Ev Endüstrisi

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nda ev endüstrisi kapsamında evde çalışanlar olmakla birlikte o dönem içinde ev endüstrisi kapsamında çalışanlara yönelik bir düzenleme karşımıza çıkmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma sürelerinde, klasik bir biçimde sabah başlayıp akşam sona eren tipik çalışma yerine, part time (kısmi zamanlı) çalışma, çağrı üzerine çalışma, iş paylaşımı, evde çalışma, tele çalışma ve dış kaynak kullanımı gibi değişik zamanlı çalışma şekillerinin uygulanması, atipik istihdamda çalışma şekilleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Tam zamanlı istihdam ise tipik istihdam türüdür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Enformel sektörde çalışanları örneklerle şöyle sıralayabiliriz (Ev-eksenli Çalışan Kadınlar Çalışma Grubu, 1999: 12): • Az topraklı çiftçiler, • Mevsimlik tarım işçileri, • Esnaf tipi olarak da adlandırabileceğimiz 2-3 kişiyi geçmeyen küçük (mikro) işletmelerin sahipleri ve çalışanları, • Sokak satıcıları (seyyar satıcılar, işportacılar), • Kapıdan pazarlamacılar, • Ücretsiz aile işçileri dahil her türlü ücretsiz çalışanlar, • Sözleşmesiz çalışan çıraklar, • Gündelikçi temizlikçiler, • Yevmiyeliler (örneğin işçi pazarında yevmiyeli iş arayanlar), • Parça başı ya da götürü işler bularak çalışanlar, • “Çile atölyeleri” de denilen küçük işyerlerinde iş geldikçe çalışanlar, • Tamir-bakım hizmetlerindeki dükkanların iş çıktığı takdirde çağırarak işe gönderdikleri kişiler, • Götürü iş alanların işi yetiştirmek için geçici olarak çalıştırdığı kişiler, • Çöp ayıklayıcılar ve toplayıcılar, • Pazarcılar ve yanlarında çalıştırdıkları kişiler, • Sipariş alarak ya da kendi adına evde satılabilir şeyler üretenler, • Aracılardan parça başı iş alıp evde çalışanlar, vb.

Yanıt Açıklaması: El sanatları için, tahta oymacılığı, çinicilik, dantel, iğne oyası gibi örnekler verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisi kapsamında evde çalışmaya ilişkin olarak Fransız hukukunda evde çalışma,İşKodu’ndadüzenlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde evde çalışma, özellikle tekstil sektöründe yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde halen çok sayıda ev endüstrisi kapsamında çalışan dokumacı bulunmaktadır. Ayrıca, gizli işsizliğin önüne geçilerek aktif olmayan aile üyelerinin işgücüne kazandırılması açısından evde çalışmanın önemli bir fonsiyonunun olduğu ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Part time çalışmanın işletmeler tarafından tercih edilmesinin nedenleri: • İşgücü maliyetlerinin az olması, • İşgücünün daha verimli olması, • Ekonomik durgunluğa bağlı talebin dolayısıyla da üretimin azalması halinde işletmeye esneklik sağlaması, • Kalifiye işgücüne olan talebin artması. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Terzinin belli bir örneğe göre kumaşa biçim işine fason adı verilir. Doğru cevap

Yanıt Açıklaması: Elektronik ticaret, 1960’lı yıllardan beri ABD’de EDI (Elektronik Veri Değişimi) tekniği kullanılarak herkese açık olmayan ağlar yardımıyla ve yüksek maliyetler ile perakendecilik ve dağıtım sektöründe uygulanmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Tipik istihdam şeklinin dört temel unsuru bulunmaktadır. Bunlar: • İş sözleşmesinin (akit) belirsiz süreli olması, • Gerçekleştirilen çalışmanın tam zamanlı yapılması, • Tek işverene karşı çalışan sorumluluğunun bulunması, • Haksız iş akdinin feshine ya da işten çıkarılmaya karşı çalışanın iş hukuku koruması ve güvencesi altında bulunmasıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ev hizmetliliğinde işçi işveren ilişkilerinde ilk başlarda hakim olan resmiyet kısa bir sure sonra sona ermekte, bu resmiyet yerini samimiyete bırakmakta, ev hizmetlisi artık aileden biri gibi olmaktadır. Bu paternalist yapı, genel işçi-işveren ilişkisini kişiselleştirmekte ve ona ailevi bir öz kazandırmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yeni ev işi, teknolojinin gelişmesiyle beyaz yaka tabir edilen iyi gelirli kişilerin, evden çalışmaya başlaması üzerine ortaya çıkan bir alandır. Bilgi ve iletişim teknolojileri alanında yaşanan gelişmeler, hem toplumsal yaşamda hem de iş yaşamında önemli gelişmelere neden olmakta, geleneksel iş çevresinin fiziksel yapısında köklü değişimler yaşanmaktadır. Günümüzde; “ev-ofis”, “tele-çalışma” ve “mobil ofis” gibi farklı ofis modelleri ve çalışma yöntemleri ortaya çıkmaktadır. Söz konusu teknolojilerin getirdiği “yeni iş” ve “iş yapma yöntemleri”, yönetim literatürüne yeni kavramların girmesine neden olmaktadır. Sanal iş (virtual work), sanal ofis (virtual office), sanal çalışan (virtual worker), tele-çalışma (telework), evde çalışma (working at home) gibi kavramlar bunlardan başlıcalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Tipik ya da standart istihdam, çalışanın iş hukuku koruması altında olduğu, genellikle toplu iş sözleşmesi ile çalışma koşullarının belirlendiği bir iş yerinde, sürekli ve tam süreli çalışma biçimi olarak ifade edilmektedir. Tipik istihdamda çalışan tam gün istihdam edilen ücretli, güvenceli ve kariyer olanaklarına sahip merkezde yer alan işgücüdür. Çalışma sürelerinde, klasik bir biçimde sabah başlayıp akşam sona eren tipik çalışma yerine, part time (kısmi zamanlı) çalışma, çağrı üzerine çalışma, iş paylaşımı, evde çalışma, tele çalışma ve dış kaynak kullanımı gibi değişik zamanlı çalışma şekillerinin uygulanması, atipik istihdamda çalışma şekilleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışma hayatında esneklik; çalışma süreleri, çalışma biçimleri, ücret, istihdam edilen işçi sayısı, istihdam edilen işçilerin işlevleri, işletmedeki ürünlerin veya hizmetlerin üretileceği yer ve üretici kişiler gibi konuların belirli sabit kalıplara oturtulmadan, çalışma hayatının taraflarına özellikle işçi ve işverene rahat hareket edebilme serbestisi tanınması olarak da tanımlanabilir. Ev endüstrisinin istihdam türü atipiktir, diğer bir ifadeyle esnek işgücü kullanır ve atipik çalışma şekillerinden evde çalışma şekli yaygındır. Buna göre, B seçeneği tipik, diğerleri atipik isdihdam örnekleridir. Doğru yanıt B’dir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel ev endüstrisi, uzun zamandır vardır ve birçok faaliyet alanına yayılmıştır. Yüzyıllardır el dokumaları, dikiş, çeyizlik eşyalar, kışlık gıda üretimi (makarna kesme, turşu yapma, yufka açma vb), şarap üretimi, başkalarının çamaşırlarının yıkanması, ütülenmesi, çocuk bakımı, temizlik, ders vermek gibi birçok mal ve hizmet üretimi ev endüstrisinde yapılmaktadır. Daha çok vasıf gerektirmeyen el işleri ile nadir olarak da vasıf gerektiren işler, geleneksel ev endüstrisinde çalışanlar tarafından yapılmaktadır. Geleneksel ev endüstrisinde yapılan işlere baktığımız zaman karşımıza en çok el örgüsü, dantel ve dikiş işleri çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Gelir getirici faaliyet olarak işin evde yapılması, ev endüstrisini klasik istihdamilişkisinden ayıran en temel unsurdur (Eyrenci-Bakırcı, 2000: 24; Özdemir, 1997: 127; Karadeniz, 2004,s.25; Çalışma, 1999: 39; Ev-Eksenli, 2003: 14).

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da yaşanan Sanayi Devrimi aynı dönemde Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşanmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Tipik istihdam şeklinin dört temel unsuru bulunmaktadır. Bunlar: İş sözleşmesinin (akit) belirsiz süreli olması, Gerçekleştirilen çalışmanın tam zamanlı yapılması, Tek işverene karşı çalışan sorumluluğunun bulunması, Haksız iş akdinin feshine ya da işten çıkarılmaya karşı çalışanın iş hukuku koruması ve güvencesi altında bulunmasıdır.

Yanıt Açıklaması: . “16. yüzyıldan 18. yüzyılın sonlarına kadar devam eden dönemde, feodal düzen yıkılmaya ve kuvvetli idari merkezler kurulmaya başlanmıştır. Bu dönemde, aynı şehirde faaliyette bulunan ve aynı mesleği icra edenlerin bir araya gelmek suretiyle oluşturdukları …lonca……. adı verilen meslek örgütleri oluşturulmuştur. Bu sisteminde, bir grup veya sınıf farkından çok bir çıkar birliği söz konusudur.”

Yanıt Açıklaması: Dağınık halde bulunan sosyal sigorta uygulamasını tek bir kanunda toplayabilmek amacıyla 1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu yürürlüğe girmiştir.

Yanıt Açıklaması: İstihdam, bir toplumda çalışma ve gelir sağlama isteğinde olan bireylerin hizmetlerinden yararlanılmak üzere çalıştırılmasıdır.