Ev Endüstrisi

Yanıt Açıklaması: 1936 tarih ve 3008 sayılı İş Kanunu, ilk iş kanunu olması nedeniyle Türk çalışma hayatı açısından bir dönüm noktasıdır. Kanunun uygulanmasını sağlamak amacıyla çok sayıda tüzük çıkarılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde çalışanların sorunlarını kayıt dışı çalışmaları, gelirlerinin düşük olması, çalışma sürelerinin uzun olması, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanamaması, sosyal güvenlik sisteminin kapsamı dışında kalmaları, örgütlenme sorunu, iş güvencelerinin olmaması ile aile ilişkilerinde ve sosyal ilişkilerde zayıflama olarak sıralayabiliriz.

Yanıt Açıklaması: 5510 sayılı Kanun m.4’de kısa ve uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılanlar sıralanmıştır. Buna göre, •  Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar, •  Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar, •  Kamu idarelerinde çalışanlar sigortalı sayılırlar. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma yaşamına katılan kadınların farklı mesleklerde çalışması değil belli mesleklerde yoğunlaşmış olması söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’nda iş sözleşmesinin tanımına yer verilmiştir. Buna göre iş sözleşmesi, “bir tarafın (işçi) bağımlı olarak işgörmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir”. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İş Kanunu’nda işçileri koruyan daha çok sayıda düzenlemenin olması nedeniyle İş Kanunu’na tabi olmak çalışanlar açısından istenilen durumdur.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde çalışanların çeşitli sorunları vardır. Bu sorunların nedeni farklı olmakla birlikte ev endüstrisinde çalışanlar arasında kayıt dışı çalışma oldukça yaygındır. Kayıt dışı çalışmaya bağlı olarak ev endüstrisinde çalışanlar, iş ve sosyal güvenlik hukuku alanındaki kanuni düzenlemelerden yararlanamamakta, kanuni düzenlemelerin uygulama alanı dışında kalmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Evde çalışan kadınların %65’nin kazançlarının asgari ücretin altında olması, Türkiye’de evde çalışanlara yönelik bölgesel olarak yapılan bir araştırmada elde edilen verilerden biri değil;Hindistan'da yapılan bir araştırmanın sonucudur.

Yanıt Açıklaması: İşletmeler formel ekonomiye katılımda belirli engellerle karşılaşabilmektedir. Bu anlamda, en sık yollama yapılan engeller sermaye, yönetim becerisi ve teknik eksiklik, üretim faktörlerine ve ürün piyasalarına erişimin eşitsizliği ve kısıtlayıcı yasal çerçevedir.

Yanıt Açıklaması: Eserin kabulü yüklenicilerin değil iş sahibinin borçları arasındadır.

Yanıt Açıklaması: 1926 tarihli 818 sayılı Borçlar Kanunu uzun bir süre uygulandıktan sonra 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (TBK) 11.01.2011 tarihinde kabul edilmiş (RG, T.04.02.2011, S.27836) ve 01.07.2012 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. TBK’nın kabul edildiği tarihe kadar yukarıda da açıkladığımız gibi ev endüstrisi kapsamında işveren tarafından verilen işleri evde yapanların hukuki ilişkilerine yönelik özel bir düzenleme yoktu.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde Cumhuriyet’in başlangıç yıllarında ekonomi tarımsal bir yapıya dayanıyor ve ilkel gelenekselyöntemlerle üretim yapılıyordu. 1930’lu yıllardan itibaren devlet, sanayileşme hareketi içinde etkin roloynamaya başlamıştır. Planlıgelişme politikalarızaman içinde zayıflamakla birlikte 1980’li yıllara kadar devam etmiştir. Bu dönemde de, sanayileşme alanında gelişmeler yaşanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ataerkil yapı bu şekilde kadının emeğini saklamakta ve değersiz kılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Anayasamızın "Sosyal Hakkı" başlığı adı altında yer alan 60. Maddesine göre "Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar" ibaresi yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Gecikmiş bir sanayileşmeyi başarmış olan Türkiye'de reel sektör göz önünde tutulduğunda küresel üretim ağlarında yer alan ve emek yoğun imalat aşamasında yoğunlaşan bir işletme yapısı ile karsılaşılmaktadır. Özellikle uzmanlaşmanın gerçekleştiği dokuma, giyim, elektronik ve otomotiv iş kollarında işletmelerin yoğunlaşması bu durumu doğrulamaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hanehalkı kavramın en yaygın tanımı aynı evde yahut evin bir bölümünde yaşayan ve geçimlerini birlikte temin eden birbiri ile kan bağı olan ya da olmayan bireylerin oluşturduğu bir yapıdır.  Başka bir ifadeyle hanehalkı, ortak ikamet ve yeniden üretimin birlikte yer aldığı sosyal organizasyonun temel birimi olmakla beraber, aynı zamanda karmaşık bir yapısı olan, kültürlere göre farklılık gösteren ve zaman içinde değişen bir dizi kurumsal düzenlemelerden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İş kanunu haftal ı k 45 saatin üzerindeki fazla çal ı ş malar ı en az %50 zaml ı ödemeyi öngörmektedir. Kay ı t d ı ş ı çal ı ş t ı r ı lan i ş çi1er için mesai kavram ı yoktur, i ş verenin emir ve direktifleri do ğ rultusunda normal çal ı ş ma saatlerini asarak, bazen hafta sonu tatili, bayram tatili vs. gibi i ş çinin hakk ı olan tatillerde de çal ı ş mak zorunda kalmaktad ı rlar. Doğru Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Feminist kuramda ise, kadınların çalışma yaşamına sınırlı katılımı ve ikincil konumunu çözümlemede ataerkillik ve toplumsal cinsiyet temelli iş bölümüne vurgu yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bireyin sahip olduğu statü zamanla değişebildiği gibi birey birden fazla statüye de sahip olabilir. Ancak bunlardan bir tanesi diğerlerine göre daha fazla önem taşır. Buna temel statü ya da master statü adı verilir ve bu statü bireyin toplum içindeki kimliğini belirler.

Yanıt Açıklaması: Kayıt dışı ekonomide elde edilen gelirin kendi içinde üç kümeye ayrılması mümkündür. İlk küme, geçimlik ekonomide edilen gelirleri kapsamaktadır. İkinci kümede yasa dışı faaliyetlerle elde edilen gelirlerin payından söz etmek gerekir. İnsan, silah, uyuşturucu kaçakçılığı ve kara para aklama faaliyetleri bu kümeye girmektedir. Kayıt dışı istihdam bakımından asıl üzerinde durulması gereken ilk iki küme dışında elde edilen gelirlerle ilgilidir. Bu küme özellikle tarım dışı alanda formel işletmelerin taşeronu olarak ihracata dönük üretim yapan kayıt dışı küçük ve mikro işletmelerde elde edilen gelirlerin yaratıldığı alanı kapsamaktadır.