Ev Endüstrisi

Yanıt Açıklaması: Fonksiyonel esneklik; işçilerin iş tanımlarının değişen üretim yükümlülüklerine bağlı olarak değiştirilebilmesidir. Fonksiyonel esneklik işletmenin iç hareketliliğini artırıcı önlemleri içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Endüstriyel işler; triko dokumayı birleştirme, oyuncak, mandal, nikah şekeri üretimi gibi işlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çeyizlik eşya üretimi, ev terziliği, baklava börek yapma gibi işler sipariş usulü çalışma şeklidir. Doğru cevap D seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Arapça kökenli bir kelime olan istihdam, Türk Dil Kurumu Sözlüğü’nde bir görevde bir işte kullanma olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisi kapsamında evde çalışmaya ilişkin olarak Fransız hukukunda evde çalışma, İş Kodu’nda düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre, yalnız başına veya eşi ile bakmakla yükümlü olduğu çocukları veya bir yardımcıyla götürü ücret karşılığında bir veya birden fazla sanayi, ticaret, zanaat veya tarımsal işyeri için doğrudan bu kişiler tarafından veya bir aracı kullanılarak kendisine verilen bir işi yapan kişiler ev çalışanı olarak tanımlanmaktadır. Bu kişiler, İş Kodu’nun işçilere uygulanan hükümlerinden yararlandırılmaktadırlar. Kanun, evde çalışma sözleşmesini iş sözleşmesine benzer kabul etmiştir. Ev çalışanı ile işveren arasında hukuki bağımlılık ilişkisi aranmamakla birlikte Kanun ekonomik bağımlılığın olmasını aramaktadır. Fransız İş Kodu’ndaki düzenlemeye göre, ev çalışanı özel müşterilere hizmet vermemelidir. Aksi durumda, bağımsız bir alt müteahhit olarak değerlendirileceklerdir. Evde çalışan kişinin faaliyetinin düşünsel veya el emeğine dayanıyor olması  anun açısından önem taşımamaktadır. Fransız hukukunda ev çalışması, işçiye benzetilmekle birlikte ürettiği parça başına ücret alması, iş süresinin toplu iş sözleşmeleriyle belirlenmiş olması halinde işçi benzeri olarak değil işçi olarak kabul edilmektedir. Hukuken karma bir durumu ifade eden hallerde entegre mesleki faaliyet, sınırlı veya eksik bağımlılık gibi kavramlara başvurmanın doğru olmayacağı vurgulanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bugünün ofis işi, geleneksel emek işinden, “bilgi işi”ne ofis çalışanları da, klasik “emek işçisi”nden, “bilgi işçisi”ne dönüşmektedir.

Yanıt Açıklaması: Belirli bir konuda uzman olan kişilerde bu konu üzerine danışmanlık hizmetini evde çalışarak gerçekleştirebilmektedirler. Örneğin, elektronik ticaret, proje yönetimi, Tübitak veya Avrupa Birliği projeleri konuları ile ilgili olarak uyulması gereken standart ve usulleri konusunda ilgili dosyaların hazırlanması için firmalara destek veren ve bu işi evde çalışmayla birleştiren kişiler olduğu bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması: Enformel sektörde çalışanları örneklerle şöyle sıralayabiliriz: • Az topraklı çiftçiler, • Mevsimlik tarım işçileri, • Esnaf tipi olarak da adlandırabileceğimiz 2-3 kişiyi geçmeyen küçük (mikro) işletmelerin sahipleri ve çalışanları, • Sokak satıcıları (seyyar satıcılar, işportacılar), • Kapıdan pazarlamacılar, • Ücretsiz aile işçileri dahil her türlü ücretsiz çalışanlar, • Sözleşmesiz çalışan çıraklar, • Gündelikçi temizlikçiler, • Yevmiyeliler (örneğin işçi pazarında yevmiyeli iş arayanlar), • Parça başı ya da götürü işler bularak çalışanlar, • “Çile atölyeleri” de denilen küçük işyerlerinde iş geldikçe çalışanlar, • Tamir-bakım hizmetlerindeki dükkanların iş çıktığı takdirde çağırarak işe gönderdikleri kişiler, • Götürü iş alanların işi yetiştirmek için geçici olarak çalıştırdığı kişiler, • Çöp ayıklayıcılar ve toplayıcılar, • Pazarcılar ve yanlarında çalıştırdıkları kişiler, • Sipariş alarak ya da kendi adına evde satılabilir şeyler üretenler, • Aracılardan parça başı iş alıp evde çalışanlar, vb.

Yanıt Açıklaması: Yaşanan teknolojik gelişmelerle birlikte “uzaktan iletişim”, “uzak/ayrı çalışma”, “mesafe çalışması”, “uzaktan çalışma”, “elektronik evde çalışma” ve “tele çalışma” adı verilen yeni çalışma şekillerinin bazılarının evde yapılması karşımıza çıkmaktadır. Daha çok vasıf gerektirmeyen, emek yoğun çalışmanın olduğu ve el işlerinin yapıldığı geleneksel ev endüstrisine ek olarak yeni iletişim ve bilgi teknolojilerinin sağladığı imkanlarla daha nitelikli işler de ev endüstrisi kapsamında yapılır olmuştur. Seyahat acentalarının, yazarların, satıcıların, emlakçıların, tercümanların, sigorta acentalarının, bilgisayar sistem analizcilerinin, mühendislerin, bilgisayar operatörlerinin ve mimarların da gelir getirici faaliyet olarak işlerini ev endüstrisi kapsamında evlerde yapması mümkündür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisi kapsamında genellikle dikiş, kışlık gıda üretimi, çocuk bakımıgibi ileri teknolojigerektirmeyen, basit, elle yapılan işler ağırlıklıolmakla birlikte teknoloji alanında yaşanan birçokgelişmeyle birlikte tüm çalışma hayatında olduğu gibi ev endüstrisinin niteliğinde de değişiklik olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Endüstriyel üretimde 19. yüzyılın ortalarından 1970’lerin sonuna kadar fabrika tipi kitlesel üretimin egemen olduğu fordist üretim şekli, bu dönemden sonra yerini esnek üretime bırakmıştır. Çünkü küreselleşme ile birlikte artan rekabet koşulları, ekonomik ve teknolojik gelişmeler hem işlerde hem de örgütlerde yapısal değişimlere neden olmuş,

Yanıt Açıklaması: Kanuna göre; çalışanın normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir (İş Kanunu md.13/1). Burada belirtilen “önemli ölçüde daha az” ifadesi, emsal işçinin haftalık işsüresinin 2/3’üne kadar olan çalışmaları, emsal çalışan ise, işyerinde kıdem, nitelik ve becerileri gibi özellikler de dikkate alınarak aynı veya benzeri işte tam süreli çalışanı ifade etmektedir. Bir çalışmanın kısmi süreli çalışma olarak kabul edilebilmesi için, haftalık çalışma süresinin en fazla normal haftalık çalışma süresinin 2/3'ü (30 saat) olması esastır.

Yanıt Açıklaması: Çağrı üzerine çalışma uygulamasının özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir: •
Çağrı üzerine çalışma kısmi süreli bir çalışma türüdür. •
Çağrı üzerine çalışmada iş sürelerinde sınırlamalar vardır. •
Çağrı üzerine çalışma sözleşmesi yazılı olarak yapılır. •
Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede çalışan çalıştırılmasa dahi ücrete hak kazanır. •
Çağrı üzerine işe çağrılan çalışan, belirlenen süre dahilinde kendisine verilen işi yerine getirmekle yükümlüdür. •
Çağrı üzerine çalışmaya ilişkin kurallara uymayan işveren hakkında idari para cezası öngörülmüştür.

Yanıt Açıklaması: 16. yüzyıldan 18. yüzyılın sonlarına kadar devam eden dönemde, feodal düzen yıkılmaya ve kuvvetli idari merkezler kurulmaya başlanmıştır. Bu dönemde, aynı şehirde faaliyette bulunan ve aynı mesleği icra edenlerin biraraya gelmek suretiyle oluşturdukları lonca adı verilen meslek örgütleri oluşturulmuştur.

Yanıt Açıklaması: İstihdam, bir toplumda çalışma ve gelir sağlama isteğinde olan bireylerin hizmetlerinden yararlanılmak üzere çalıştırılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Evde çalışmaya devletin verdiği teşvik gibi bir durumun söz konusu değildir ve bunun ücretlerin düşük olmasında etkili olduğunu söylenemez.

Yanıt Açıklaması: Çalışma sürelerinde, klasik bir biçimde sabah başlayıp akşam sona eren tipik çalışma yerine, part time (kısmi zamanlı) çalışma, çağrı üzerine çalışma, iş paylaşımı, evde çalışma, tele çalışma ve dış kaynak kullanımı gibi değişik zamanlı çalışma şekillerinin uygulanması, atipik istihdamda çalışma şekilleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde, kadın ve çocukların ağırlıklı çalıştıkları görülmektedir. Ancak, ev endüstrisinde küçük el sanatı mahiyetindeki işlerin fabrikalarda yapılan üretimle rekabet edememesi sonucunda bu kişiler önemli güçlüklerle karşılaşmışlardır.18. yüzyılda İngiltere ve İskoçya’da, demirden imal edilen ve mekanik bir şekilde işletilen iplik makineleri ve mekanik dokuma tezgahlarının keşfi ve bunların fabrikalarda kurulmasıyla birlikte ev endüstrisi kapsamında çalışanların durumlarında kötüleşme yaşanmaya başlamıştır. Çünkü iplik makinesi ile el veya çıkrık ile iplik eğirenlerin yaptığı iş daha kolay, çabuk ve daha iyi bir şekilde yapılmıştır. Bunun sonucunda da ev endüstrisi kapsamında iplik eğirmek suretiyle geçimlerini sağlayan birçok kişi zor duruma düşmüştür. Kadınlar ve genç kızların özellikle kış aylarında şehirlerde ve köylerde yaptıkları iplik eğirme işi ortadan kalkmıştır. Ev endüstrisi kapsamında evlerde dokumacılıkla geçinen kişiler, geçimlerini temin etmeye çalışsalar bile sonunda pes etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: 2007 yılında başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Atipik çalışma şekilleri ile ilgili farklı sınıflandırmalar olmakla birlikte, part time (kısmi zamanlı) çalışma, iş paylaşımı, çağrı üzerine çalışma, evde çalışma, tele çalışma, dış kaynaktan yararlanma şeklinde gerçekleştirilen çalışma şekilleridir.