Ev Endüstrisi

Yanıt Açıklaması: Çalışmada esneklik ve zaman tasarrufu sağlama, işyerinden uzakta bağımsız çalışabilme, ulaşım ve giyim maliyetinde tasarruf sağlama tele çalışmanın avantajları arasındadır. Öte yandan, takım çalışmasının zorlaşması çalışanlar için dezavantajlardan birisidir. Doğru yanıt D’dir

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde işin evde yapılmasının işveren açısından ortaya çıkardığı en büyük olumsuzluk, işin işverenin gözetim ve denetimi dışında yapılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Niteliklerini geliştirerek tam gün süreli işe hazırlama isteği atipik istihdamda çalışan tarafından tercih nedenidir.

Yanıt Açıklaması: Tekstil endüstrisinde yaygın olan endüstriyel iş, elbise, ayakkabı, elektronik parçaları birleştirme, çiçek düzenleme, ilik açma, düğme dikme, pantalon dikişi temizleme, biçilmiş etek dikme, kazak yakası geçirme, iş işleme, triko dokumayı birleştirme, kuyum işlemeciliği, oyuncak, mandal, nikah şekeri gibi çeşitli ürünlerin üretildiği işlerdir. Bu işler de çalışanlar imalat işletmelerinden yarı mamül olarak aldıkları ürünleri evde biraraya getirmekte ve parça başına ücret almaktadırlar (Prügl ve Tinker, 1997: 1472). Bu uygulamada iş fazla olduğunda kadınlar genellikle çevrelerinden yardım almakta ve grup olarak çalışmaktadırlar. Endüstriyel ev işi birçok farklı sektörde kullanılmaktadır. Terzilik ve ayakkabıcılığın yanında ürünün paketlenmesi, kutulara yerleştirilmesi gibi el işçiliği ağırlıklı işlerde evlerde gerçekleştirilmektedir. Parça başı üretimin olduğu endüstriyel işler daha çok fabrika ve sanayi bölgelerinin çok olduğu yerlerde yapılmaktadır. Örneğin, İstanbul’da semtin civarında hangi sektör ağır basıyorsa, evlerde yapılan işlerde o sektöre yakın oluyor. Bazı semtlerde kıyafetlere iliştirilen markalar hazırlanırken bazılarında eşarp dikilmekte, ayakkabı boyası kutularının parçaları birleştirilmekte, kâğıt alışveriş çantaları katlanmakta veya mandal monte edilmektedir .

Yanıt Açıklaması: Sosyo-Ekonomik Faktörler: • II. Dünya Savaşı sonrası ekonomik ve konjonktürel dalgalanmalar sonucunda zaman zaman üretimi artırma ya da azaltma gerekliliği, • Küreselleşme, artan uluslararası rekabet, verimlilik artışı ve çok uluslu şirketlerin ortaya çıkması, • Hizmet sektöründeki gelişmeler ve istihdamın sektörel yapısında meydana gelen değişim, • Geleneksel üretim tarzının ortaya çıkardığı “zaman birliği”, “mekân birliği” ve “ürün birliği” kavramlarının ortadan kalkma eğilimine girmeleri, • İşçilerin vasıf düzeylerinde meydana gelen değişimle birlikte işsizliğin artması, • Sendikalar ve taraflar arası uzlaşma, • Hükümetlerin sosyal ve ekonomik sebeplerle esnek işgücü çalıştırmayı teşvik etmesi şeklinde sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Çalışma ilişkileri açısından 10. yüzyıla kadar geçen dönem içinde üretimin, aile ekonomisi ve köleliksistemi çerçevesinde geliştiği görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Evde fason çalışma, işverenlerden aracılar vasıtasıyla kot temizleme, pul, boncuk işleme, dantel, motor montajı, baharat sarma, düğme dikme, ilik açma, dolma kalem doldurma vb. işlerin alınarak yapılmasıdır (Coşkun, Kösem, Özdemir ve Hattatoğlu, 2008). Bu çalışma biçiminde yapılacak işin zamanını, niteliğini ve malzemesini işveren sağlamakta ve ücretler genellikle parça başı olarak ödenmektedir. Burada önemli olan alınan işin, işi verenin istediği zaman ve nitelikte üretilmesidir. Ürün, tamamlanmış veya tamamlanmamış olarak işin yapılmasını isteyen kişiye yani işverene, aracıya veya alt işverene teslim edilmektedir. Bu şekilde çalışanlar, bir veya birkaç işverene hukuki bağımlılıktan ziyade ekonomik olarak bağımlıdırlar. Çünkü üretilen her parçanın iyi veya kötü olmasına bakılmaksızın önceden kararlaştırılmış olan ücret ödenmektedir. İşi verenin yapılan işin kalitesinden memnun olmaması halinde işveren, alt işveren veya aracı tarafından bir daha iş verilmez. Bu çalışma biçimi dokuma, hazır giyim, makine ve el nakışı, takı, oyuncak, ayakkabı, elektronik, yiyecek gibi çok farklı imalat sanayi ve üretime yönelik alanlarda yaygın olarak uygulanmaktadır. Bu grupta çalışanlar işçi olarak nitelendirilmektedir (Türkün, 2005: 194; Hattatoğlu, 2000b: 91).

Yanıt Açıklaması: Atipik istihdam, yeni istihdam olanakları yaratmayı amaçlayan ve bir ölçüde işsizliğe çözüm olabilecek bir istihdam modeli olarak değerlendirilmektedir. Bu değişimi ortaya çıkaran faktörleri sosyoekonomik, teknolojik ve psikolojik faktörler olarak sınıflandırmak mümkündür (Ezer, 2008: 33). Sosyo-Ekonomik Faktörler: • II. Dünya Savaşı sonrası ekonomik ve konjonktürel dalgalanmalar sonucunda zaman zaman üretimi artırma ya da azaltma gerekliliği, • Küreselleşme, artan uluslararası rekabet, verimlilik artışı ve çok uluslu şirketlerin ortaya çıkması, • Hizmet sektöründeki gelişmeler ve istihdamın sektörel yapısında meydana gelen değişim, • Geleneksel üretim tarzının ortaya çıkardığı “zaman birliği”, “mekân birliği” ve “ürün birliği” kavramlarının ortadan kalkma eğilimine girmeleri, • İşçilerin vasıf düzeylerinde meydana gelen değişimle birlikte işsizliğin artması, • Sendikalar ve taraflar arası uzlaşma, • Hükümetlerin sosyal ve ekonomik sebeplerle esnek işgücü çalıştırmayı teşvik etmesi şeklinde sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi’nden sonraki dönemde, klasik liberal düşüncesinin etkisiyle devlet çalışma hayatına ilk önce müdahale etmemiştir. Ancak, toplumsal baskıların etkisiyle zaman içinde çalışma hayatını yönelik düzenlemeler başta İngiltere olmak üzere tüm ülkelerde yapılmaya başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Artan rekabet içinde var olabilmek için bilginin ve sürekli yeniliğin en önemli unsur olduğu bilgi toplumunda çalışanlar için aranan en önemli özellik “…yaratıcılık……….” olmakta ve gelecekte bu özelliğin çok daha önem kazanacağı ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Teknolojik Faktörler: • Teknolojik değişimlerin üretim şeklinde ve yapısında meydana getirdiği değişimler, • Yeni teknolojiler ile birlikte yeni işlerin ortaya çıkması, • Makinelerin kullanım ömürlerinin uzaması, • İletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı değişim, • Elektronik ticaretin her geçen gün artması şeklinde sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Sayfa: 6, Şekil 1.1.’de yer alan ev merkezli çalışanlar ise kendi içlerinde heterojen bir grupturlar. Bu gruptayeralan evde çalışan küçük mal üreticileri, başkalarını istihdam etmemekle birlikte mallarının veyahizmetlerinin nihai kullanıcıları ile doğrudan ilişki içindedirler. Mesela, çocuk bakıcılarıgibi. Evmerkezli çalışanlar grubu içinde yer alan evde çalışan işçiler ise ürünlerini üçüncü kişilere veyatedarikçilere ücret karşılığında teslim etmektedirler. Evde çalışan işçiler, işyeri veya firma tarafından evdeistihdam edilmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde gelir getirici faaliyet olarak işin evde yapılmasının çalışanlar açısından ortaya çıkardığı en büyük olumsuzluk, özellikle geleneksel ev endüstrisindeki işlerde çalışan kişilerin düşük gelir elde etmeleridir. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak yüksek vasıf gerektiren işleri evlerde yapanlar yüksek gelir elde imkanına sahiptirler. Bununla birlikte yapılan araştırmalar, aynıişi evde yapan kişilerin işyerinde yapan kişilerden daha düşük ücret geliri elde ettiklerini göstermektedir. Düşük gelir etmek beraberinde diğer bazı sorunları getirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Lonca sisteminde, bir grup veya sınıf farkından çok bir çıkar birliği söz konusudur. Çırak olarak mesleğe başlayıp belirli aşamalardan geçildikten sonra kalfalığa yükselme ve sonrasında usta olduktan sonra bağımsız olarak faaliyette bulunmaktadırlar. Bir meslek örgütüne girmek, girenler açısından önemli bir durum arz etmektedir. Çünkü bu kişilerin ileride meslek sahibi olmaları ve faaliyette bulunabilmeleri mümkün olmaktadır. Loncaların içinde usta, kalfa ve çıraklar meslek mensubu olarak birarada bulunmakla birlikte örgütün idaresi ustalardadır. Kalfa ve çırakların örgütün idaresinde herhangi bir rolleri bulunmamaktadır. Kalfa ve çıraklar, her zaman ustanın gözetimi altında olup onun aile üyesi gibi yetiştirilmektedirler. Sanayi Devrimi’nden önce de var olan dokumacılar gibi küçük esnaf ve sanatkarlar ham yünden olan kumaşlarını evlerinde bulunan el tezgahlarında dokuyarak işlerini genellikle evlerinde yapmaktadırlar. Ayrıca demircinin demirhanesi, fırıncının fırını, ağaç işlerini yapan kişilerin çalıştıkları yer hep evleriydi. Bu kişilerin yanlarında çalışan çıraklar da ifade ettiğimiz gibi ustalarıyla birlikte kalır ve birlikte yaşarlardı.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisinde gelir getirici faaliyet olarak işin evde yapılmasının çalışanlar açısından birçok olumlu yönü bulunmaktadır. Kişi, öncelikli olarak çalışma saatlerini kendisi ayarlayabilir. Bazı kişiler, günün erken saatlerinde daha verimli çalışırken bazı kişiler günün ilerleyen saatlerinde daha verimli ve üretkendirler. Kişinin, gelir getirici faaliyet olan işini evde yapmasıyla birlikte bir işyerinin çalışma saatlerine bağlı kalması gerekmeyecek ve gün içinde kendisini daha verimli ve üretken hissettiği zaman diliminde çalışacaktır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kozmetik ürünler, üç farklı dikey pazar yapısı içerisinde pazarlanmaktadır. Birincisi, toplu pazarlama, ikincisi prestij pazarlama ve üçüncüsü de doğrudan satışlardır.

Yanıt Açıklaması: 01 Temmuz 2012’de yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda (RG, T.04.02.2011, S.27836) evde hizmet sözleşmesinin tanımı yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ev endüstrisi çalışmasının evde çalışanlar açısında en büyük olumsuzluğu, ev endüstrisindeki işlerde çalışanların düşük gelir elde etmeleridir.

Yanıt Açıklaması: Tipik istihdam şeklinin dört temel unsuru bulunmaktadır. Bunlar: • İş sözleşmesinin (akit) belirsiz süreli olması, • Gerçekleştirilen çalışmanın tam zamanlı yapılması, • Tek işverene karşı çalışan sorumluluğunun bulunması, • Haksız iş akdinin feshine ya da işten çıkarılmaya karşı çalışanın iş hukuku koruması ve güvencesi altında bulunmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de reklam ve tanıtım sektöründe yer alan kuruluşlar, orta ve küçük ölçekli işletmeler olarak ele alınacak olursa bu işletmeler aşağıdaki gibi sıralanabilir (http://aml.mebnet.net); • Reklam ajansları, • Tabela&Reklam evleri, • Serigrafi baskı atölyeleri, • Matbaalar, • Gazeteler, • Fotoğraf stüdyoları vb.