Ev Endüstrisi

Yanıt Açıklaması: Evde çalışmada, işin evde yapılmasından dolayı işverenin denetim ve gözetimi yoktur. Evde çalışmada, iş sözleşmesinin asli unsuru olan bağımlılık unsuru ve denetimin çok zayıf olması, bu çalışmanın iş sözleşmesine dayalı olduğunun kabul edilmesini zorlaştırmaktadır. İşveren, yapılan işin kalitesinden memnun olmadığında evde çalışanlara bir daha iş vermeyecektir. Oysa işverenle alt işveren arasında eser sözleşmesi çerçevesinde yapılan işlerde, alt işverenin yaptığı işin asıl işveren tarafından beğenilmemesi halinde bu durum ücrette indirime neden olacaktır. Bu durum, evde çalışmayı eser sözleşmesinden ayıran en önemli unsurdur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hanehalkı aynı evde yahut evin bir bölümünde yaşayan ve geçimlerini birlikte temin eden birbiri ile kan bağı olan ya da olmayan bireylerin oluşturduğu bir yapıdır. Doğru cevap E'dir. 

 












  


 












  


 












  

Yanıt Açıklaması: Kadınların bugünkü anlamda çalışma yaşamına ücretli işgücü niteliğinde katılmaları 18. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan Sanayi Devrimi ile gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Rol belirli bi sosyal konum işgal eden kişiden beklenen, o konuma özgü eylemi, davranışı ve tutumu belirler

Yanıt Açıklaması: Rol belirli bir sosyal konum işgal eden kişiden beklenen o konuma özgü eylemi, davranış ve tutumu belirler (Aslan, 2001: 23; Kocacık, 1997:105). Kısaca rol, bireyden statüsüne uygun olarak beklenen davranıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu işletmeleri kapandığında ya da kamu sektörü daraldığında işsiz kalan çalışanlar kayıt dışı ekonomiye sığınmaktadır. Enflasyona karşı korunmak ya da kamu hizmetlerinin kısıtlamalarının yol açtığı gereksinme açıklarını bireysel olarak karşılamak için hane halkları formel ekonomiden elde edilen gelirleri kayıt dışı faaliyetlerden sağlayacakları ek kazançlarla tamamlamaya çalışmaktadır

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de kadınların çalışma yaşamına katılmaları, erkeklerin cepheye gitmesiyle oluşan ekonomik koşulların zorlamasıyla başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde işveren, alt işveren veya aracının verdiği işi evde yapanlar için de bu kişilerin sürekli olarak iş vermesi garanti değildir. İşveren, alt işveren veya aracının ürününe talep olmaması, sipariş alamaması durumunda bu kişiler, evde çalışanlara iş veremeyecek ya da evde çalışanlar arasında işi daha düşük ücrete yapanlar buldukları zaman yine aynı kişilere iş vermeyebileceklerdir. Bu nedenle, ev endüstrisinde işveren, alt işveren veya aracının verdiği işi evde yapan çalışanlar için de yaptıkları işlerde süreklilik olmamasına bağlı olarak iş güvencelerinin olmadığını söyleyebiliriz.

Yanıt Açıklaması: Kadınların bugünkü anlamda çalışma yaşamına ücretli işgücü niteliğinde katılmaları 18. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan Sanayi Devrimi ile gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kentlere göç etti ğ inde ise çal ı ş mak isteyen kad ı n ya enformel sektörde geçici çal ı ş makta ya da evde yap ı lan parça ba ş ı i ş lerde çal ı ş maya raz ı olmaktad ı r (Koray, 2008:497). Ayr ı ca kad ı nlar ı n ev içinde ücretli olarak yapt ı klar ı gerek geleneksel gerek modern anlamdaki i ş ler mevcut toplumsal rollerinin devam ı niteli ğ inde görülmektedir (Lordo ğ lu, 1993:100). Bu durum kad ı n eme ğ inin görünmezli ğ ini peki ş tirmekte ve kad ı nlar yaratt ı klar ı de ğ erin fark ı nda olmamaktad ı rlar. Kad ı n ı n ev içindeki kar ş ı l ı ks ı z eme ğ inin bedava olmas ı ve evde yap ı lan ücretli i ş lerinde bunlar ı n bir devam ı gibi alg ı lanmas ı kad ı nlar ı n haneye ekonomik katk ı s ı n ı görünmez yapmakta ve bu görünmezlik özelli ğ inin korudu ğ u yap ı lan çal ı ş malarda (Kümbeto ğ lu, 1992, 1996; Özbay, 1990, 1991; Kandiyoti, 1997; Dedeo ğ lu, 2000; Semayi ş , 2006) vurgulanmaktad ı r. Doğru Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Reformlara ve krizlere bağlı ekonomik uyum dönemlerinde, kayıt dışı ekonominin genişleme eğilimi taşıdığı saptanmıştır. Kamu işletmeleri kapandığında ya da kamu sektörü daraldığında işsiz kalan çalışanlar kayıt dışı ekonomiye sığınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinin olumlu yönleri genel olarak şöyle söylenebilir: İstihdamı artırmaya yardımcı olur Çalışanların gelir düzeylerini artırır Kaynakların etkin dağılımını sağlar Firmaların rekabet gücünü artırır Vergi gelirlerinin azalması ise olumsuz özellikler arasındadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel geli ş im süreci içinde kad ı n, çal ı ş ma ya ş am ı na çe ş itli ş ekillerde kat ı lm ı ş t ı r. Dönemlerin ko ş ul ve niteliklerine göre de ğ i ş en tür ve statülerle kad ı n, kendine ya da ba ş kas ı na ait topraklarda, el ve ev sanatlar ı nda ücretli, ücretsiz, özgür ya da köle olarak istihdam edilmi ş , sürekli bir gelir kazanmak amac ı yla ekonomik faaliyetlerde bulunmu ş tur. Kad ı nlar ı n bugünkü anlamda çal ı ş ma ya ş am ı na ücretli i ş gücü niteli ğ inde kat ı lmalar ı 18. yüzy ı l ı n sonlar ı nda ortaya ç ı kan Sanayi Devrimi ile gerçekle ş mi ş tir. Türkiye’de ise kad ı nlar ı n çal ı ş ma ya ş am ı na kat ı lmalar ı ilk olarak Balkan Sava ş ı ve bunu izleyen I. Dünya Sava ş ı ve Kurtulu ş Sava ş ı s ı ras ı nda erkeklerin cepheye gönderilmeleri nedeniyle olu ş an ekonomik ko ş ullar ı n zorlamas ı yla olmu ş tur . Doğru Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Evde çalışanların ücretlerinin düşük olmasının nedenlerinden biri, bu kişilerin çoğunlukla ekonomik açıdan zor durumda olmaları, pazarlık güçlerinin bulunmaması, bu konuda denetimlerinin ya hiç olmaması veya yetersiz olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: TUİK’in saptamış olduğu verilere göre, ev endüstrisinde çalışma ilişkisi içinde olanların önemli bir bölümü (% 96) kadın olup, çalışan kadınların %4.6’sı ev endüstrisinde çalışan statüsündedir. Bu oran kentlerde %7.7 olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Evde çalışmada, iş sözleşmesinin asli unsuru olan bağımlılık unsuru ve denetimin çok zayıf olması, bu çalışmanın iş sözleşmesine dayalı olduğunun kabul edilmesini zorlaştırmaktadır. İşveren, yapılan işin kalitesinden memnun olmadığında evde çalışanlara bir daha iş vermeyecektir. Oysa işverenle alt işveren arasında eser sözleşmesi çerçevesinde yapılan işlerde, alt işverenin yaptığı işin asıl işveren tarafından beğenilmemesi halinde bu durum ücrette indirime neden olacaktır. Bu durum, evde çalışmayı eser sözleşmesinden ayıran en önemli unsurdur.

Yanıt Açıklaması: Kadınların iş aramalarının ve çalışmalarının arkasındaki nedenler sorgulandığında en önemli neden ekonomik ihtiyaçtır.

Yanıt Açıklaması: Çocukların rolü konusunda değinilmesi gereken bir diğer konu ise çocukların engelli olması durumudur. Eğer bir ailede engelli bir çocuk bulunuyorsa evi geçindirmek zorunda olan aile reisi baba olduğu için çocuğun bakımını anne üstlenmektedir. Engelli çocuğu bulunan anneler için de evde çalışma bir fırsat olarak görülmektedir. Bu durumda çocuğun yardım şekli ve annenin evde çalışma şekli engellilik durumuna göre değişmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde çalışanların çeşitli sorunları vardır. Bu sorunların nedeni farklı olmakla birlikte ev endüstrisinde çalışanlar arasında kayıt dışı çalışma oldukça yaygındır.Ev endüstrisinin gelişimini etkileyen faktörlerden birisi olan ev endüstrisinde çalışanların kayıt dışı çalışmaları, aynı zamanda ev endüstrisinde çalışanların bazı sorunlarının nedenini de oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesini diğer sözleşmelerden ayıran en önemli unsur, bağımlılıktır. İşçi, iş sözleşmesinden doğan bağımlılık unsuru gereğince çalışmasını işverenin talimatına bağlı olarak ve onun gözetim ve denetimi altında yapar.