Ev Endüstrisi

Yanıt Açıklaması: İş sağlığı ve güvenliğinin amacı, iş kazaları ve meslek hastalıkları meydana gelmeden önce önlemektir.

Yanıt Açıklaması: Klasik liberal düzende, işçi ve işverenler istedikleri şartlarla sözleşme özgürlüğü çerçevesinde sözleşme yapabiliyorlardı. Emek arzının çok yüksek olmasına karşılık fabrikalarda makinelerle üretimin yapılmasına bağlı olarak emek talebi çok yüksek değildi. Bunun sonucunda işverenler, işçileri istedikleri şartlarla çalıştırıyorlardı. Bu dönemde, ücretler çok düşmüş, kadınlar ve çocuklar çalışma hayatında yer almış ve çalışma koşulları çok kötüleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kadının akrabalık pozisyonu içinde oynadığı rollerin toplamı onun akrabalık rolünü ifade eder. Aile ve akrabalık ilişkilerinin sık dokulu olduğu toplumlarda bu rollere ilişkin beklenen rol kalıpları daha katı olmaktadır. Evde çalışan kadınlar için akrabalık rolü iş alma ve dayanışma açısından önemlidir. Diğer taraftan kadının akrabalık rolü içerisinde en belirgin hali gelin ya da kayınvalide rolüdür. Özellikle ataerkil toplumlarda gelinin kayınvalidesine karşı gelin olarak sorumlulukları ev üretimi içerisinde yer alan gelinler için ekstra bir yük getirmektedir. Bu durum yaşlı bakımında daha çok karşımıza çıkmaktadır. Çünkü toplumsal yapı gereği yaşlıların bakım işi daha çok kız çocuğu ya da geline düşmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kay ı t d ı ş ı istihdam ı n en önemli olumlu etkisi ku ş kusuz istihdam yaratmas ı ve i ş sizli ğ i önlemesidir. Kay ı t d ı ş ı ekonomik faaliyetler i ş gücü yo ğ un faaliyetler oldu ğ undan, üretim faktörü olarak emek ön plana ç ı kar. Böylece ekonomide istihdam edilmeyen ya da yeterince istihdam edilemeyen i ş gücü, toplumsal ihtiyaçlar ı kar ş ı lay ı p toplumsal fayday ı en üst düzeyde sa ğ layacak biçimde devreye girmektedir. Bu durumda kay ı t d ı ş ı istihdam ı n i ş sizli ğ i azalt ı c ı özelli ğ ini ön plana ç ı karmaktad ı r. Kay ı tl ı sektörde kendisine i ş imkan ı bulamayan ki ş ilere hem i ş ve hem de gelir elde edebilme imkan ı yarat ı lmakta, bu tür faaliyetler do ğ al i ş sizlik sigortas ı görevi görmektedir. Doğru Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İşveren, yönetim hakkına dayanarak vereceği talimatlarla çalışmanın nerede, ne zaman, nasıl ve hangi sıra ile yapılacağını, çalışma süresini belirlemektedir. Evde yapılan çalışmada ise işveren, işin yürütümünü ve işçinin çalışma şeklini düzenleme imkanına kural olarak sahip olmayıp sadece işin başlangıç ve bitiş zamanını belirleyebilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik faliyet olarak tanınan ama para almaksızın yapıla ücretsiz annelik kadınların ev içinde gerçekleştirdikleri üretim faaliyetleri arasında yer almaz

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde çalışanların çeşitli sorunları bulunmaktadır. Ev endüstrisinin gelişimini etkileyen faktörlerden biri olan kayıt dışı çalışma, ev endüstrisinde çalışanların bazı sorunlarının da nedenini oluşturmaktadır. Çünkü kayıt dışı çalışma sonucunda ev endüstrisinde çalışanlar kanuni düzenlemelerden yararlanamamaktadırlar. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sigortalılığın hangi durumlarda sona ereceği 5510 sayılı Kanun m.9’da düzenlenmiştir. Buna göre, kısa ve uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık, a. Kanun m.4/, a kapsamındaki sigortalıların hizmet akdinin sona erdiği tarihten, b. Kanun m.4/I, b kapsamındaki sigortalıların gelir vergisinden muaf olan ancak esnaf ve sanatkarlar sicili kaydına istinaden m.4/I, b kapsamında sigortalı sayılanlardan bu sigortalılıklarının devamı sırasında hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı tarihten bir gün öncesinden itibaren sona erer.

Yanıt Açıklaması: İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye’de ikamet edenler ile Türkiye’de ikamet etmek iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından 5510 sayılı Kanununa tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak, kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak, 18 yaşını doldurmuş bulunmak ve isteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Kuruma başvuruda bulunmak gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Daha oyun çağındayken kendi doğal ortamından alıkonulup çeşitli iş alanlarına sürüklenen, çok ağır iş koşullarında çalıştırılan çocuklar hırçın, içine kapanık, çevresiyle uyumsuz ve özgüvensiz bir kişiliğe bürünmektedirler. Ayrıca çocuklar bedensel olarak çalışmaya hazır değildirler, zarar görebilirler.

Yanıt Açıklaması: Konu enformel sektör içerisinde yer alan ev endüstrisi aç ı s ı ndan de ğ erlendirildi ğ inde ise kad ı nlar, el eme ğ i yo ğ un i ş lerde becerili olduklar ı n ı e ğ itim düzeyleri nedeniyle farkl ı bir i ş te çal ı ş malar ı n ı n mümkün olmad ı ğ ı n ı , ekonomik destek sa ğ lamak amac ı n ı ta ş ı d ı klar ı n ı , bu tür i ş lerin ço ğ unun hanehalk ı ile beraber yap ı l ı r düzeyde oldu ğ unu, evlerde yap ı lan i ş lerin devam ı niteli ğ inde oldu ğ unu, düzenlilik gerektirmedi ğ ini, bu tür i ş lere kolay ula ş ı labildi ğ ini bu nedenle de ev endüstrisinde yer ald ı klar ı n ı belirtmi ş lerdir . Doğru Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: ücreti karşılığnda başkası için ve ona bağımlı olarak mal ve hizmet üreten ev endüstrisinde çalışanlar yasada tanımlanan ‘iş sözleşmesi’ niteliğinde iş ilişkisi kurduklarından ‘işçi’ statüsünde sayılacaklar, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca da ‘sigortalı’ kapsamında olacaklardır.

Yanıt Açıklaması: Ev içinde karşılıksız emeğin özellikleri ise aşağıdaki gibi sıralanabilir: Karşılıksız emek görünmeyen emektir. Bunun üç temel nedeni vardır. Bunlardan birincisi ev içinde gerçekleştirilen işlere kadınların doğalarının bir parçası olarak bakılması ve bu işlere kadınların doğal (doğallaştırılmış emek) olarak yatkın olduklarının düşünülmesidir. İkincisi, evde yapılan işlerin mesaisinin olmaması ve iş zamanı ile dinlenme zamanının iç içe geçmiş olmasıdır. Bu nedenle de ev işlerinin miktarı belirlenememektedir. Üçüncüsü ise, ev işlerinin karşılığının bulunmamasıdır. Kadınların ev işlerini yapmak ve aile üyelerinin bakımı sağlık ve refahın sağlanması için harcadıkları emeğin karşılığı bulunmamaktadır. • Ev emeği nesnelleşmemiştir. Ev emeği aile içinde duygusal ilişkilerle bağıntılıdır. Kadınların anne ve eş olarak kullanılabilirliği üzerine temellenmiştir. Bu duruma bakım emeği örnek olarak gösterilebilir. • Kadın tarafından üretilen ürünlerin piyasa değeri bulunmamaktadır. Başka bir ifadeyle kadınlar bu ürünleri ev içi tüketim olarak hazırlamaktadırlar. Bu ürünler piyasada satılırsa değişim değeri kazanırlar. Sadece kullanım için üretilen bu ürünler (tarhana, reçel, vb) ücretli emek karşısında değersiz ve ekonomi dışı görülmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 10 Aralık 1948 tarih ve 217/A sayılı kararı ile onayladığı ve ülkemizde 6 Nisan 1949 tarihinde Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren İnsan Evrensel Beyannamesi’ndeki bazı maddelerinde çalışanların çalışma hayatı ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Feminist kuramda, kadınların çalışma yaşamına sınırlı katılımı ve ikincil konumunu çözümlemede ataerkillik ve toplumsal cinsiyet temelli iş bölümüne vurgu yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İş kazası aniden, beklenmedik bir şekilde meydana gelirken; meslek hastalığında ise, tekrarlanan bir durum söz konusudur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ayr ı ca, 2002 y ı l ı nda Devlet İ statistik Enstitüsü (günümüzde TÜ İ K) taraf ı ndan gerçekle ş tirilen Genel Sanayi ve İş yerleri Say ı m ı anketine göre, ülkemizdeki 2.139.289 i ş letmenin yüzde 95'inde (1.633.509 i ş letme) 10'dan az i ş çi çal ı ş maktad ı r. Bir ba ş ka deyi ş le, Türk i ş gücü piyasas ı esasen küçük ve mikro i ş letmelerle belirginle ş mekte olup, 50'den cok i ş çi çal ı ş t ı ran i ş letmelerin oran ı sadece binde 59'dur. Doğru Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de 18. yüzyılın ikinci yarısında yaşan Sanayi Devrimi, çalışma ilişkilerinin gelişimi açısıdan  belirleyici olmuştur

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde çalışanların sorunlarından biri olan gelirlerinin düşük olmasının ortaya çıkardığı sonuçlardan ve ev endüstrisinde çalışanların sorunlarından biri de, kişilerin daha yüksek gelir elde edebilmek için uzun sürelerle çalışmalarıdır. Ev endüstrisinde çalışanların ayrı bir çalışma mekanı yoktur ve yaşadıkları yerde aynı zamanda çalışmaktadırlar. Buna bağlı olarak çalışmanın ve özel hayatın iç içe geçmesi, çalışma sürelerinin düzensiz olması, çalışma saatleri ile boş zaman arasındaki sınırın belirsizleşmesi, yapılan iş için ayrılan zamanın artması ve buna bağlı olarak da ev endüstrisinde çalışanların çalışma sürelerinin uzun olması karşımıza çıkan bir durum olmaktadır. Yapılan araştırmalarda, ev endüstrisinde çalışanların günlük çalışma sürelerinin 20 saate kadar çıkabildiği ve bu durumun da çok istisna olmadığı ortaya çıkmıştır. Siparişle çalışan veya işveren, alt işveren veya aracı tarafından verilen işin teslim edilme dönemlerinde iş yükleri çok artmakta ve haftada 6-7 gün nerdeyse uykusuz olarak çalışmaktadırlar

Yanıt Açıklaması: Ev Endüstrisinde Kadının üstlendiği roller: Akrabalık rolü, Eşlik rolü, Annelik rolü ve ev kadınlığı rolü