüfus artışı, hızlı kentleşme ve onun yarattığı köyden kente göç, aile yapısındaki değişme, kurumsallaşmayı başaramamış konut finansmanı. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: 1946 yılı, Cumhuriyet Türkiye’sinde hem siyasi hem de iktisadi anlamda önemli dönüşümlerin yaşandığı bir yıldır. Türkiye tek parti rejiminden, çok partili rejime geçmiş, 14 Mayıs 1950’de seçim yolu ile Cumhuriyet Halk Partisi, iktidarı Demokrat Parti’ye bırakmıştır. 1946 yılının iktisadi bakımdan önemi ise on altı yıldır devam eden kapalı, korumacı, dış dengeye dayalı ve içe dönük iktisat politikalarının terk edilmesidir. Bu dönemde dış ticaret rejiminin serbestleşmesine bağlı olarak iç pazarı hedefleyen sanayileşme ve kalkınma politikası yerini dış pazara dönük, tarıma, madenciliğe, alt yapı yatırımlarına ve inşaat sektörüne öncelik veren bir kalkınma anlayışına bırakmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bilim adamlarının pek çoğu, modern çağla (15. yüzyıldan sonra) birlikte küresel güçlerin etkisini artırdığını kabul etmektedir. Avrupa toplumları 16. yüzyılın başından itibaren büyük ve hızlı bir dönüşüm sürecine girmişlerdir. Toplumsal yapı kapitalist üretim tarzının gereklerine göre yeniden örgütlenmiştir. 19. yüzyıl boyunca ve sonrasında kapitalizm küreselleşmenin ardında yatan en önemli dinamik olmuş ve dünya hızla her köşesine herkesin ulaşabileceği bir yer haline gelmeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Psikolojik doyum sağlama işlevi, Çocuk yapma işlevi, Eğitim işlevi, Koruyucu işlev, Dini işlev, Eğlence ve dinlenme işlevi, Saygınlık işlevi, Ekonomik işlev.

Yanıt Açıklaması: Ataerkillik, bütün çağdaş toplumların temel yapılarından biridir (Castells, 2006: 251-277) Aile biriminde erkeklerin, kadınlar ve çocuklar üzerinde kurumsal olarak desteklenen bir otoriteye sahip olması olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ders kitabımızda sayfa 103'teki Şekil 5.4'de 2000-2015 arasında sağlık harcamalarının kamu tarafından karşılanma oranı görülmektedir. Bölgesel olarak, Doğu Asya hariç, sağlık harcamalarının arttığı gözlenmektedir. Yine de en fazla kamusal harcama Avrupa ve Orta Asya devletleri tarafından yapılmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kırsal ailede baba, sözü öncelikle dinlenmesi gereken bir otorite olarak kabul görmektedir. Çocukların eş seçimi konusunda bile etkili olabilir. Kırsal kesimde çekirdek aileden sonra ikinci derecede yaygın aile yapısı geleneksel geniş ailedir. Kırsal alanlarda hâlâ varlığını koruyabilen aile işletmeleri bulunmaktadır. Büyük işletmelerden kaynaklanan rekabete karşı koymak ve verimli olabilmek için aile üyeleri sağlam bir dayanışma içinde olmak zorundadırlar ve bu durumun farkındadırlar. Gecekondu ailesi Kırsal aileye özgü bazı özellikleri taşımaktadır. Ailenin önemli kararları babanın onayı ile alınır. Buna karşılık çocuklar eş seçme konusunda kırsal aileye kıyasla biraz daha özgürdür. Gecekondu ailesi, kırsal ailenin içinde bulunduğu dayanışma ortamından yoksundur. Kentsel yaşamı gözlemekte, yaşamını kentli ailelerle karşılaştırmakta ve kentsel değerleri benimseyerek hedeflerine ulaşmak için çok çalışmaktadır. Yüksek beklentiler geliştirmiştir. Konut sahibi olmak istemektedir. Çocuklarını eğitimin üst aşamalarına kadar desteklemeyi sürdürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ekonomisinin kapitalist yörüngeye sokulmasının ikinci aracı borçlanma olmuştur. Osmanlı ihracatı, Avrupa mallarını satın alacak yeterli fonu sağlayamamaktadır. Mallara alıcı bulmak için Avrupa finans çevreleri bu fonları Osmanlı ekonomisine enjekte etmek zorunda kalmaktadırlar. Burada Osmanlı İmparatorluğu’nun periferileşmesinin kendine özgü bir özelliğine değinmek gerekmektedir. 19. yüzyıl ortalarından 1870’lere kadar süren ekonomik canlılık döneminde Fransa ve İngiltere Osmanlı ilişkilerinde birbirleri ile rekabet halindedir. Osmanlı’nın karşılığında daha fazlasını ödemeden kredi bulmasının nedeni emperyalist güçler arasındaki rekabetten kaynaklanmaktadır. Birinci Dünya Savaşı öncesindeki ekonomik canlılık döneminde Almanya’nın sahneye çıkması ile emperyalistler arasındaki rekabet şiddetlenmiştir. Siyasi ve ekonomik kaygılarla Avrupa devlet adamları politik nüfuzlarını kullanarak finans çevrelerini Osmanlılara borç vermeye razı etmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Kırsal ailede yaşanan yapısal dönüşümün diğer nedenleri arasında 1950li yıllardan sonra yaşanan yüksek nüfus artışı, traktör kullanımının yaygınlaşması, tarımın çağdaşlaşmasına bağlı olarak tarım sektöründe kol gücüne duyulan gereksinimin azalması ve tarımsal nüfusun kırsal ortamda iş bulamaması gibi pek çok neden sıralanabilmektedir. Bütün değişmelere karşın, kırsal alanlarda hâlâ varlığını koruyabilen aile işletmeleri bulunmaktadır. Büyük işletmelerden kaynaklanan rekabete karşı koymak ve verimli olabilmek için aile üyeleri sağlam bir dayanışma içinde olmak zorundadırlar ve bu durumun farkındadırlar.

Yanıt Açıklaması: 1927 nüfus sayımının en önemli sonucu olarak, çalışma çağındaki nüfusun, özellikle de erkek nüfusun azlığı, ekonomik ve sosyal kalkınma sürecinin önündeki en büyük engellerden birisi olarak algılanmıştır. Ekonomik kalkınmanın hızlanması için, ülkenin doğal kaynaklarının işletilebilmesi için, nüfusun artması gerektiği düşünülüyordu.

Yanıt Açıklaması: Kadın cinsiyetinin kendini üretme oranına net yenilenme hızı denilir.

Yanıt Açıklaması: Kaba Doğum Hızı” nüfus kontrol politikaları ile yönlendirilmiş olarak düşünülmekte “Kaba Ölüm Hızı” ise, sağlık politikalarının insan yaşamına olumlu etkisini göstermektedir. Doğru cevap C’dir.