Aile Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyıl, Osmanlı tarihinde Avrupa’nın teknik, kültürel, askeri, siyasi, toplumsal ve ekonomik baskısının başladığı yüzyıldır (Mantran, 1995: 343). Daha önceki yüzyıllarda da Avrupalı’larla ticari ilişkilere girişilmiştir. Ancak bu girişimler sınırlıdır ve İmparatorluğun iç dengelerini sarsacak boyutta değildir. 1774 yılına kadar Osmanlı İmparatorluğu bazı yenilgilere uğramış ve elverişsiz antlaşmalara imza atmak zorunda kalmış olmakla birlikte henüz gücü yerindedir. Orta Doğu’ya egemendir. İçerideki gerilimlere karşı tutarlı bir politika izlemektedir. Geleneksel deniz ulaşım yollarını ha^la^ denetlemektedir. Avrupa ve Asya arasında varlığı kabul edilmek zorunda olunan bir aracıdır. Batı’lılar dünya kaynaklarının kontrolünde Osmanlı’nın oynadığı bu aracı rolü azaltmak istemektedir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyetin sosyal güvenlik şemsiyesinin parçaları olan Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) ve Bağımsız C¸alışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (BAGˆKUR), 2006 yılında çıkarılan 5502 Sayılı Kanun ile kurulan yeni bir kuruma, tek çatı olarak da bilinen, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) devredilmiştir. 5510 Sayılı Kanun Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2008’den itibaren tek bir çatı altında örgütlenen bir sosyal güvenlik şemsiyesi vardır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyıl Osmanlı tarihinde Avrupa’nın teknik, kültürel, askeri, siyasi, toplumsal ve ekonomik baskısının başladığı yıldır. Gücü yerinde olan Osmanlı, daha fazla baskılara kaşı duramaz ve Avrupa’nın lehine sayılabilecek geri dönüşü olmayan ikili anlaşmalara imza atar. Avrupa’nın Osmanlı’yı zayıflatmak için başlattığı çabalar Tanzimat hareketi ile doruğa ulaşır. Bu dönemde 1839, 1856, 1867 yıllarında saray, bazı yurttaş haklarını, ibadet özgürlüğünü, özel mülkiyetin dokunulmazlığını ve yabancıların mülk sahibi olma hakkını kabul etmek zorunda bırakılmıştır. Yabancılara yurttaşlık hakkı verilmemiştir.

Yanıt Açıklaması: Birinci Dünya Savaşı ve arkasından yaşanan Bağımsızlık Savaşı, Türkiye’nin nüfusunun azalmasına neden olmuştur. Bu kaybı gidermek üzere pro-natalist politikalar uygulanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye, 1952 yılında NATO’ya üye olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme teorisine en etkili katkı bir grup emek piyasası teorisyeninden gelmiştir. Kerr, Dunlop, Harbison ve Myers (1973), toplumlar arası benzeşme tezini ileri sürmüşlerdir. Sanayileşmiş toplumların, sanayileşmemiş toplumların birbirine benzediğinden daha çok birbirine benzediklerini ileri sürmüşlerdir.

Yanıt Açıklaması: Araştırmalar kadına, özellikle de hamile kadına bakım göstermenin, gelecek nesillerin yaşam kalitesini artırdığını iddia etmektedir. Bu nedenle Birleşmiş Milletler ve Sağlık Örgütü’nün destek programları arasında annenin hamileliği sırasında aşılanması, kalsiyum (tuz) almasına dikkat edilmesi, bebeğin ilk ayında beslenmesinin kontrolü gibi bazı temel alanlara müdahale bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal örgütlerin yetersizliği ülkemizdeki konut ihtiyacı kaynaklarından biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal güvenlik sözcüğü, ilk kez Roosevelt tarafından sosyal güvenlik yasası olarak 1935’de kullanılmıştır. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Güvenlik Kurumu, çalışan işçi, memur, esnaf, tüccar, çiftçi ve isteğe bağlı sigortalılara aktif sigortalı; emekli ya da halihazırda çalışamayan ama maaş alan gruba pasif sigortalı, bu iki grubun bakmakla yükümlü olduğu ve sigorta kapsamında olan grubu bağımlılar olarak isimlendirir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Dünya’da yaşayan insan sayısı, sadece 20.yüzyılda, yaklaşık 4,5 milyar artmıştır. Artış hızı 1960’lardan itibaren hız kesmiş olmasına rağmen, diğer bir ifade ile daha düşük oranlarla artıyor olmasına rağmen, dünyada yaşayan insan sayısının 2050’lerde 9 milyarı aşması beklenmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal politika araçlarından yararlanmak “evrensellik” ilkesi bakış açısından vatandaşlığa; “seçicilik”te yoksulluğa bağlıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Batı öncülüğünde gelişen bilimsel tanımlamaya göre, 1989 yılını takiben gelişen süreçte merkezi planlamanın ortadan tamamen kalktığı ülkeler “Geçiş Ekonomileri” olarak isimlendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Refah devleti ya da sosyal devlet geleneği, 1840’larda, Alman S¸ansölyesi Otto Von Bismarck’ın yönetiminde Almanya’da başlamıştır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Boşanma oranları 1971 ve 1990 yılları arasında, Britanya, Fransa, Kanada ve Meksika’da iki mislinden fazla artmıştır. %113 oranında en büyük değişim Kanada'da meydana gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1902-1979 yılları arasında yaşamış olan Talcott Parsons, toplumsal dönüşümün evrimsel bir yönü ve içsel bir dinamiği olduğundan söz etmektedir (Parsons, 1964: 340). Bu dinamik adaptasyonla yani yaşayan bir sistemin kendi çevresi ile baş edebilmesi ile ilgilidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyetin kuruluşundan hemen sonra yapılan ilk nüfus sayımı (1927), savaşların getirdiği insan maliyetini görmeyi hedefliyordu.

Yanıt Açıklaması: Yardımlar iki yöntemle toplum içinde kaynak transferi yaratmaktadır: Yardımların kaynağı bütçe gelirleri olduğunda vergiler aracılığı ile elde edilen bir kaynak kullanılmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yeşil kart, 1992’de yayınlanan 3816 sayılı O¨deme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun’la uygulanmaya başlanmıştır. Yeşil kart, çok düşük aylık gelire sahip olan bireylerin, herhangi bir prim katkısı yapmadan sosyal güvenlik sisteminden yararlanmalarını sağlamıştır ve sistemin katılımcı sayısını artırmıştır. Bununla birlikte ciddi maliyet problemi oluşmasına da neden olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kadın okuryazarlığındaki artış da kayda değerdir. Kadın okuryazarlığı ve okul mezuniyeti, erkeklerden farklı kriterlerden etkilenmektedir. Kadınların okula gidebilmesi Osmanlı’da var olan kültürün değiştiğini göstermektedir. Bu değişimin 1960’lardan sonra gerçekleştiği kadın okuryazarlığının seyrinden görülebilmektedir. 1930’lu yıllarda erkek ve kadın nüfus arasında gözlenen okuryazarlık seviyesindeki farklılığın zaman içinde azalarak günümüzde 5 puanlık bir farka indiği görülmektedir. Cinsiyet farklılığının en azından okuryazarlık açısından azaldığı söylenebilir. Ancak kadınların okula gidebilmesi için özel ulaşım ağı geliştirilmesi söz konusu değildir.